HISTORIA NATURALNA POLSKI
- Serial dokumentalny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:2004
- Barwny, 12 odcinków x ok. 30 min
Serial dokumentalny poświęcony historii naturalnej Polski. W 12 kolejnych odcinkach autorzy cyklu starają się przedstawić dzieje geologiczne i historię życia tej części globu. Mało kto wie, że najstarsza znaleziona na Ziemi skała ma 4 miliardy lat. Dawno, dawno temu, kiedy planeta stygła i parowała, z jej wnętrza wydobywały się gazy i woda. Ta gromadziła się na powierzchni i jako para wodna w praatmosferze. Wracała stamtąd w formie ulewnych deszczów. Tak tworzył się praocean, który miał stać się kolebką życia. Powstawały pierwsze prakontynenty, z których jeden nazwano Baltika. Dzisiaj jego prastare skały tworzą krajobraz Skandynawii. W Polsce najstarsze skały znaleziono w rejonie Suwałk. Przywlókł je lądolód ze Skandynawii. Leżą na powierzchni, stając się elementem utworzonego w północno-wschodnim rejonie Polski parku krajobrazowego. Kiedy jednak zbadać w głąb warstwy ziemi w rejonie Suwałk, okaże się, że na samym dnie znajdą się krystaliczne pokłady zniszczonego prakontynentu Baltika. Zawierają one cenne granity, gnejsy, a także rudy magnetytowe z żelazem i cennym tytanem oraz wanadem. Pod koniec lat 70. zaplanowano w tym rejonie wydobycie 8 mln ton magnetytu rocznie. Zwyciężyło jednak podejście ekologiczne i region ten postanowiono przekształcić w "zielone płuca Polski". Nadal jednak są to tereny nieocenione dla geologów i paleontologów, którzy prowadzą tam badania skał. Dzięki najnowszym technikom umożliwiającym określenie wieku skał, udało się ustalić, z jakiego okresu one pochodzą. [PAT]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseria
- Scenariusz
- LektorRobert Kantereit
- Zdjęcia
- Zdjęcia podwodne
- Montaż
- WspółpracaRyszard ŁuciówBeata MielewczykRobert KopciowskiLesław ZabuskiMaria KocójKrzysztof MigałaJakub SwerpelSzymon TrappBogumił Wicik
- Grafika komputerowa
- KonsultacjaRyszard Krzysztof BorówkaHelena HercmanTomasz NowickiKrzysztof MałkowskiKarol Sabath
- Produkcja
- Współfinansowanie
PODWÓJNE ŻYCIE SKAŁ (1)
- Odcinek serialu
Polskie skały zdradzają badaczom wiele historycznych tajemnic. Między innymi mówią o tym, że przez nasz kraj przebiega tzw. transeuropejska strefa szwu. Dzięki przeprowadzanym eksperymentom geofizycznym możliwe staje się ułożenie tektonicznego puzzle'a europejskiego kontynentu. [PAT]
EKSPLOZJA ŻYCIA (2)
- Odcinek serialu
Drugi odcinek dokumentalnej serii o historii naturalnej Polski opowiada o początkach życia biologicznego na naszych ziemiach. Naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie odkryli okrzemki - najstarsze ślady życia w polskich skałach. Autorzy filmu starają się także odpowiedzieć na pytanie, jak rozwijało się życie w morzu pokrywającym przed 500 milionami lat obszar dzisiejszej Polski. Zadanie ułatwiają im znaleziska trylobitów z Gór Świętokrzyskich. Ostatni wątek tego odcinka to próba wyjaśnienia wielkiego wymierania organizmów na Ziemi przed 400 milionami lat. Polscy paleontolodzy badają przyczyny tej wielkiej zagłady. [PAT]
ŻYCIE WYCHODZI NA LĄD (3)
- Odcinek serialu
Trzeci odcinek dokumentalnej serii o historii naturalnej Polski opowiada o tym, jak życie opuściło oceany i wyszło na ląd. Bardzo interesujące ślady życia morskiego sprzed ponad 400 milionów lat paleontolodzy z PAN znaleźli w Górach Świętokrzyskich, a także w skałach zamku chęcińskiego. Dowodzą one początku ewolucji ryb. Autorzy filmu opowiadają historię organizmów, które zaczęły opanowywać ląd. Bardzo ciekawa jest np. tajemnicza ichtiostega - "robopłaz". Ale nie tylko zwierzęta wychodziły na ląd. Był on opanowywany także przez rośliny. Paleontolodzy opowiadają również o wielkich ruchach górotwórczych. Daje się je "odczytać' ze skał Gór Świętokrzyskich. W programie ponadto będzie mowa o powstaniu pokładów karbońskiego wegla i o wielkim zlodowaceniu, jakie nastąpiło na Ziemi przez 300 milionami lat. [PAT]
IMPERIUM GADÓW (4)
- Odcinek serialu
W kolejnym odcinku dokumentalnej serii o historii naturalnej Polski mowa będzie między innymi o historii wypraw polskich paleontologów na pustynię Gobi, o znaleziskach ery gadów w Polsce (tajemnicze ślady z okolic Wiór, odkrycie w Krasiejowie prehistorycznych płazów i najstarszych dinozaurów), o odnalezieniu w okolicach Czatkowic szczątków jednej z najstarszych żab na świecie. Autorzy pokażą pracę polskich naukowców nad rekonstrukcją pradawnych gatunków, spróbują także odpowiedzieć na pytania związane z pochodzeniem ptaków oraz rozkwitem i upadkiem amonitów. [PAT]
NOWY ŚWIAT (5)
- Odcinek serialu
W kolejnym odcinku dokumentalnej serii o historii naturalnej Polski mowa będzie o świecie po wyginięciu dinozaurów. W pobliżu Kazimierza Dolnego geolodzy znaleźli kości krokodyla sprzed 65 milionów lat. Naukowcy poszukują odpowiedzi na pytania, dlaczego dinozaury wymarły, a krokodyle przeżyły oraz jak odradzało się życie po okresie wielkich wymierań. Rozwój życia w trzeciorzędzie. Powstanie pierwszych ssaków i tajemniczego drapieżnego ptaka - diatrymy. Z kolei biolodzy odtwarzają ekosystem bursztynowych lasów na podstawie śladów zachowanych w bursztynie. [PAT]
EPOKA LODOWCOWA (6)
- Odcinek serialu
W kolejnym odcinku dokumentalnej serii o historii naturalnej Polski mowa będzie między innymi o wpływie epoki zlodowaceń na ukształtowanie się rzeźby terenu w naszym kraju. Skąd wzięły się wielkie głazy? Geologowie odczytują z kamieni informacje o ruchu lądolodu. Opowieść dotyczy także życia w czasie zlodowaceń na terenach dzisiejszej Polski, mowa więc będzie o mamutach, niedźwiedziach jaskiniowych, czy nosorożcach włochatych. Wreszcie tematem programu będzie człowiek plejstocenu, którego ślady także znaleziono w Polsce. Autorzy szukają odpowiedzi na pytania, skąd biorą się zlodowacenia oraz czy żyjemy obecnie w epoce międzylodowcowej....[PAT]
KLIMATYCZNA RULETKA (7)
- Odcinek serialu
W kolejnym odcinku dokumentalnej serii o historii naturalnej Polski naukowcy odtwarzają historię klimatu na terenach Polski po ostatnim zlodowaceniu. Przedstawiona jest także wyprawa na jezioro Gościąż i badania osadów z jego dna. W badaniu zmian klimatycznych pomaga także penetrowanie tatrzańskich jaskiń. Okazuje się, że przed kilkunastu tysiącami lat nastąpiły gwałtowne wahania klimatu. Niewykluczone, że takie wydarzenie może się powtórzyć. W odcinku także przedstawienie podstawowych cech klimatu Polski i najważniejszych dla naszego kraju procesów klimatotwórczych. [PAT]
GIGANTYCZNY MUR (8)
- Odcinek serialu
300 milionów lat temu w wielu rejonach Ziemi piętrzą się nowe góry. Powstaje między innymi trzon krystaliczny Tatr Wysokich. Geolog czyta historię Tatr ze skał w Dolinie Kościeliskiej. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, skąd wzięły się osady morskie na tatrzańskich szczytach. Opowiada niezwykłą historię Morza Tetydy i prapoczątków Alp i Karpat. W odcinku ósmym dokumentalnej serii o naturalnej historii Polski także o poszukiwaniach odpowiedzi na pytanie, czy procesy górotwórcze już zamarły. O tym, że są one wciąż żywe, świadczyć mogą przemieszczania się bloków skalnych w Sudetach i osuwiska w Karpatach. W filmie także o człowieku paleolitu - odkrycie najstarszych szczątków człowieka w Polsce. Archeolodzy rozwiązują zagadkę bumerangu z Obłazowej Skały. [PAT]
ZIELONY ŚWIAT (9)
- Odcinek serialu
W tym odcinku autorzy próbują odpowiedzieć na pytanie, jak daleko sięga historia rozwoju współczesnych lasów. W tym celu biolodzy pobierają osady z leśnego torfowiska i odtwarzają ich ewolucję. Mowa także będzie o skutkach działalności człowieka w czasach historycznych: wyniszczeniu szaty roślinnej w ostatnim tysiącleciu i początkach sztucznych nasadzeń w wieku XVIII. Ekologowie odczytują ze stanu drzewostanu przekształcenia, jakie zaszły w Puszczy Białowieskiej. Autorzy opowiedzą o idei rezerwatów i pomników przyrody oraz roli leśnych banków genów w odtwarzaniu leśnego ekosystemu. Przedstawią także życie lasu i jego rolę jako wielkiego bufora retencyjnego w procesie obiegu wody w środowisku kraju. [PAT]
WODNY ŚWIAT (10)
- Odcinek serialu
W tym odcinku serii filmów dokumentalnych poświęconych historii naturalnej Polski autorzy mówią o środowisku wodnym naszego kraju i obiegu wody. Wyjaśniają pojęcia dorzecza i zlewiska. Przybliżają historię powstania współczesnej sieci rzecznej Polski i zmiany, jakie w tej sieci następowały. Cennych wiadomości na ten temat dostarczają odkryte przez geologów ślady wielkich katastrof powodziowych w okresie plejstocenu. W programie będzie również mowa o wodach podziemnych i ingerencji człowieka w środowisko wodne, co powoduje fatalne często skutki, a także o problemie regulacji rzek. [PAT]