ŚRODEK EUROPY

• Film dokumentalny
• Rok produkcji:
  1998
• 23'

Film z cyklu MAŁE OJCZYZNY.
Kiedyś w miejscu, które po obliczeniach wyznaczono na środek Europy, stał kamienny globus. Zniknął gdzieś jednak. Zastąpił go ogromny głaz z herbem Suchowoli: na jego górnym polu widnieje łuk zwieńczony krzyżem, na dolnym - koń. Oplatający herb napis głosi: środek Europy. Ale z tego faktu nic nie wynika. Miejscowy ksiądz kanonik żartuje, że suchowolanie kiedyś byli bardzo zadowoleni, bo nie odpowiadała im "wschodniość", a środek dowodził, iż nie żyją w Europie Wschodniej. Teraz znów ta "zachodniość" co przyszła też jest jakaś taka - nie taka... Suchowola to niewielkie kresowe miasteczko liczące nieco ponad 3 tys. mieszkańców. Leży na wschód od Białegostoku, a powstała z połączenia dwóch niegdysiejszych wsi. Przed wojną mieszały się w niej narodowości, religie, języki i obyczaje. Żyli tu pospołu Polacy, Białorusini, Żydzi i Tatarzy. Dziś Żydów już nie ma, a o ich istnieniu w przeszłości nie świadczy nawet synagoga: była piękna, modrzewiowa, stała dwieście lat, lecz w czasie wojny rozebrali ją Niemcy. Ślady dawnych lat pozostały w lokalnej gwarze, będącej mieszniną polskiego i białoruskiego. Do dziś przetrwały targi końskie, z których Suchowola słynęła i nadal słynie w całej Polsce.Tragicznym zrządzeniem losu w 1984 roku, po bestialskim zamordowaniu ks. Jerzego Popiełuszki, przybył Suchowoli jeszcze jeden powód do chwały. Kapłan urodził się w pobliskich Okopach, w suchowolskim kościele pod wezwaniem Świętych Piotra i Pawła był ochrzczony, potem jako ministrant służył do mszy i tu odbyła się jego prymicja. Ukończył też miejscowe liceum. O Suchowli - jej przeszłości, teraźniejszości i swoich rodzinnych tradycjach - opowiadają w filmie jej mieszkańcy osiadli tu od pokoleń i ci, którzy wyjechali stąd, lecz wrócili stwierdziwszy, że właśnie tu chcą żyć: Edmund Gabrel, Tadeusz i Zygmunt Grabowscy, Jan Guzowski, Marek Karp, Marian Lipski, Jan Muchla, ieczysław Wirkowski i ks. kanonik Józef Wiśniewski. Jest wśród nich ten, który nie chciał robić pieniędzy w Stanach Zjednoczonych, i ten, co nie chciał zarabiać marek jako glazurnik i dziś maluje freski w kościele, szczęśliwy, że w rodzinnym miasteczki znalazł sposób na życie.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj