DALEKO OD OKNA
- Film fabularny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:2000
- Premiera:2000. 11. 17
- Gatunek:Film psychologiczny
- Barwny (negatyw: Kodak), dźwięk: Dolby Stereo, 112 min
Zdjęcia zakończono 26 maja 2000.
Lokacje: Nowe Miasto nad Pilicą.
Bez wątpienia jeden z najlepszych polskich filmów 2000 roku. A przy okazji dowód na to, że nasze kino - pomimo rozlicznych trudności - wciąż potrafi wydać dzieło ważne i godne uwagi. "Daleko od okna" stanowi także przełom w karierze Jana Jakuba Kolskiego. Po raz pierwszy reżyser zdystansował się od swojej ulubionej, wiejsko- mitycznej tematyki, dzięki której dokonywał - jak sam mówił - "osobistych rozliczeń ze światem". Etap "rozliczeniowy" w jego twórczości zakończyła "Historia kina w Popielawach" (1998). "Wierzę, że teraz znajdę w sobie dość wrażliwości, by dostrzegać inne rzeczy" - deklarował Kolski w wywiadach i słowa dotrzymał.
Na pierwszy rzut oka "Daleko od okna" jest filmem o holokauście. Trudno o bardziej eksploatowany ostatnio temat, a jednak reżyser nie powiela startych do cna klisz i martyrologicznych stereotypów. Spora w tym zasługa Cezarego Harasimowicza i jego scenariusza, powstałego na kanwie prozy Hanny Krall. "Daleko od okna", choć za punkt wyjścia ma historię autentyczną, daleko wykracza poza reporterski realizm właściwy twórczości autorki "Sublokatorki". Dramatycznej opowieści o Żydówce ukrywanej w czasie wojny przez Polaków Harasimowicz nadaje cechy uniwersalne, godne greckiej tragedii. Inkrustuje realistyczną fabułę akcentami metaforycznymi i symbolicznymi (szafa jako symbol zniewolenia i upodlenia). Mroczne, "klaustrofobiczne" zdjęcia Arkadiusza Tomiaka przydają filmowi dusznej i ciężkiej atmosfery. Uwiarygodniają w ten sposób dramat Jana i Barbary, którzy przez lata noszą na dnie serca straszną tajemnicę i poczucie winy. Aktorskim odkryciem filmu jest Dorota Landowska w roli bezpłodnej kobiety, przywłaszczającej sobie córkę swego męża i ukrywanej w szafie Żydówki. Udało jej się stworzyć fascynujący, pełen psychologicznych niuansów portret kobiety bezwzględnej i podłej, a zarazem naznaczonej cierpieniem, głęboko upokorzonej. Znakomitą, choć tylko drugoplanową, kreację tworzy też Krzysztof Pieczyński jako granatowy policjant Jodła. Pozornie pozbawiony skrupułów, cynicznie wykorzystujący swoje stanowisko, lecz jednocześnie skrycie kochający Barbarę, powstrzymujący się przed denuncjacją, dopóki ma choć cień nadziei na wzajemność.
Wszystko to sprawia, że "Daleko od okna" nie sposób oglądać obojętnie. Przejmująca historia opowiedziana przez Kolskiego wciąga, hipnotyzuje, drąży sumienie. Tadeusz Sobolewski pisał: "Odzwyczailiśmy się traktować kino jako twórczość w sensie dosłownym. Tu udało się stworzyć na nowo jakiś świat, wpuścić nas do niego i sprawić, że stał się naszym światem".
Akcja filmu zaczyna się tuż przed wojną. Młody malarz Jan i jego żona Barbara bardzo chcą mieć dziecko. Niestety, wraz z upływem czasu staje się jasne, że któreś z nich jest bezpłodne. Wybucha wojna. Jan zarabia na rodzinę głównie dzięki "fuchom", które organizuje mu Jodła, granatowy policjant, równie ostentacyjnie co nieskutecznie przypochlebiający się Niemcom. Pewnego dnia Jan przyprowadza do mieszkania Reginę, młodą żydowską wdowę. Barbara, choć z lekkimi oporami, zgadza się ją ukrywać. Jan i Regina stopniowo stają się sobie coraz bliżsi. Wreszcie dochodzi do zbliżenia, w wyniku którego Żydówka zachodzi w ciążę. Barbara, dowiedziawszy się o tym, przeżywa podwójne upokorzenie. Po pierwsze została zdradzona przez męża, a po drugie wychodzi na jaw, że to ona nie może mieć dzieci. W odruchu rozpaczy i nienawiści postanawia zadenuncjować Reginę. W decydującej chwili dostaje jednak torsji, co tłumaczy Niemcom jako objaw ciąży. Od tej pory zaczyna udawać, że jest w odmiennym stanie, Reginę zaś na całe dnie i noce zamyka w szafie, gdzie kobieta przechodzi psychiczne katusze. Jodła przypadkiem odkrywa, że Jan i Barbara ukrywają u siebie Żydówkę. Barbarze jednak udaje się go przekupić cennym naszyjnikiem. Jan, nie mogąc znieść coraz bardziej nieznośnej i stresującej sytuacji, całkowicie oddaje inicjatywę żonie. Wreszcie nadchodzi dzień rozwiązania. Regina rodzi córkę, lecz Barbara nie pozwala jej nawet zobaczyć twarzy dziecka. Niemowlę zostaje czym prędzej ochrzczone, Regina zaś zredukowana do roli karmicielki. [PAT]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseria
- Reżyser II
- Współpraca reżyserska
- Scenariusz
- Zdjęcia
- Operator kamery
- Operator Steadicamasystent; nie występuje w napisach
- Współpraca operatorska
- Laboratorium
- Scenografia
- Współpraca scenograficzna
- Makietymakieta miasteczka; projektmakieta miasteczka; wykonanie
- Obrazyobrazy Jana
- Kostiumy
- Współpraca kostiumograficzna
- Muzyka
- Wykonanie muzykiwokaliza
- Dyrygent
- Konsultacja muzyczna
- Realizacja nagrańnagrań dokonano w Studio Polskiego Radia S-4
- Dźwięk
- Współpraca dźwiękowa
- Efekty dźwiękowesynchroniczne
- Zgranie dźwiękuDolby Stereo; Łódzkie Centrum Filmowe
- Montaż dźwiękuStudio MR
- Montaż
- Współpraca montażowa
- Charakteryzacja
- Współpraca charakteryzatorska
- Konsultacjajudaistyczna
- Efekty specjalnekomputerowe
- Fotosy
- Opracowanie graficzne
- Kierownictwo produkcji
- Organizacja produkcji
- Współpraca produkcyjna
- Dyżurny planunie występuje w napisach
- Producent
- Produkcja wykonawcza
- Produkcja
- Obsada aktorskaBarbara, żona JanaRegina LiliensternJanJodła, granatowy policjantHelusiaMarek, pomocnik JanaDolkeZofia, żona Jodływysłannik Reginywysłannik ReginyHelusiaMaria SabonisHelusiaNatalia MikovicHelusiaWiktoria WitczakHelusiaFilip SeweryńskiStaś, syn Jodłyksiądz chrzczący HelusięgefrajterMarcin PałuckiżandarmBartosz Woźniakżandarmżandarmpostać wizyjnaJoanna Chlebnapostać wizyjnapostać wizyjnapostać wizyjnaAleksandra Musiałekpostać wizyjnapostać wizyjnapostać wizyjnapostać wizyjnapostać wizyjnaAdam Szycpostać wizyjnaJarosław Bucki-Szycpostać wizyjna
Pierwowzoryschowaj
Pierwowzór | |
TA Z HAMBURGA | |
Opowiadanie | |
Autor | Hanna Krall |
Tekst pochodzi ze zbioru "Taniec na cudzym weselu" (Warszawa, BGW, 1993). |
Variapokaż
Nagrodyschowaj
- 2000Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za drugoplanową rolę męską
- 2000Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za zdjęcia
- 2000Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za scenografię
- 2000Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za kostiumy
- 2000Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda Jury Młodzieżowego
- 2000Nagroda Międzynarodowego Forum Kultury
"za podjęcie wysiłku produkcji filmu" - 2001Września (Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia")-"Jańcio Wodnik" za muzykę
- 2001Złota Kaczka (przyznawana przez pismo "Film")
w kategorii: najlepsza muzyka do filmu polskiego; za rok 2000 (5.03) - 2001Złota Taśma (Nagroda Koła Piśmiennictwa Filmowego SFP)-w kategorii: film polski
za rok 2000; ex aequo z filmem "Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową" (przyznane 4.01) - 2001
- 2001
- 2001
- 2001
- 2001
- 2001
- 2001
- 2001Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola męska; za rok 2000 - 2001Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa)-Nagroda Publiczności
- 2001Łagów (Lubuskie Lato Filmowe)-Nagroda Zielonogórskiego Klubu Kultury Filmowej