JĘZYK JEST TEŻ OJCZYZNĄ - HENRYK BERESKA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1998
• Gatunek:
  Film o sztuce, Film biograficzny
• Barwny, 40 min

Ponoć każdy, kto urodził się na Górnym Śląsku między wojnami, ma w swoim życiorysie zapisane niezwykłe pomieszanie losów. Jeśli nawet stwierdzenie to tak naprawdę nie odnosi się do wszystkich, przypadek Henryka Bereski opisuje doskonale. Urodził się w Szopienicach. Jego ojciec był maszynistą kolejki wąskotorowej. Dziadkowie chodzili do kościoła na nabożeństwa niemieckie, ale rodzice - na polskie. On sam jeszcze jako trzynastolatek posługiwał się tylko polszczyzną, czy też raczej gwarą śląską, i nie miał wątpliwości co do swej przynależności narodowej. Dopiero wybuch wojny i goebbelsowska propaganda sprawiły, że opowiedzał się po niemieckiej stronie i zapragnął zostać lotnikiem Luftwaffe. Wówczas nauczył się języka, który z czasem stał się jego mową codzienną i warsztatem pracy. Koniec wojny zastał go na niemieckiej ziemi. Wrócił do Polski, lecz ze względu na wojenną przeszłość wkrótce uciekł z rodzinnego Śląska i dotarł do Berlina, gdzie został pierwszym studentem polonistyki na tamtejszym uniwersytecie. Polszczyzna była mu bliska, to w tym języku uczył się mówić, lecz zarazem stała się dla niego narzędziem spłacenia długu wobec Polski, zadośćuczynienia poczuciu osobistej winy. Henryk Bereska został tłumaczem. Przełożył na niemiecki blisko 200 polskich powieści, sztuk teatralnych i zbiorów poezji. Udostępniając niemieckim czytelnikom naszą literaturę, czerpał też z tego zajęcia osobiste satyfakcje: od końca lat 50. Polska stała się dla niego, obywatela NRD, szansą obcowania z Zachodem, kontaktowania się z kulturą europejską. Za zasługi dla kultury polskiej Henryk Bereska otrzymał najwyższe polskie odznaczenia i nagrodę Pen Clubu. Pracę translatorską łączy z własną, niemieckojęzyczną twórczością - jest poetą i przenikliwym aforystą. W filmie ze swadą, szczerością i domieszką humoru opowiada o swoim życiu i pracy, a snując tę opowieść wędruje po śladach swego dzieciństwa w Szopienicach i wczesnej młodości jeszcze na Śląsku. Gości też realizatorów w swojej chacie w lesie, gdzie w ciszy i spokoju pracuje mu się najlepiej. Czyta swoje aforyzmy i wiersze, w których zamknął najważniejsze momenty z powikłanych losów śląskiego chłopca. (źródło: www.tvp.com.pl)

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj