POSSESSION

• Tytuł polski: OPĘTANIE

• Film fabularny
• Produkcja:
  RFN, Francja
• Rok produkcji:
  1981
• Język:
  angielski
• Barwny, 127 min

Realizując "Opętanie" Andrzej Żuławski dołączył do grona najbardziej kontrowersyjnych twórców kina. Po wstrzymaniu przez peerelowskie władze prac nad filmem "Na srebrnym globie" reżyser przez kilka lat szukał tematu, który mógłby zrealizować w scenerii Warszawy. Miała to być współczesna historia pokazująca rozpadający się związek kobiety i mężczyzny. Klimat i tło Żuławski znalazł ostatecznie nie w Polsce, ale w Berlinie. Główną rolę żeńską zaproponował Isabelle Adjani, ale będąca wówczas w ciąży aktorka odrzuciła scenariusz. Rok później Żuławski ponowił propozycję. Tym razem aktorka się zgodziła, choć do końca uważała, że nie podoła swej roli. Jej obawy okazały się płonne, co potwierdziła nagroda dla Adjani na festiwalu filmowym w Cannes w 1981 r. Choć krytycy znali już rozbuchany talent twórcy "Trzeciej części nocy" i "Najważniejsze to kochać", oczekiwali jednak jakichś ram codziennej rzeczywistości, które mimo wszystko można odnaleźć we wcześniejszych dziełach tego reżysera. "Opętanie" przeszło ich najśmielsze wyobrażenia. Żuławski zrealizował "film zgrozy", jak to określił jeden z recenzentów, konwulsyjny, rozdygotany, pełen obsesji, poruszający widza aż do granic bólu i obrzydzenia. Wszystkie postaci są rozdwojone i posiadają sobowtóry. Kobieta (Adjani) stanowi podwójne ekstremum kobiecości: z jednej strony jest łagodna i opiekuńcza, z drugiej - to czysty żywioł hormonów i biologii. Jej filmowy mąż, grany przez Sama Neilla, jest doskonałym wcieleniem mężczyzny ponoszącego klęskę, nie rozumiejącego i nie rozumianego. Trzecia postać, kochanek Anny, to z kolei karykatura duchowego wykorzenienia Zachodu: ze znajomością karate, samodoskonaleniem się przez zen jest modelem człowieka doskonałego, a jednocześnie absolutnie sztucznego. Umieszczenie akcji właśnie w Berlinie też nie było przypadkowe. Istnienie muru, dzielącego miasto na dwa różne światy, czyni z Berlina tamtej epoki obszar zmagań dobra ze złem. Linearne streszczenie fabuły "Opętania" jest tyleż proste, co skomplikowane, bo zawsze dalekie od tego, czego doświadcza widz podczas projekcji. Oto bowiem Marc wraca po dłuższej nieobecności (prawdopodobnie wypełniał jakąś misję szpiegowską) do swego mieszkania w Berlinie i zastaje dom pogrążony w chaosie. Kilkuletni synek jest zaniedbany, żona Anna - nieobecna duchem, dziwnie roztargniona i rozdrażniona. Wyznaje mężowi, że ma kochanka, Heinricha, i mimo rozpaczy Marca nie zamierza zrywać tego związku. Ale ukrywa przed mężem jeszcze coś, bo chociaż znika na całe dnie, wcale nie spędza tego czasu z Heinrichem. Marc wynajmuje prywatnego detektywa, który odkrywa z przerażeniem, że Anna utrzymuje intymne relacje z ohydnym monstrum, ni człowiekiem, ni zwierzęciem. Kobieta zabija detektywa, a potem następnego, który wyruszył na poszukiwanie swego poprzednika. Do mieszkania, w którym przebywa potwór karmiony ciałami ofiar, trafia wkrótce również Heinrich. Anna rani go, ale mężczyźnie udaje się uciec. O strasznym odkryciu powiadamia Marca. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 1981
  Triest (MFF Fantastycznych)-Złoty Asteroid
  Andrzej Żuławski
• 1981
  Cannes (Międzynarodowy Festiwal Filmowy)-Nagroda Jury za najlepszą rolę kobiecą
  Isabelle Adjani