CAZIEL

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1998
• Gatunek:
  Film o sztuce, Film biograficzny
• Barwny, 20 min

Twórczość Kazimierza Zielenkiewicza ciągle jeszcze czeka na swoje miejsce w historii sztuki. Był artystą interesującym, a także uroczym człowiekiem. Zapadł głęboko w serca i pamięć wszystkich, którzy go znali, zwłaszcza tych z "kółka Henryka IV", ochrzczonego tak od nazwy paryskiej kawiarni, w której spotykali się polscy malarze, pisarze, intelektualiści, artyści. Ukończył studia w warszawskiej ASP, w pracowni Tadeusza Pruszkowskiego. W 1937 roku - a miał wówcza lat 31 - wyjechał do Paryża, by już nigdy nie wrócić do Polski. Nad Sekwaną od razu zafascynowało go malarstwo Picassa, z którym później się zaprzyjaźnił, a nawet jakiś czas dzielił pracownię. Wpływ wielkiego kubisty, a także malarstwa monumentalnego, widać w jego pracach, lecz w żadnym razie nie można go nazwać artystą wtórnym. Przeciwnie, Caziel - bo właśnie pod takim pseudonimem jest znany - wypracował własny, bardzo interesujący styl, widoczny już w płótnach z końca lat 30. i 40. Po wojnie miał Caziel dwie udane wystawy w londyńskiej galerii Grabowskiego, który zaczął usilnie namawiać artystę na przyjazd do Anglii. W 1968 roku Zielenkiewicz uległ tym namowom. W Isle Brewers w hrabstwie Somerset kupił rozpadający się młyn i zamienił go w cudowne miejsce, w którym przeżył 20 szczęśliwych lat wraz z żoną Catherine Sinclair, także malarką, poznaną w Paryżu i pokochaną wielką miłością od pierwszego wejrzenia. Zmarł w sierpniu 1988 roku, krótko przed wystawą swoich prac w warszawskim Muzeum Narodowym, i został pochowany nieopodal domu. Już w Paryżu Zielenkiewicz dał się poznać jako postać barwna i znacząca. W Wielkiej Brytanii również dość szybko zdobył uznanie, a londyńska galeria Whitford Fine Art wręcz chlubi się tym, że odkryła dla Anglików jego twórczość. W Polsce jednak - za którą artysta tęsknił, lecz do której nie chciał przyjechać, bojąc się konfrontacji wspomnień z rzeczywistością - jego malarstwo nie było znane. Przybliżyła je dopiero wspomniana wystawa, na której znalazła się kolekcja prac Caziela z lat 30. i 40., przechowywał ją w całości w swojej pracowni. W filmie zamieszczono zdjęcia z tej wystawy, archiwalia, a także fragmenty amatorskich filmów artysty kręconych w Isle Brewers. Uroki życia z Cazielem wspominają żona i córka Clementina Zielenkiewicz-Stieglar. O jego malarstwie mówią: Adrian Mibus z galerii Whitford, Dorota Monkiewicz - historyk sztuki i kustosz warszawskiej wystawy, oraz dr Janusz Zagrodzki - teoretyk sztuki. Realizatorzy filmu cytują ponadto fragmenty dziennika, który malarz prowadził niemal do ostatnich chwil swego życia. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj