DZICY WOJOWNICY STEPU

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2000
• 30'

Intrygujący i mało znany świat polskich Tatarów, potomków osadników sprzed sześciuset lat przybyłych na te ziemie m.in. z Chanatu Krymskiego i Astrachańskiego. Zaczęli się osiedlać na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego w XIV i XV wieku. Wielu z nich walczyło w litewskim wojsku, uczestniczyli m.in. w walce pod Grunwaldem, a później w rozgromieniu Turków pod wodzą króla Jana III Sobieskiego. W zamian za służbę otrzymywali nadania ziemskie, a niektórzy tytuły szlacheckie. Z czasem zatracili swój własny język, zachowali jednak muzułmańską wiarę i tradycje, wzbogacając nimi kulturę polską. Społeczność tatarska wniosła do historii naszej wojskowości wiele własnych, orientalnych, pierwiastków - w większości nikt już dziś nie pamięta o ich wschodnim rodowodzie. Funkcjonuje wiele nazw tatarskich dotyczących stroju, uprzęży końskiej, a nawet formacji wojskowych, np. ułani wywodzą się od nazwiska dowódcy słynnego pułku kawalerii. Obecnie społeczność tatarska liczy w Polsce około pięciu tysięcy osób mieszkających głównie w Białymstoku i okolicach - Sokółce, Bohonikach, Suchowoli, Dąbrowie Białostockiej i Kruszynianach. Tatarzy wydają własne pisma, książki drukowane w języku polskim, gdyż rodzimym przestali się posługiwać już w XVII wieku. Skupieni są w sześciu gminach wyznaniowych: trzech na Białostocczyźnie oraz w Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim i Warszawie. Film porusza się po tak tajemniczych i egzotycznych obszarach, jak muzułmańskie obrzędy religijne, mizary - czyli tatarskie cmentarze sięgające historią czasów Jana III Sobieskiego, czy przymusowe migracje tatarskich książąt do Rzeczpospolitej z powodów politycznych. O bezkonfliktowym funkcjonowaniu islamu na naszych ziemiach nieprzerwanie od ponad sześciuset lat opowiadają: Jusuf Konopacki - przewodniczący Oddziału Podlaskiego Związku Tatarów Polskich, Helima Szachidewicz - przewodnicząca gminy muzułmańskiej w Białymstoku i Helima Szczęsnowicz - żona muezzina z Sokółki. O historii armii tatarskiej od najdawniejszych czasów, jej organizacji i sposobach walki mówi Jan Sobolewski - przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego w Polsce. Kamera rejestruje modlitwy muzułmanów w meczecie w Bohonikach. Program pokazuje także dwie ostatnie, wymierające już tatarskie wioski - Bohoniki i Kruszyniany, znajdujące się w nich meczety wraz z wyposażeniem, mizary i XIX-wieczne muhiry - ozdobne wersety z Koranu oraz ręcznie pisane modlitewniki i Korany. Autor stara się pokazać, kim byli i jaką rolę pełnili w I i II Rzeczpospolitej Tatarzy, jakie pierwiastki wnieśli do naszej kultury i jak wygląda dzisiaj ich życie.
[www.tvp.com.pl]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj