WIĘKSZY WRÓG

w WIELKA MAŁA EMIGRACJA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1997
• Gatunek:
  Film biograficzny, Reportaż historyczny
• 27 min.

Film prezentowany w cyklu "WIELKA MAŁA EMIGRACJA" [7] Opuścił Polskę pod koniec 1947 roku. Na pokładzie rybackiego kutra dotarł wraz z żoną na Bornholm, potem przedostali się do Szwecji. W 1950 roku oboje znaleźli się w Kanadzie. Tam podjęli pracę w szpitalu. Ona zmywała naczynia. On przewoził zmarłych do kostnicy, zajęcie polegało więc głównie na czekaniu, miał zatem czas, by się uczyć. Wreszcie, zaczynając praktycznie od zera, został - jak tego pragnął w ojczyźnie - architektem. Maciej Szymański nie myśli dziś o powrocie do kraju. Po pierwsze, wrósł w Kanadę. Po drugie, nie może pogodzić się z ideą grubej kreski. Spostrzega, że dla dwóch pokoleń rodaków żyjących między Bugiem a Odrą, ojczyzna była Polską, którą wprawdzie chcieli zmienić, ale jednak Polską. Rozumie to, lecz nie akceptuje, dla niego bowiem nie była to Polska, lecz kraj pod okupacją sowiecką. Maciej Szymański urodził się w 1926 roku w Warszawie i w stolicy ukończył Gimnazjum Ojców Marianów na Bielanach. Już wtedy należał do tajnej organizacji "Noga", czyli Narodowa Organizacja Gimnazjalna. Kiedy wybuchła wojna, wstąpił do skrajnie prawicowego Związku Jaszczurczego. Uczył się nadal na tajnych kompletach, a w 1943 roku skończył drugi turnus szkoły podchorążych NSZ, potem został jej instruktorem i adiutantem jej dowódcy, kpt. Salskiego. Po klęsce Niemców pod Stalingradem, NSZ nie mógł porozumieć się z AK. W opinii dowódców NSZ Niemcy z pewnością mieli przegrać wojnę, a wówczas Polacy stanęliby w obliczu drugiego wroga - ZSRR, stąd też byli przeciwni wszelkim akcjom sabotażowym AK osłabiającym niemieckie siły na Wschodzie. Te nieporozumienia sprawiły, że NSZ nie było poinformowane o terminie wybuchu powstania w Warszawie. Szymański jednak w nim walczył. Po wojnie, późną wiosną 1945 roku, podjął studia architektoniczne w Krakowie. Konspirował nadal. Działał w siatce łączącej Polskę z Regensburgiem, która ułatwiała Polakom wydostanie się z kraju przez Czechosłowację. Wtedy jednak dowiedział się, że funkcjonariusze UB są na jego tropie. Pojechał do Warszawy.Kontynuował studia na Wydziale Architektury. Ożenił się. Wkrótce ostrzeżono go, że grozi mu aresztowanie. Zdecydował się opuścić kraj.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj