OD GRUDNIA DO GRUDNIA 1980-1981

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1997
• Barwny, 50 min

Na początku grudnia 1980 roku płk Ryszard Kukliński poinformował Amerykanów, że na spotkaniu ze Sztabem Generalnym radzieckich sił zbrojnych gen. Hupałowski i płk Puchała, zgodnie z rozkazem szefa MON gen. Wojciecha Jaruzelskiego, przedstawili plan wkroczenia do Polski Armii Radzieckiej, Ludowych Armii NRD i Czechosłowacji, pod pretekstem wspólnych manewrów. Siły te miały wynosić łącznie 18 dywizji. Rok później został w Polsce wprowadzony stan wojenny. Czym kierowali się dowódcy Wojska Polskiego dopuszczając, a nawet planując wejście obcych wojsk w granice swojego kraju? Czym następnie kierowali się wprowadzając stan wojenny? Czy rzeczywiście takie posunięcie zapobiegło wkroczeniu wojsk radzieckich do Polski, a może raczej było wynikiem walki o władzę wewnątrz PZPR? Czy świat zachodni dał gen. Jaruzelskiemu ciche przyzwolenia na wprowadzenie stanu wojennego, by nie dopuścić do wojny domowej lub interwencji radzieckiej? To, co stało się 13 grudnia 1981 roku podtrzymało podział jałtański na świecie, przedłużyło agonię komunizmu o 10 lat, 10 lat bezpowrotnie straconych dla Polski. Czy jednak możliwe było inne rozwiązanie? Aby odpowiedzieć na te pytania autorzy filmu - w którym w roli narratora wystąpił Zbigniew Bujak - sięgnęli po świadectwa wielu polityków polskich, radzieckich i amerykańskich. Są to: Wojciech Jaruzelski, Mieczysław Rakowski, Stanisław Kania, Stanisław Ciosek, Zdzisław Rurarz, płk Ryszard Kukliński (w nagraniach archiwalnych), Anatolij Grabikow - wówczas szef Sztabu Układu Warszawskiego, Władymir Bukowski, Jan Nowak-Jeziorański, Zbigniew Brzeziński i Richard Pipes. Z prośbą o wypowiedź zwrócili się także do Stefana Olszowskiego, jednego z najtwardszych komunistów tamtych lat, mieszkającego obecnie na emigracji pod Nowym Jorkiem, lecz ten przepędził ekipę. Na początku grudnia 1980 roku rzeczywiście dało się zaobserwować koncentrację wojsk radzieckich na Ukrainie i Białorusi, potem koncentrację wojsk na wszystkich granicach Polski, także na morzu. Dobitnie świadczyły o tym zdjęcia satelitarne. Polityka PZPR wobec naszego kraju stała się agresywna. Nieoczekiwanie gen. Ustinow wydał rozkaz o wspólnych ćwiczeniach wojsk Układu Warszawskiego, które miały się zacząć nie później niż 10 grudnia 1980 roku. Potem nastąpił cały ciąg wydarzeń - telefonów z Moskwy, narad. Naciski strony radzieckiej, by Polacy unormowali sytuację wewnętrzną swego kraju, groźby wejścia do Polski obcych wojsk i odwlekanie tej decyzji w związku z możliwością przerodzenia się takiego rozwiązania w rozlew krwi... Uczestnicy i świadkowie wydarzeń przypominają tamte pełne napięć dwanaście miesięcy, które zdecydowały o losach Polski. Autorzy filmu nie dają jednak ostatecznych odpowiedzi na postawione wcześniej pytania. Wyciągnięcie wniosków z przytaczanych relacji pozostawiają widzom. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj