WIERA GRAN

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2011
• Barwny, 67 min

Kim jest Wiera Gran, żydowska pieśniarka przedwojennej Warszawy, a potem getta? Ofiarą wojny czy może ofiarą samej siebie i własnego lęku? Niesłusznie skrzywdzoną pomówieniem kobietą czy człowiekiem ratującym życie? Miała niewiele ponad dwadzieścia lat, gdy stała się sensacją kawiarni Paradis. Od wiosny 1942 śpiewała swoje piosenki o miłości w kawiarni Sztuka w warszawskim getcie. Nazwano ją wtedy Wiera Magnes, na jej występy przychodzono tłumnie, także z aryjskiej strony. Przeżyła okupację jako jedyna ze swojej rodziny. 8 maja 1945, gdy świętowano wyzwolenie siedziała w więzieniu oskarżona o kolaborację. Zarzuty formułowano różnie: współpraca z gestapo lub utrzymywanie stosunków z osobami współpracującymi z gestapo, głównie niechlubną "trzynastką" - agenturą gestapo w warszawskim getcie. Pierwsze dochodzenie umorzono w ciągu kilku miesięcy - "wobec braku cech przestępstwa". Sąd koleżeński ZASP-u uznał jej zachowanie podczas okupacji niemieckiej jako bez zarzutu. Komisja Weryfikacyjna Związku Zawodowego Muzyków stwierdziła w kwietniu 1946, że Wiera Gran "nie uchybiła w niczym honorowi Polki", wobec czego posiada pełne prawo do wykonywania zawodu. Próbowała śpiewać. Sprawą zajął się później Sąd Obywatelski przy Centralnym Komitecie Żydów Polskich. Po półtora roku przesłuchań świadków, w styczniu 1949 ogłosił wyrok uniewinniający. Nie udowodniono stawianych pieśniarce zarzutów. Plotki i pomówienia nie ucichły jednak. W 1950 roku Wiera Gran wyemigrowała do Izraela. Piętno "kolaborantki" i "gestapowskiej kurwy" ścigało ją przez całe życie, wszędzie gdzie występowała. Tak w Izraelu, jak później w Wenezueli i we Francji, gdzie osiadła na stale. Na ile na nie zasłużyła? Rozpowszechniane informacje przekazywane były z ust do ust. Czy był ktoś kto znał prawdę? Całe życie Wiery Gran było próbą oczyszczenia się i walki o własne dobre imię. Autorki pokazują zmagania z prawdą, dwuznaczność wyborów, łatwość rzucania oskarżeń i niemożność uwolnienia się od nich. Podejmują współczesną rozmowę o moralności, paradoksalnie bliską dyskusjom lustracyjnym naszych czasów.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 2012
  Chicago (Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce)-Nagroda Specjalna Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Festiwalu
  za "szczególne wartości uniwersalne"
• 2012
  Łódź (Festiwal Mediów "Człowiek w zagrożeniu")-Nagroda Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense