DEYNA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2003
• Barwny, 37 min

Trzynaście lat po śmierci Kazimierza Deyny, kibice warszawskiej Legii na każdy mecz wyjazdowy zabierają ze sobą kilkumetrową flagę z wizerunkiem najlepszego polskiego piłkarza, mistrza olimpijskiego i króla strzelców z Monachium'72, wytypowanego do najlepszej jedenastki świata po mistrzostwach 1974 roku, bezlitośnie wygwizdywanego na wielu polskich stadionach - poza Warszawą oczywiście. Na czym polega fenomen i jednocześnie problem Deyny? Dlaczego ten, który ucieleśnił marzenia każdego chłopca na świecie, nigdy nie był zadowolony? Czemu uznaniu światowych kibiców, aplauzowi fanów przeciwnych drużyn, oklaskom bramkarzy, którym strzelał gole, towarzyszyła taka agresja w jego własnym kraju (by wspomnieć choćby jego wygwizdaną przez publiczność Stadionu Śląskiego bramkę, decydującą o awansie Polaków do mistrzostw świata w Argentynie)? Czy można to wyjaśnić jedynie ogólnopolską niechęcią do Legii, skoro takiego traktowania nie doświadczył nigdy żaden z wcześniejszych czy późniejszych graczy tego klubu? Na dodatek Deyna był samotnikiem, człowiekiem małomównym, szlachetnym graczem (faulował rzadko, najczęściej w grze w ogóle nie dotykał przeciwnika) - dlaczego zatem wzbudzał reakcje godne boiskowego barbarzyńcy? W szczytowym okresie jego kariery starały się o jego pozyskanie największe klubowe potęgi Europy, m.in. Real Madryt i Inter Mediolan. Ale Deyna, jak wszyscy polscy sportowcy, uwikłany był w absurdy socjalizmu: nominalnie amator, pieniądze za grę pobierał z kasy wojskowej, "na papierze" był więc oficerem Ludowego Wojska Polskiego, a to ostatecznie przekreślało możliwość wyjazdu do któregokolwiek z państw NATO. W ten sposób pogrzebano szanse piłkarza na czysto prywatny sukces, bo gdy przeciętni zawodnicy w zachodnich klubach zarabiali setki dolarów za mecz, on - bez wątpienia jeden z najlepszych na świecie - za zdobycie srebrnego medalu na Mistrzostwach Świata'74 otrzymał talon na samochód... Kiedy w końcu pozwolono mu na wyjazd, miał już 31 lat i najlepszy czas za sobą. Jego eldorado - zawodowy kontrakt w Anglii, a potem w Stanach - okazało się niewypałem. Trzykrotne (1983, 1985, 1986) halowe mistrzostwo USA w lidze MISL, osobiste gratulacje od prezydenta Ronalda Regana, nawet - jak to w Kalifornii - rola filmowa ("Victory" samego Johna Houstona, w nobilitującym towarzystwie m.in. Pelego i Bobby'ego Moore'a), nie przysporzyły mu ani satysfakcji, ani przyjaciół, ani pieniędzy. W Stanach grał jeszcze parę lat, potem musiał się zająć trenowaniem dzieci. To najczarniejszy okres w jego życiu - próby ucieczki w alkohol lub hazard, utrata kontaktu z żoną i synem. Stracił też wszystkie pieniądze, nieumiejętnie inwestowane przez menedżera Teda Miodonskiego. Zginął w wypadku samochodowym. Pogrzeb był bardzo skromny - żadnych przyjaciół, żadnej delegacji z kraju. Zapomniany grób jednego z najwybitniejszych graczy w historii polskiej piłki nożnej, ponad sto razy reprezentującego barwy narodowe, znajduje się na cmentarzu w San Diego, tysiące kilometrów od ojczyzny... Film pokaże Deynę, jakiego nie znamy. Człowieka niespełnionego, stale szukającego swego miejsca. Opowie o przewrotnym losie, który daje sławę, a zabiera szczęście. Przypomni z bogatych materiałów archiwalnych najpiękniejsze i najbardziej dramatyczne momenty polskiej piłki, z Deyną w roli głównej. Poznamy go też prywatnie - z nigdy nie publikowanych filmów amatorskich, wspomnień syna i żony (nadal mieszkających w San Diego), rodzeństwa, klubowych i reprezentacyjnych kolegów.
Film powstał dzięki Nagrodzie Specjalnej VII Przeglądu Form Dokumentalnych NURT'2001, przyznanej twórcom programu ZNAKI - O CUDACH, ufundowanej przez Agencję Produkcji Audycji Telewizyjnych.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj