CZAPA CZYLI ŚMIERĆ NA RATY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1996
• Premiera:
  1996. 05. 22

Jeden z najbardziej znanych utworów Janusza Krasińskiego (ur. 1928), wybitnego prozaika i dramatopisarza. Najpierw powstało słuchowisko radiowe, pisane z myślą o prestiżowym festiwalu Prix Italia (premiera 1965). "Czapa" odniosła sukcesy w wielu radiofoniach świata, łącznie z BBC, radiem Paryż, Reykjavik i Tokio. Później pojawiła się sceniczna, rozbudowana wersja dramatu. Pokazał ją nasz rodzimy Teatr TV (z Tadeuszem Fijewskim, Janem Matyjaszkiewiczem, Józefem Kondratem) i telewizje zachodnie, wystawił studencki teatr "Hybrydy". Sztuka błąkała się po scenach prowicjonalnych, nigdzie nie znajdując naprawdę udanej realizacji. Dopiero po blisko 20 latach od chwili powstania pechową "Czapę" pokazał stołeczny, profesjonalny zespół Teatru Polskiego. Autor określił sztukę w podtytule jako "dramat wisielczy". Są w tej groteskowej historii o "śmierci na raty" i niedoszli wisielcy, i wisielczy humor. To bardzo charakterystyczne dla twórczości Janusza Krasińskiego. W warunkach ekstremalnych, nawet w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia, jego bohaterowie potrafią zdobyć się na żart, humorystyczną ocenę rzeczywistości. Jest to nie tyle śmiech, co "nerwowy chichot". Dramat chwilami staje się komedią, najczęściej z gatunku "czarnych".
W więziennej celi dwóch wielokrotnych morderców czeka na zatwierdzenie wyroku śmierci. Zgodnie z procedurą od orzeczenia kary do jej wykonania musi upłynąć czas określony przepisami. Skazani wpadają na pomysł ustawicznego przesuwania terminu egzekucji. Dobrowolnie przyznają się do nie ujawnionych jeszcze zbrodni, co pociąga za sobą konieczność wdrożenia nowego śledztwa. A potem znowu: sąd, "czapa" i jeszcze dwa miesiące do zatwierdzenia wyroku - może w tym czasie coś się zdarzy, jakiś cud, rewolucja, nowa wojna albo nowa władza. Niestety, zasoby zamordowanych przez Kuźmę i Olesia osobników zaczynają się kurczyć. W dodatku klarowny układ ról i prosty mechanizm przedłużania życia zacina się, gdy w celi pojawia się Skazany - nie ma "czapy", a gotów jest umrzeć. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1967
  CZAPA CZYLI ŚMIERĆ NA RATY
  Spektakl telewizyjny / Janusz Krasiński / Tadeusz Jaworski
• 2019
  CZAPA CZYLI ŚMIERĆ NA RATY
  Spektakl telewizyjny / Janusz Krasiński / Zbigniew Lesień