ŚWIADEK HISTORII

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2001
• Gatunek:
  Film biograficzny
• Barwny, 75 min

Człowiek - legenda. Uhonorowany najwyższymi odznaczeniami państwowymi w Polsce i Stanach Zjednoczonych. Świadek i uczestnik wydarzeń, które tworzyły historię i zmieniały jej bieg. Niestrudzony wróg komunizmu, a także propagator przystąpienia Polski do NATO i Unii Europejskiej. Słowem: Jan Nowak-Jeziorański, a właściwie Zdzisław Jeziorański, w latach 1952-1976 pierwszy dyrektor Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa w Monachium, dziś osiedziesięcioośmioletni emeryt, nadal bardzo aktywnie działający w Stanach Zjednoczonych na rzecz ojczyzny. Obdarzony świetną pamięcią, talentem gawędziarskim i poczuciem humuru, opowiada w filmie o swoim barwnym życiu i odsłania kulisy zdarzeń, które przez minione z górą półwiecze wiodły nasz kraj do rewolucyjnych zmian. Urodził się w 1913 roku - jak mówi - pod szczęśliwą gwiazdą. Przeżył sam nie wie ile cudownych ocaleń: pierwsze jeszcze przed narodzinami. We wrześniu 1939 roku nie zginął od polskiej bomby, bo coś kazało mu biec przed siebie. Dostał się do niemieckiej niewoli i uciekł z transportu, a wszyscy jego frontowi koledzy wpadli w ręce Rosjan i zostali zamordowani w Katyniu. W okupowanej Warszawie uratowała mu życie nieznana dentystka... Odczuwa zażenowanie, kiedy spływają na niego wyróżnienia i honory, bo gdzieś w jego cieniu ciagle pozostają ci zapomniani, którzy oddali życie pomagając mu w misjach kurierskich. Mieszając wspomnienia osobiste z opowieścią o wydarzeniach będących etapami naszej najnowszej historii, Jan Nowak-Jeziorański rozpatruje słuszność decyzji o wybuchu Powstania Warszawskiego, wyjaśnia przyczyny nieobecności Polaków podczas Defilady Zwycięstwa w Londynie, naświetla kwestię uznania przez Niemcy polskiej granicy na Odrze i Nysie, wspomina kampanię, jaką podjęło Radio Wolna Europa na rzecz powrotu do kraju Polaków zesłanych w głąb Rosji, ucieczkę Światły z Polski i obecność agentów w rozgłośni, kulisy misji płk. Ryszarda Kuklińskiego i wprowadzenia stanu wojennego... Był dumny i szcześliwy widząc, jak Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął Lecha Wałęsę. Chwilę wielkiego szczęścia przeżył, kiedy entuzjastycznie witano go na Okęciu, gdy wreszcie mógł przyjechać do Polski. Szczęściem przepełniło go też przyjęcie Polski do NATO. Dziś czuje się obco w świecie, w którym dokonała się ogromna zmiana cywilizacyjna. Ma jednak uczucie spełnienia: nie żył nadaremno. Barwnej, urozmaiconej zabawnymi anegdotami opowieści Jana Nowaka-Jeziorańskiego słucha się tyleż z zainteresowanie, co z przyjemnością. Ireneusz Engler wplata w nią archiwalia filmowe i fotograficzne oraz zdjęcia kręcone współcześnie w domu bohatera i jego bezpośredniej okolicy - w Annandale, odległej dzielnicy Waszyngtonu. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj