PRZEGRANA BITWA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1977
• Barwny, 48 min
  
  W filmie wykorzystano materiały robocze z realizowanego filmu "Potop".

Rywalizacja Polski i Szwecji o polityczną i ekonomiczną hegemonię nad Bałtykiem była przyczyną długotrwałych wojen, które kraje te prowadziły w XVI i XVII wieku. Do pierwszych walk doszło w 1563 roku, kiedy to Szwecja występowała przeciw Polsce jeszcze w przymierzu z Moskwą. Później nastąpiło polsko-szwedzkie zbliżenie, a sporne Inflanty, na mocy pokoju w Szczecinie w 1570 roku, podzielono między oba kraje. Następna wojna rozgorzała w 1600 roku. Zakończyła się w 1629 roku niekorzystnym dla Polski rozejmem w Altmarku. W 1655 roku król Karol X Gustaw, pod pretekstem zlikwidowania roszczeń króla Jana Kazimierza do tronu szwedzkiego, najechał Rzeczpospolitą, rozpoczynając wojnę popularnie nazywaną potopem szwedzkim. Jego wojska, wykorzystując kapitulancką postawę dużej części polskiej szlachty, prawie bez walki opanowały całą Koronę z Warszawą oraz część Litwy. Jan Kazimierz wraz z dworem uszedł z kraju. Panoszenie się szwedzkich żołnierzy, którzy łupili kogo się dało, i rujnujące kontrybucje szybko zmieniły proszwedzkie nastroje i zrodziły postawy patriotyczne. Polacy rozpoczęli walki, w których szczególną rolę odegrał Stefan Czarniecki. W lipcu 1656 roku Polacy ruszyli na Warszawę, by odbić ją z rąk Szwedów. Bitwa - jak się później okazało, największa batalia tej wojny - rozpoczęła się 28 lipca. Zmagania trwały trzy dni, a prowadzono je na terenie dzisiejszej Pragi, Skaryszewa i Golędzinowa. Polacy bitwę tę przegrali.
Fabularyzowany dokument przedstawia przebieg bitwy pod Warszawą. Dwaj historycy: szwedzki - Arne Stade i polski - Jan Wimmer omawiają sytuację społeczną, polityczną, ekonomiczną i militarną obu państw. Przy wojskowym stole operacyjnym odtwarzają szczegółowo przebieg zwycięskiej dla Szwedów bitwy. Prezentują umundurowanie i uzbrojenie różnego typu wojsk obu stron, w czym pomagają im Daniel Olbrychski i Marek Perepeczko. Piotr Muldner-Niecikowski zaś mówi o rodzajach ran zadawanych w walce bronią białą i bronią palną. Wypowiedzi te autorzy dokumentu uzupełniają sekwencjami inscenizowanymi, w których pokazują m.in. przemarsz armii szwedzkiej, walki w różnych fazach wojny, napaści na obozy, oddziały konne w akcji, kopanie szańców, zajęcia żołnierzy przed i po bitwie oraz ratowanie rannych. Wykorzystują również fragmenty filmu Jerzego Hoffmana "Potop" oraz bardzo bogatą ikonografię: ryciny z epoki, dokumenty, akty prawne, obrazy batalistyczne, portrety obu królów, dowódców i polskich magnatów, staroduki, mapy i szkice wojskowe, a także współczesne materiały filmowe, prezentujące dzisiejszy wygląd dawnego pola bitwy - prawobrzeżne dzielnice Warszawy z zakładami przemysłowymi i nowymi osiedlami mieszkaniowymi. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj