NARODZINY KOMFORTU

• Część
• 30'

Autor filmu, wykorzystując elementy inscenizacji, wprowadza widza do pałaców w Choroszczy, Kozłówce i Nieborowie, by na tle obyczajowym i kulturowym epoki rokoka pokazać przemiany wnętrz i rozwój urządzeń domowych w drugiej połowie XVIII i pierwszej połowie XIX wieku. Był to czas, kiedy pojawiły się nowe wynalazki, ułatwiające ogrzewanie budynków i zaopatrzenie w wodę. Umożliwiło to m.in. rozwój higieny. Rodzący się komfort stopniowo obejmował coraz szerszy krąg sfer życia. Przejawiał się w zastawach stołowych, łagodził trudy podróżowania, wpływał nawet na rozrywki.

WIEJSKA CHATA I SZLACHECKI ZAŚCIANEK

• Część
• 30'

Autor filmu, wykorzystując elementy inscenizacji, pokazuje warunki życia we wsiach chłopskich i szlacheckich zaściankach na przełomie XVIII i XIX wieku. Przedstawia strukturę socjalną wsi, warunki mieszkalne, wyposażenie domów, możliwości i upodobania żywieniowe. Odtwarza też historię pszczelarstwa i rzemiosła wiejskiego. Uwagę widza koncentruje zwłaszcza na relacjach między wsią a dworem.

DWÓR SARMACKI

• Część
• 30'

Autor filmu, wykorzystując elementy inscenizacji, oryginalne teksty pamiętnikarzy z XVII i XVIII oraz cudzoziemców podróżujących po Polsce w tym okresie, pokazuje życie codzienne dworu sarmackiego - siedziby mniej- i średniozamożnej szlachty. Przedstawia architekturę i przestrzenne rozplanowanie budynku, omawia jego ekonomikę, prezentuje obyczaje mieszkańców i ich stroje. Sam dwór pokazany jest jako mieszkanie, ale i centrum zarządzania dobrami szlacheckimi, władzy sądowniczej i ośrodek życia towarzyskiego. Widz znajdzie też w filmie informacje o możliwościach i zwyczajach żywieniowych szlachty staropolskiej oraz jej kondycji psychicznej. Ikonografii i inscenizacjom towarzyszy muzyka oparta na polskich utworach skomponowanych w omawianym okresie.

KAMIENICA MIESZCZAŃSKA

• Część
• 30'

Autor przedstawia narodziny i historię domu mieszczańskiego w Polsce.

POWIEW ROMANTYZMU

• Część
• 30'

Nowe prądy ideowe końca XVIII i początku XIX wieku zaowocowały ożywieniem w dziedzinie organizacji siedzib zamożnego ziemiaństwa i arystokracji. Nad Wisłę docierały pisma cenionych europejskich myślicieli, ale także nowatorskie wzorce mieszkalne, głównie angielskie. Pod ich wpływem zmieniały się zarówno formy architektoniczne, jak i rozkład oraz funkcje wnętrz. Reorganizowano układ przestrzenny dworów i pałaców, stosunek domu do ogrodu, wprowadzano innowacje techniczne w zakresie ogrzewania, oświetlenia i zaopatrzenia w wodę. Pojawiły się nowe formy zarządzania dobrami i nowe rozrywki. Druga dekada XIX wieku, to czas gospodarczej prosperity w Królestwie Polskim i Wielkopolsce. Przyjmowane z zachodniej Europy wzorce wzbogacano o specyficzne polskie rysy. Można mówić o ukształtowaniu się tzw. stylu krajowego, odwołującego się do dawnych polskich tradycji ziemiańskich. Krzewienie postępu cywilizacyjnego i daleko idąca modernizacja przesycone były podtekstami patriotycznymi i niepodległościowymi. Nowe formy gospodarowania i kultywowanie starych obyczajów były jedną z metod ekonomicznej wojny o utrzymanie polskości. Autor programu stara się pokazać ścieranie się różnych prądów i asymilację na gruncie polskim nowych tendencji w sferze obyczajowości i życia codziennego. Wzajemne zależności między industrializacją i kapitalizmem a chęcią zachowania polskich wzorców obyczajowych i kulturowych. Zdjęcia ilustrujące wspomniane zagadnienia realizowano w Puławach, Kórniku, Starej Wsi, Rokosowie, Lubostroniu, Dobrzyńcu i Radziejowicach. Uzupełniają je oryginalne teksty opowiadające o codzienności przełomu XVIII i XIX wieku.

DOM MIESZCZAŃSKI

• Część