ZAPALIŁEM ŚWIECZKĘ NA SWOIM GROBIE...

• Podtytuł: OPOWIEŚĆ O ŻYCIU STANISŁAWA MIEDZY-TOMASZEWSKIEGO

• Film dokumentalny - fabularyzowany
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2009
• Barwny, 52 min

Opowieść o życiu niezwykłego człowieka i artysty Stanisława Miedzy - Tomaszewskiego (1913 - 2000). Przyszedł na świat na warszawskim Powiślu przy ulicy Tamka 23. Dom, w którym się urodził, został całkowicie zburzony podczas powstania warszawskiego. W czerwcu 1939 r. , na krótko przed wybuchem II wojny światowej, Tomaszewski ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie, studiował architekturę wnętrz i malarstwo sztalugowe. Uchodził za wybitnie utalentowanego studenta. Od pierwszych miesięcy niemieckiej okupacji Stanisław Miedza - Tomaszewski był związany z ruchem oporu: najpierw w szeregach Służby Zwycięstwu Polski, potem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. W czasie okupacji w warszawskiej "Zachęcie" zorganizowano komórkę konspiracyjną, w której czynnie działał Tomaszewski, równocześnie współpracował z tzw. agencją radiową, przekształconą później w agencję prasową. Z tamtego okresu pochodzą rysunki Tomaszewskiego, przedstawiające przerażające obrazy z okupowanej Warszawy, całą grozę życia, bestialskie mordy na Polakach. Tworzył wówczas pod różnymi pseudonimami: Malarz, Bartoszek i najbardziej znany - Miedza. Snując opowieść o konspiracyjnej działalności bohatera swego dokumentu, autorzy uciekli się do inscenizacji wydarzeń. Młody absolwent szkoły filmowej kręci film o okupacji, a jego rozmówcą jest Stanisław Miedza - Tomaszewski, którego interpretuje aktor Jan Frycz. Za podstawę tej inscenicazji posłużyły pamiętniki Tomaszewskiego zatytułowane "Benefis konspiratora", w których autor opowiedział o swojej walce z okupantami, o działaniach dywersyjno - propagandowych, w ramach których powstawały niemieckojęzyczne periodyki, ulotki i rysunki, uderzające w morale niemieckiej armii i okupacyjnej władzy. Tomaszewski podrabiał niemieckie pisma przeznaczone dla żołnierzy Wermachtu. Aresztowany przez gestapo i przetrzymywany na Pawiaku był bity i torturowany. Nie poddał się jednak, nie wydał swoich towarzyszy, nie zdradził tajemnic organizacji. Życie uratowała mu niezwykła akcja: skreślenie z rejestru żywych. Związana z AK lekarka zaszczepiła mu bakterię tyfusu. Z Pawiaka został przewieziony do Szpitala Wolskiego, gdzie dokonano zamiany na zmarłego niedawno mężczyznę. Rzekomemu nieboszczykowi Tomaszewskiemu urządzono uroczysty pogrzeb i pochowano go na warszawskim Bródnie. Na metalowej tabliczce zamieszczono napis: Stanisław Władysław Tomaszewski. Żył 28 lat. Student ASP. Zginął 15 XII 1941 r. Po cywilnej śmierci Tomaszewski otrzymał nowe nazwisko Stanisław Wiśniewski, pod którym ponownie włączył się do działalności konspiracyjnej. Stanisław Miedza - Tomaszewski faktycznie przeżył jeszcze 59 lat. Zmarł w Warszawie, 17 grudnia 2000r. , w wieku 87 lat. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Tu też spoczęła w 2008 r. jego druga żona, Irena Jasiewicz, tancerka Opery Warszawskiej, utalentowana malarka, siostra Jadwigi Kaczyńskiej. Z tego związku urodził się Jan, artysta plastyk. Stanisław Miedza - Tomaszewski został ojcem chrzestnym przyszłego prezydenta, Lecha Kaczyńskiego, który w programie wspomina swego wuja. O bohaterze dokumentu mówią: jego brat Jerzy Tomaszewski, fotograf oraz synowie - Krzysztof Tomaszewski (z pierwszego małżeństwa) i Jan Tomaszewski, który mieszka w domu rodziców otoczony bezcennymi pamiątkami po nich. Ilustracją do filmu są zdjęcia i bogate materiały archiwalne udostępnione m. in. przez Muzeum Powstania Warszawskiego i syna, Jana Tomaszewskiego. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj