GÓRAL W SUTANNIE

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2001
• Gatunek:
  Film biograficzny
• Barwny, 47 min

"On potrafił zachwycić byle czym - wspomina wspaniałą góralszczyzną mieszkaniec Podhala. Przepiękną rzeczą, czasem nawet i grzech potrafił tak przedstawić, że była to taka rzecz do zadumy.Taka, która dawała ludziom dużo do myślenia i traktowała ten grzech tak, że potem wiedzieli, jak się z tym grzechem trzeba obchodzić, żeby tego grzechu nie robić. Potrafił z małej rzeczy zrobić dużą.Potrafił też połączyć wiarę z góralszczyzną, z folklorem, z tańcem, z muzyką..." Aby sporządzić filmowy wizerunek zmarłego 28 czerwca 2000 roku filozofa i teologa, księdza profesora Józefa Tischnera, nie trzeba przedzierać się żmudnie przez gąszcz intelektualnych rozważań zawartych w wielu opublikowanych przez niego tomach. On sam wielkodusznie wyjaśniał portreciście istotę i metodę swojej misji pisząc przekornie: "Czy nie lepiej jest uprawiać filozofię, niż pisać o uprawianiu filozofii?". Ksiądz profesor odsyła interpretatorów pod właściwy adres - w stronę ludzi, ich codziennego bytowania, ich spraw, ich bólu. A teatrem jego filozofowania jest Podhale. Góry, Dunajec, Łopuszna. To jedno z biblijnych miejsc na Ziemi gdzie, jak w Piśmie, rozgrywa się życie i filozofowanie człowieka w obliczu Boga. A boski wymiar, w Ewangelii według Tischnera, symbolizuje majestat Tatr. Tam właśnie, wśród górali, dyrektor Instytutu Nauk Humanistycznych w Wiedniu, wykładowca Papieskiej Akademii Teologicznej, Uniwersytetu Jagiellońskiego i krakowskiej Wyższej Szkoły Teatralnej, najchętniej uprawiał swe filozofowanie. Ale z nie mniejszą troskliwością pielęgnował teologiczny i filozoficzny ogródek pod Wawelem. Wcześnie związał się z intelektualną społecznością Krakowa. Po otrzymaniu święceń kapłańskich syn nauczycielskiego małżeństwa z Łopusznej wstąpił na studia do ATK, lecz wkrótce przeniósł się w rodzinne strony. Był wikarym w Chrzanowie, studiował zaocznie na Jagiellonce, obronił tam doktorat z fenomenologii Husserla. Fascynacja Husserlowskim subiektywizmem i zdecydowane odrzucanie tomizmu przysporzyło mu potem oponentów w kręgach KUL-u. Za to zyskał zaprzysięgłych przyjaciół, uczniów, wręcz "wyznawców", w środowiskach "Tygodnika Powszechnego", uniwersyteckim, artystycznym. Opublikował wiele prac, adresowanych zarówno dla dobrze obeznanych z filozofią, jak i skrzętnie stroniących od tej tematyki czytelników. Potrafił do nich trafić, znaleźć prostą drogę do serc i umysłów. Choć trawiła go ciężka choroba, nadal działał publicznie. Nadal poszukiwał nowych inspiracji. Ostatnią lekturą księdza profesora było monumentalne dzieło szwajcarskiego teologa i filozofa katolickiego Hansa Ursa von Balthasara "Theodramatik" - osiem wielkich, opasłych tomów. Zamówił wszystkie, choć dobrze wiedział, że nie starczy mu czasu. Zdążył przed śmiercią dokładnie przestudiować pierwszy tom. W kreśleniu portretu Józefa Tischnera pomagają autorowi filmu, Adamowi Kinaszewskiemu, bliscy i przyjaciele zmarłego kapłana. Między innymi - brat bohatera Marian, bratanek Łukasz, ksiądz biskup Tadeusz Pieronek, Jarosław Gowin, Anna Dymna, Dorota Segda, Jerzy Trela oraz grono Podhalan. ŚwiadkowieTischnerowskiego uprawiania filozofii mają zadanie niełatwe, lecz wykonalne. Ksiądz profesor przewidział, że sprostają wyzwaniu. "Co zrobiłem? O tym powiedzą inni. Niech wymyślą etykietę..." [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj