SZLACHETNY DZIKUS

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1998
• Gatunek:
  Film oświatowy, Film biograficzny
• Barwny, 53 min

Film poświęcony postaci światowej sławy antropologa, prekursora i pioniera badań plemion prymitywnych - Bronisława Malinowskiego. Bezpośrednią inspiracją filmu była wyprawa uczonego na Triobriandy w Nowej Gwinei, po której powstało "Życie seksualne dzikich". Współczesna relacja z miejsc, gdzie przebywał teraz Malinowski, przeplata się z fragmentami jego dzienników i ze zdjęciami archiwalnymi.
Wyspy Triobrianda to jeden z małych, koralowych archipelagów na Morzu Salomona. Tamtejsze wody obfitują w wiele innych wysepek i ich grup, takich jak Woodlark, Luizjady, Wyspy d'Entrecasteaux oraz położony dalej na północny wschód długi łańcuch Wysp Salomona. Łączna powierzchnia Triobriandów niewiele przekracza czterysta kilometrów kwadratowych, a liczba ludności wynosi kilkanaście tysięcy mieszkańców. Jednak ten niepozorny, niczym szczególnym nie wyróżniający się archipelag stał się znany w świecie. Zainteresowanie ludzi nauki i rozgłos wśród szerszej publiczności zyskał dzięki pracom naszego rodaka Bronisława Malinowskiego, który w latach 1915-18 prowadził na wyspach badania naukowe. Plonem owych obserwacji stały się klasyczne dzieła kierunku funkcjonalnego w antropologii: "Argonauci Zachodniego Pacyfiku", "Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich" oraz budzący szczególne namiętności tom "Życie seksualne dzikich w północno- zachodniej Melanezji". Czytelników szokowała opisana w tym ostatnim dziele swoboda obyczajowa tubylców identyfikowana z wyuzdaniem. Trudno o bardziej błędny pogląd. Dzieciom natury z "wysp miłości" nie znane jest europejskie pojęcie cielesnej "nieczystości". Mieszkańcy Triobriandów nie kojarzą ciąży z seksem oraz nie znają pojęcia ojca biologicznego. To duchy przodków, nie zaś mężczyzna, czynią kobietę brzemienną. Bronisław Malinowski urodził się w Krakowie w 1884 roku. Ojciec przyszłego uczonego był profesorem filologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tę samą uczelnię ukończył bohater filmu, studiując matematykę, fizykę, historię filozofii, psychologię, literaturę i etnologię. Naukę kontynuował w Lipsku i Londynie. W 1914 roku popłynął na drugą półkulę. Prowadził badania w Australii, Nowej Gwinei i na Wyspach Triobriandzkich. Po zakończeniu Wielkiej Wojny wrócił do Europy. Wykładał na uniwersytecie w Londynie, prowadził seminaria w Genewie, Rzymie i Wiedniu. Następnie wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Był profesorem w Yale University. Zmarł nagle w 1942 roku. W filmowym portrecie znakomitego naukowca wykorzystano archiwalne zdjęcia, wykonane na Wyspach przed osiemdziesięciu laty. Porównanie pożółkłych fotografii ze współczesną rejestracją filmową przekonuje, że życie Triobriandczyków nie uległo zasadniczym zmianom. Miejscowi rybacy nadal wypływają na połów w łodziach - dłubankach wyciosanych z pnia drzewa, a potem wracają do tradycyjnych domostw, takich jak z czasów Malinowskiego. Półnagie piękne dziewczęta przystrojone girlandami kwiatów czczą tańcami święto plonów tak samo, jak ich babki i prababki. Na ceremonię w wiosce lokalnego wodza nie przyszły jednak piechotą z osady na drugim krańcu wyspy, lecz przyjechały furgonetką marki Mitsubishi. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj