SERCE BAŁKAŃSKIE

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2002
• Gatunek:
  Reportaż
• Barwny, 24 min

Pani Teresa Saurek od ponad trzydziestu lat żyje w Macedonii. Po ukończeniu studiów w Polsce poszła za głosem serca, związała swój los z Miodragiem. Połączyło ich uczucie i wspólna pasja, czyli radio. On przez wiele lat był reżyserem - dziś na emeryturze, ona - nadal aktywna zawodowo, przygotowuje audycje w państwowym radiu. Przez dom państwa Saurków przewinęło się wielu ludzi, zwłaszcza ze świata kultury. Dla Polaków odwiedzających Skopje był on gościnnym azylem. Gospodarze zawsze uważali za swój obowiązek tworzenie pomostów między obydwoma krajami. Dziś, zaniepokojeni sytuacją na Bałkanach, myślą o przeprowadzeniu się do Polski. Wprawdzie nie dotknął ich kataklizm wojny, ale obecne wydarzenia w Macedonii i w sąsiednich państwach, napięcia z Albańczykami, stawiają pod znakiem zapytania bezpieczną, pokojową przyszłość Macedończyków. W 1991 roku w wyniku referendum Macedonia wydzieliła się z Jugosławii. Na terenach utworzonej Republiki żyje jednak kilka innych nacji, w tym stanowiąca trzydzieści procent ogółu obywateli społeczność albańska. Od chwili uzyskania niepodległości zarysował się wyraźny konflikt albańsko-macedoński. Oba narody bardzo wiele dzieli historycznie i kulturowo, a przy tym każdy podkreśla swoją odrębność. Prawosławnym Macedończykom trudno jest porozumieć się w sferze politycznej z islamskimi Albańczykami, którzy domagają się coraz większych praw, m.in. własnych szkół, gazet, radia, telewizji, a przede wszystkim udziału we władzach republiki i uznania ich drugim narodem współtworzącym państwo. Po doświadczeniach Kosowa Macedończycy obawiają się eskalacji roszczeń. Tymczasem ekstermiści islamscy podsycają wzajemne uprzedzenia, doprowadzając nawet do zbrojnych starć. Są miejsca w kraju, gdzie Macedończycy boją się wyjść na balkon, żeby nie zginąć od kuli snajperów. Sytuacja staje się coraz bardziej napięta, coraz trudniej żyje się w "bałkańskim kotle", również w Macedonii, której wcześniej udało się pokojowymi środkami uzyskać suwerenność. Panująca tutaj powszechnie bieda nie ułatwia dialogu. "Świat biedny to świat, w którym rodzi się pokusa, by źródeł tożsamości szukać w odległej historii" - komentuje krwawe konflikty jeden z miejscowych profesorów. Odwołując się do historii trudno na Bałkanach ustalić, które tereny do kogo powinny należeć. Od wieków tutaj wrzało, powstawały i upadały państwa, zmieniano granice, asymilowano i wynaradawiano narody. Kto i gdzie był pierwszy? Państwo Saurkowie niebawem obydwoje znajdą się na emeryturze. Czy zdecydują się jesień swojego życia spędzić tam, gdzie pochłaniało ich aktywne życie, czy też z obawy przed widmem wojny domowej będą szukali bezpiecznego schronienia w Polsce? [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj