ONA, NIKIFOR

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2004
• 32 min

NIKIFOR, właśc. Epifaniusz Drowniak (1895-1968), malarz samouk, pochodzenia łemkowskiego; jeden z najwybitniejszych przedstawicieli sztuki naiwnej. Tworzył w Krynicy; namalował kilka tysięcy akwarel (na papierze, odwrocie druków urzędowych, tekturze, pudełkach), często opatrywał je napisami zawierającymi błędy lub pozbawionymi znaczenia. Twórczość Nikifora cechuje dekoracyjność i harmonijny koloryt. Malował głównie pejzaże miejskie z architekturą realistyczną lub fantastyczną, a także wnętrza, autoportrety i sceny religijne. Urodził się jako nieślubne dziecko głuchoniemej, biednej kobiety, która była służącą w krynickich pensjonatach. Właściwie nie wiadomo co działo się z nim do roku 1947. Miał utrudniony kontakt ze światem: upośledzenie słuchu i wada wymowy towarzyszyły mu przez całe życie. W ramach akcji "Wisła" Nikifor został wywieziony w okolice Szczecina, skąd jednak szybko powrócił. Ponieważ władze nowosądeckie wydały zakaz meldowania Łemków, mieszkał w Krynicy nielegalnie, u życzliwych ludzi. Dopiero w 1962 roku wydano mu dokumenty na nazwisko Nikifor Krynicki i pozwolono na meldunek. Najstarsze z zachowanych prac pochodzą sprzed 1920 r. Odkryty został w 1930 r. przez ukraińskiego malarza Romana Turyna, który zapoznał z jego twórczością polskich i ukraińskich malarzy kapistów przebywających w Paryżu. Obrazy Nikifora wzbudziły ich zachwyt, docenili ich piękno, zwracając przede wszystkim uwagę na bezbłędne operowanie kolorem. Entuzjastyczne opinie środowiska artystycznego nie zmieniły jednak nieprzychylnego stosunku do jego twórczości - nadal nie znajdował nabywców na swoje prace i zrozumienia dla swej sztuki. Powszechne odkrycie Nikifora nastąpiło dopiero po II wojnie. Twórczość artysty spopularyzowali Ella i Andrzej Banachowie, którzy dzięki publikacjom książkowym, licznym artykułom prasowym oraz wystawom zyskali dla niego międzynarodową sławę. Zmieniła się też jego sytuacja materialna. Zaczął być popularny, a jego obrazki sprzedawały się coraz lepiej. Niestety, wskutek licznych chorób zmarł 10 października 1968 r. we wsi Folusz. Film "Ona, Nikifor" próbuje jeszcze raz ogarnąć fenomen, jakim był Nikifor. Twórcy dotarli do ludzi, którzy dobrze pamiętają malarza. Zapoznają nas z szeregiem anegdot, legend go dotyczących. Rozpoznajemy w nich postaci i sytuacje znane z fabularnego obrazu "Mój Nikifor". Dodatkową atrakcją dokumentu jest powtórne wcielenie się w rolę artysty Krystyny Feldman, która cytuje jego kwestie pochodzące z filmu Krzysztofa Krauzego.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj