DWOJE NA HUŚTAWCE

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  2002
• Premiera:
  2002. 09. 30
• Barwny, 84 min

Historia miłości dwojga trzydziestolatków. On, Jerry Ryan, prawnik z prowincji, i ona, Gizela Mosca, bezrobotna tancerka z Nowego Jorku, mają za sobą nieudane małżeństwa. W nowym romansie pragną odnaleźć sens życia. Zamieszkują razem, pomagają sobie, kochają się, jednak on nie może uwolnić się od wspomnień o swojej żonie Tessie. Z przerażeniem odkrywa, że nigdy nie przestał jej kochać. Zarazem nie chce opuścić tancerki - Gizela jest chora, zdana na niego i bardzo w nim zakochana. A jednak to ona go porzuca, by ułatwić Jerry'emu powrót do żony. Mimo że ich romans zakończył się fiaskiem, wychodzą z tej historii wzmocnieni i wdzięczni sobie nawzajem - miłość, którą przeżyli, pomogła im zrozumieć samych siebie.
Klasyczny już melodramat, którego premiera odbyła się w Nowym Jorku w 1958 r., przyniósł amerykańskiemu pisarzowi sukces i rozgłos, w przeciwieństwie do poprzednich sztuk Williama Gibsona, które padały na Broadwayu jedna po drugiej. Ta miała szczęście do dobrych reżyserów i znakomitych wykonawców. W pierwszej inscenizacji Arthura Penna wystąpili Anne Bancroft i Henry Fonda, w zrealizowanej w 1962 r. przez legendarnego Roberta Wise'a ekranizacji grali Shirley MacLaine i Robert Mitchum. W dwa lata po premierze sztukę wystawił w warszawskim Teatrze Ateneum Andrzej Wajda, role "Dwojga na huśtawce" powierzając Elżbiecie Kępińskiej i Zbigniewowi Cybulskiemu; trzydzieści lat później u Wajdy na deskach Teatru Powszechnego zagrali Krystyna Janda i Piotr Machalica. W Teatrze TV słynny broadwayowski przebój pokazał m.in. Krzysztof Kieślowski, z Mają Komorowską i Zbigniewem Zapasiewiczem. Ostatnio tytuł z żelaznego repertuaru scen na świecie pojawił się na afiszach Starego Teatru i warszawskiego Ateneum.
W telewizyjnej inscenizacji Radosława Piwowarskiego występują aktorskie gwiazdy młodego pokolenia, Maja Ostaszewska i Michał Żebrowski, znakomicie odnajdując się w rolach i realiach z lat 50. Nie wiem, co myślę, dopóki nie usłyszę, co mówię - rzuca Jerry pół żartem, pół serio. Niestety, od dawna nie ma do kogo otworzyć ust, od miesiąca nie był w domu, w którym pachnie człowiekiem. Telefonuje do nieznajomej spotkanej na przyjęciu, która ma do sprzedania lodówkę, aby pod tym pretekstem nawiązać z kimś kontakt. Tak się zaczyna. Dopiero w kolejnej rozmowie telefonicznej z morza słów błahych, zaczepnych odzywek i dowcipnych ripost wyłania się prośba o pomoc wypowiedziana poważnie i wprost. Gizela trochę obawia się skomplikowanej osobowości nowego znajomego, a jednocześnie ma nadzieję, że tym razem spotkała właściwego człowieka, który jej nie wykorzysta i nie zawiedzie, jak jej wszyscy poprzedni mężczyźni. Po kolacji w lokalu zaprasza Jerry'ego na kubek gorącego mleka. Ona też mieszka sama, na życie zarabia szyciem. Marzy, by znów tańczyć na scenie, ale choroba wrzodowa bardzo wyniszczyła jej organizm. Oboje są wolni - ona "jak ptaszek", on "jak robak". Odmienne spojrzenie na świat i obawa mężczyzny, aby się zbytnio nie obnażyć i za bardzo nie zbliżyć się do drugiej osoby, utrudniają porozumienie. Gizela umie jednak nazywać rzeczy po imieniu. Chcesz być jednocześnie księciem i żebrakiem - stwierdza. Jerry przyznaje, że trafiła w sedno. On rzeczywiście stale żebrze jak o jałmużnę o odrobinę uczucia i zainteresowania, a jednocześnie odtrąca kochające go kobiety w obawie, że mogłyby zagłaskać go na śmierć. Dlatego rozstał się z żoną, dlatego teraz wymyka się ukradkiem z pokoju Gizeli. Jednak powraca, ich romans rozwija się, dla obojga ten związek staje się bardzo ważny. Niespodziewanie dla samego siebie Jerry odkrywa, że mimo trwającej sprawy rozwodowej nie umie wyrzucić z pamięci i serca pięknej rudowłosej, która dziesięć lat temu zgodziła się wyjść za studenta bez grosza i bez przyszłości, pomogła skończyć prawo, wspierała w ciężkich chwilach, a dzięki pieniądzom i stosunkom swego ojca ułatwiła życiowy start i karierę. Cień Tessy pojawia się we wszystkich rozmowach kochanków. Gizela jest zazdrosna nawet o rozmowy telefoniczne Jerry'ego z byłą żoną. Nie chce, żeby czuł się schwytany w matnię, ale bardzo go teraz potrzebuje. Kolejny krwotok ją osłabił, wymaga ciągłej opieki. Jerry ma dla niej wiele czułości, lecz duszą jest przy tamtej. Orzeczenie rozwodu niczego nie zmienia, on zawsze będzie patrzył na świat oczami Tess. Gizela wie, że różni mężczyźni w jej życiu byli niewiele warci. Jake był jak cukierek za centa, Jerry jest jak wielka bombonierka za dziesięć dolarów, tyle że jej dostało się jedynie sreberko po czekoladce. Rok spędzony u boku tego człowieka wiele ją nauczył, również odpowiedzialności za własne życie. Jest silniejsza wewnętrznie, może nawet podjąć decyzję o rozstaniu. Chce wygrać pełny los na loterii życia, usłyszeć od kogoś to wszystko, co Jerry mówi o tamtej kobiecie. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1976
  DWOJE NA HUŚTAWCE
  Spektakl telewizyjny / William Gibson / Krzysztof Kieślowski
• 1990
  DWOJE NA HUŚTAWCE
  Spektakl telewizyjny / William Gibson / Waldemar Dziki