PASTERZ

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2000
• Gatunek:
  Film biograficzny
• Barwny, 44 min

To był bardzo trudny moment w najnowszych dziejach Polski. Prymas Polski, Stefan kardynał Wyszyński, który cierpliwie i z ogromnym wyczuciem łagodził napięcia w kraju narastające w latach 1980 i 1981, umiera. Wierni pogrążają się w żałobie. Ludzi dręczy obawa przed wejściem Rosjan do zrewoltowanego kraju. Podnosi się nowa fala strajków, która opadła po podpisaniu Porozumień Sierpniowych. Pojawia się wtedy na scenie kardynał Józef Glemp - nowy prymas. Objął ten najwyższy w hierachii kościelnej urząd z poręczenia kardynała Wyszyńskiego, który wcześniej osobiście dzwonił w tej sprawie do Jana Pawła II. Kardynała nikt nie znał i tę decyzje personalną przyjęto z zaskoczeniem, nie tylko w środowiskach katolickich. Prymas Józef Glemp zaczyna przewodzić polskiemu Kościołowi przytłoczony dwiema wielkimi osobowościami - Karola Wojtyły i Stefana Wyszyńskiego - i rozczarowuje. Jest pasywny i pozbawiony charyzmy, mówi nieporadnie. W kilka miesięcy po jego wyborze władza wprowadza stan wojenny i ludzie uważają, że kardynał Glemp popiera i tę decyzję, i tę władzę. Tymczasem Kościół prowadzi z komunistami grę, by uzyskać zgodę na papieskie pielgrzymki. Doprowadzenie do przyjazdu Jana Pawła II do kraju jest dużym sukcesem prymasa. Ludziom wraca nadzieja. Opozycja odradza się. Zaczynają się - przy udziale hierarchów kościelnych - negocjacje, które prowadzą do rozmów Okrągłego Stołu. Prymas Glemp załatwia -bardzo korzystą dla instytucji, której przewodzi - ustawę normalizującą stosunki państwa z Kościołem. Buduje nowe kościoły. Stale rośnie liczba powołań, zakłada więc nowe seminaria. U progu niepodległości Kościół - jak wynika z badań opinii publicznej - staje się jedyną wiarygodną instytucją w kraju. Szybko jednak tę pozycję traci. Prymas Glemp nie wie, co powinien robić w demokracji. Kościół, jak dawniej wojujący w poczuciu obrony oblężonej twierdzy, wciąż usiłuje mówić za ludzi, poucza ich, ingeruje w politykę. Jego popularność spada do 30 proc. Jak się jednak okazuje, prymas Glemp szybko się uczy. Biskupi wycofują się z polityki. Kościół koncentruje się na ewangelizacji i służbie duszpasterskiej i odzyskuje poparcie społeczne. Tymczasem zmienia się sytuacja samego prymasa. Z chwilą przyjazdu do Polski nuncjusza papieskiego kardynał Glemp przestaje być głową Kościoła, koordynuje tylko prace espiskopatu. Niektórzy biskupi zaczynają go publicznie atakować, w świadomości wiernych nadal jednak przewodzi Kościołowi. Oceniając 20 lat prymasowania Józefa Glempa historycy potwierdzają, że jego decyzje, które wcześniej wydawały się kontrowersyjne, okazały się słuszne. Przezwyciężył towarzyszący mu na początku lęk przed ludźmi i władzy, i opozycji. Przezwyciężył własne słabości. Stanął przed problemami, jakich wcześniej historia i opatrzność nie postawiły nawet przed Prymasem Tysiąclecia, i okazał się zwycięzcą. Wzmocnił Kościół i znalazł dla niego miejsce w demokracji. Dokument przypomina te wydarzenia, przedstawiając 20 lat prymasowania Józefa Glempa. Ekipa filmowa towarzyszyła kardynałowi przez miesiąc w bardzo różnych sytuacjach - oficjalnych i prywatnych, podczas sprawowania liturgii i odwiedzin składanych wiernym, podążającym w Pielgrzymce Warszawskiej na Jasną Górę i w duszpasterskich podróżach po kraju. Ewa Świecińska - łącząc archiwalia ze zdjęciami kręconymi w trakcie wspomnianego miesiąca -nadała filmowi formę opowieści o swego rodzaju pielgrzymce prymasa w przestrzeni, a przede wszystkim w czasie, przez lata, które go tak odmieniły. Michał Lorenc opatrzył tę opowieść piękną muzyką. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj