PANI BOVARY

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1997
• Premiera:
  1998. 03. 30
• Barwny, 91 min

"Pani Bovary - to ja". Słynne powiedzenie autora ukazuje rangę tej powieści w artystycznej biografii Gustawa Flauberta (1821- 80). Spędził nad "Panią Bovary" (1857) sześć lat, pisząc dwadzieścia stron miesięcznie, a pracował po siedem godzin dziennie, pięć dni nad jedną stroną. Cyzelował formę i styl, wybór każdego przymiotnika pogrążył go w morzu wątpliwości. Drukowana pierwotnie w odcinkach powieść przyniosła samotnikowi z Croisset rozgłos, w dwojakim sensie. Szybko zyskała uznanie wybitnych ludzi epoki i rzesz czytelników, zaś proces o obrazę moralności, wytoczony autorowi i wydawcom przez część konserwatywnej krytyki, jeszcze przyczynił się do ugruntowania popularności utworu. Tytułowa bohaterka należy do najciekawszych postaci w prozie Flauberta, toteż powstało wiele ekranizacji powieści, m.in. Jeana Renoira (z 1934 r.) z Valentine Tessier w roli głównej, potem kolejne wersje z Lilą Lee, Polą Negri, Jennifer Jones, a współcześnie - z Isabelle Huppert, gwiazdą filmu Claude'a Chabrola z 1991 r. Jedna z najwybitniejszych powieści francuskich XIX wieku nadal więc ma swoje miejsce w powszechnej świadomości. Do dziś również funkcjonuje termin bovaryzm, utworzony od nazwiska bohaterki, na oznaczenie pewnego typu osobowości i postawy życiowej, jako symbol ucieczki od rzeczywistości w stronę iluzji, w sferę pięknej ułudy.
Panna Rouault, córka zamożnego gospodarza z Normandii, poznaje swego przyszłego męża, gdy Karol Bovary pozostaje jeszcze w związku małżeńskim z inną, wybraną mu przez matkę kobietą - starą, skapą, zrzędliwą i zazdrosną. Tym bardziej więc zachwyca się uroczą córką swego pacjenta, młodziutką i spragnioną uczucia Emmą. Wychowana w klasztorze panienka naczytała się po kryjomu romansów Waltera Scotta i innych ekscytujących powieści, mierzi ją prozaiczna rzeczywistość. Gdy żona doktora Bovary nagle umiera, Emma bez namysłu korzysta z okazji, by uciec od codziennej nudy, a ojciec chętnie pozbywa się córki, z której nie ma żadnej pociechy i wyręki w gospodarstwie. Młodziutka pani Bovary bawi się przez krótki czas urządzaniem domu prowincjonalnego lekarza wedle własnych wyszukanych gustów. Wkrótce jednak zaczyna zastanawiać się, czy tak powinno wyglądać szczęście. Zakochany po uszy mąż, poczciwy i dobroduszny, ale dość ograniczony, w jej oczach jest niedołęgą, poświęcającym się wyłącznie pracy. Żona, z głową nabitą tęsknotami i marzeniami o luksusie, romantycznej miłości i życiu pośród uniesień, jedynie ze służącą może porozmawiać o zachwycających powieściach, księżniczkach, ambasadorach i bajronicznych kochankach. Emmę zaczyna trapić nieokreślony smutek. Jej "nerwowa choroba" pogłębia się, gdy młody urzędnik notarialny Leon Dupuisy - jedyna osoba, z którą znalazła wspólny język - wyjeżdża na studia prawnicze do Paryża. Nie zmieniają też niczego w jej usposobieniu narodziny nie chcianej córeczki. Przypadkiem Emma poznaje mężczyznę, który umie czarować damy pięknymi słówkami. Rudolf Boulanger, zainteresowany milutką żoną lekarza, obawia się wprawdzie, jak się jej "potem" pozbędzie, ale decyduje się na krótki, ognisty romans. Pani Bovary rozkwita. Jej egzaltacja i sentymentalizm są jednak nieznośne dla mężczyzny. List, w którym kochanek przewrotnie tłumaczy jej przyczyny rozstania, wywołuje kolejny atak choroby i na długi czas pogrąża Emmę w apatii. Nieoczekiwane spotkanie z dawnym znajomym Leonem, który na równi podziwia "egzaltację jej duszy i koronki jej halki", staje się wybawieniem dla kobiety zawiedzionej przez męża i pierwszego kochanka. Emma brnie w kłamstwa, pozory - i długi. Szantażowana przez lichwiarza, decyduje się na krok nieodwracalny. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Patrz także:

schowaj

• 1959
  PANI BOVARY
  Spektakl telewizyjny / Gustaw Flaubert / Jerzy Gruza
• 1972
  PANI BOVARY
  Spektakl telewizyjny / Gustaw Flaubert / Olga Lipińska
• 1977
  PANI BOVARY TO JA
  Film fabularny / Zbigniew Kamiński
• 2017
  PANI BOVARY TO JA
  Etiuda szkolna / Grzegorz Paprzycki