PRZEDWIOŚNIE

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2001
• Premiera:
  2001. 03. 02
• Barwny (negatyw: Kodak Vision), dźwięk: Dolby Digital DTS, 139 min
  
  Okres zdjęciowy: 18 lipca - 22 listopada 2000 (85 dni zdjęciowych).
  Lokacje: Ludynia k. Kielc (18 - 31 lipca; filmowa Nawłoć), Muzeum Wsi pod Radomiem (2 - 4 sierpnia; filmowy dworek w Chłodku i budynek poczty), Chroberz k. Kielc (8 - 9 sierpnia; filmowe Odolany), Tokarnia (filmowy folwark Hipolita i dom rządcy), Oblęgorek (12 sierpnia; filmowy pałacyk Laury), , stacja kolejowa w Szczęśliwicach (14 sierpnia; sceny w wagonie repatriacyjnym), Zielonka k. Warszawy (15 sierpnia, 7-8 września - sceny bitwy z 1920), Warszawa (25 sierpnia - Sejm; 26 sierpnia - Krakowskie Przedmieście; 29 sierpnia - pałac Wilanowski; 30 sierpnia - Uniwersytet Warszawski, 10 września - ul. Kredytowa; 12 listopada - okolice Belwederu; 22 listopada - Łazienki przy pomniku Chopina), Niegowiec (13 października; sceny na probostwie w Wyszkowie, spotkanie z Żeromskim), Bąkowiec (14 października; przyjazd Baryki do Polski), Piotrków Trybunalski (20 października; przemarsz kolumny jeńców bolszewickich, kamienica Gajowca), Moskwa (23-24 października; m.in. zdjęcia nocne na Placu Czerwonym), Podkowa Leśna (dom Lilpopa - filmowy, dom Baryków w Baku), Świerlaniec (wnętrze pałacu Donnesmarków - filmowy pałac prezesa w Baku), Milanówek (dworwek Laury), Radom (Muzeum Miejskie 0 filmowy hotel w Kielcach, miejsce schadzek Laury i Czarka), Baku (27 października - 7 listopada), linia kolejowa Nr 82 Bąkowiec - Puławy Azoty.
  
  Oficjalna premiera filmu: 26 lutego 2001 (Warszawa); Prapremiera: 19 lutego 2001 (Kielce).

Wejście "Przedwiośnia" na ekrany kin w lutym 2001 r. poprzedziła szeroko zakrojona kampania reklamowa. Film przyjęto z ogromnym zainteresowaniem, wśród krytyków przeważały głosy uznania dla reżyserskich pomysłów, gry aktorskiej i staranności realizacji. Zdjęcia kręcono w okolicach Kielc, w Warszawie, Moskwie, w Rumunii i w stolicy Azerbejdżanu, Baku. Zaangażowano ponad 10 tys. statystów, wynajęto kilka tysięcy koni. Budżet całego przedsięwzięcia wyniósł 5 mln dolarów. Za te pieniądze powstała 2, 5 - godzinna wersja kinowa i 6 - odcinkowy serial dla TVP (premierowa emisja w Jedynce w 2003 r.). Film, który obejrzało w kinach 1.700 000 widzów, otrzymał nagrody za muzykę, scenografię i kostiumy na FPFF w Gdyni w 2001 r. oraz Diamentowy Bilet przyznany przez Stowarzyszenia "Kina Polskie". Film w reżyserii Bajona jest drugą ekranizacją powieści Stefana Żeromskiego, pierwsza, niema wersja z 1928 r. , nie zachowała się do naszych czasów.
Filip Bajon nie trzymał się sztywno literackiego oryginału, wprowadził nieobecne w książce sceny, zmienił zakończenie. O decyzji ekranizowania akurat tej książki mówił: "Znalazłem w "Przedwiośniu" opowieść o zbuntowanym młodym człowieku, który bez przerwy się nie zgadza, proponuje swoją, bardzo idealistyczną wizję świata, poszukuje prawdy, sprawiedliwości, piękna. Jest mu w zastanym świecie niewygodnie".

Akcja filmu, podobnie jak serialu rozpoczyna się w 1914 r. w Baku w Azerbejdżanie, największym zagłębiu naftowym przełomu wieków. W tym kosmopolitycznym mieście mieszka Cezary Baryka, syn Seweryna Baryki, polskiego inżyniera zatrudnionego w wielkiej kompanii naftowej, i Jadwigi Barykowej, która mimo wielu lat spędzonych w Baku wciąż bardzo tęskni za rodzinnym Drohiczynem, za stawem i kapliczką. Czarek przyjaźni się z rówieśnikami z klasy: Tachirem, który jest Azerem, Ormianinem Wartanem, Żydem Jaszą i Rosjaninem Saszą. Przyjaciele obiecują sobie, że po skończeniu szkoły zostaną tu i będą pływać na tankowcach. Ale na razie korzystają ze swobody i cieszą się beztroskimi latami młodości, razem spędzają wolny czas i rozrabiają, narażając się dyrektorowi szkoły. Cezary Baryka przeżywa pierwszą miłość, nieśmiało wyznaje matce, że jest zakochany ślicznej Ormiance Aidzie, siostrze Wartana, a Jadwiga akceptuje wybór syna.
Tymczasem do Baku docierają niepokojące wieści o nadciągającej wojnie. Jadwiga chce wracać do Polski, jednakże mąż ją uspokaja, że tu nic im nie grozi. Wkrótce rodzina odczuje na własnej skórze jak bardzo się mylił. Wybucha I wojna światowa. Seweryn Baryka otrzymuje powołanie do wojska i przepada bez wieści. Zrozpaczona Jadwiga bez skutku poszukuje zaginionego męża.
Do Baku wkraczają bolszewicy na czele z komisarzem, którzy zajmują miasto. Czarek daje się porwać rewolucyjnym hasłom, przestaje chodzić do szkoły, występuje przeciw zatrudnianiu gosposi w domu, pozwala, by bolszewicy zarekwirowali rodzinne kosztowności. Dom Baryków zostaje kompletnie splądrowany, meble i książki spalone. Wkrótce rodzinę dotyka kolejna tragedia. Jadwiga za udzielenie schronienia księżnej Szczerbatow - Mamujew z córkami zostaje skazana na ciężkie roboty w porcie. Kobieta umiera z wycieńczenia, nie doczekawszy powrotu męża.
W ogarniętym rewolucyjnym zamętem Baku trwa rzeź ormiańskiej i żydowskiej ludności. Cezary zostaje sam. Boleśnie przeżywa stratę matki, a także męczeńską śmierć Aidy, Jaszy i Tachira, któremu odcięto głowę. On jako Polak uchodzi z życiem. Kiedy zostaje zatrudniony do kopania grobów, przypadkowo spotyka cudem uratowanego z zawieruchy wojennej ojca, który walczył w Legionach Polskich. Seweryn przekonuje syna do wyjazdu z Baku, tłumacząc, że tu czeka go pewna śmierć. Od gruzińskiego księdza Cezary dostaje dokumenty oraz bilety na statek. Docierają do Moskwy, gdzie syn zamierza zostać na stałe, mimo protestów ojca. Chłopak nie czuje się Polakiem, nie ma żadnych związków z ojczyzną rodziców. Zmienia jednak zdanie, gdy ojciec roztacza przed nim wspaniałą wizję Polski "szklanych domów", kraju powszechnej szczęśliwości i sprawiedliwości, ładu i porządku. Schorowany i skrajnie wyczerpany wielotygodniową podróżą, Seweryn Baryka umiera. Cezary kontynuuje podróż do Polski. Wraz z tysiącami uchodźców dociera wreszcie do granicy.
W Warszawie odnajduje przyjaciela rodziny, Szymona Gajowca, ministra w rządzie odrodzonej Rzeczypospolitej. Dostaje u niego pracę i zdaje egzaminy na uniwersytet. Zaprzyjaźnia się z Hipolitem Wielosławskim. Razem z nim bierze udział w wojnie polsko - bolszewickiej. Podczas bitwy wynosi spod ostrzału rannego przyjaciela. Po wojnie Hipolit zabiera Cezarego do majątku w Nawłoci. Baryka uczestniczy w życiu rodzinnym polskiego dworu. Zaczyna romansować z trzema kobietami. Po zawodzie miłosnym wraca do Warszawy. Za namową przyjaciół bierze udział w robotniczym spotkaniu. Robotnicy przygotowują marsz na Belweder. Podczas manifestacji Cezary spotyka Gajowca, który został ministrem spraw wewnętrznych. [TVP]

Zwiastun

pokaż

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 2001
  Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa)-Nagroda Jury Młodzieżowego
  Michał Lorenc
• 2001
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za muzykę
  Michał Lorenc
• 2001
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za scenografię
  Anna Wunderlich
• 2001
  Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za kostiumy
  Małgorzata Braszka
• 2001
  Bilet, Nagroda Stowarzyszenia "Kina Polskie"-Diamentowy Bilet
  1.700.000 widzów
• 2002
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: najlepsza scenografia
  Anna Wunderlich
• 2002
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: najlepsze kostiumy
  Małgorzata Braszka
• 2002
  Orzeł (Polska Nagroda Filmowa)-Nominacja
  w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola męska
  Maciej Stuhr

Patrz także:

schowaj

• 1928
  PRZEDWIOŚNIE
  Film fabularny / Henryk Szaro
• 1981
  PRZEDWIOŚNIE
  Spektakl telewizyjny / Stefan Żeromski / Wojciech Solarz
• 2002
  PRZEDWIOŚNIE
  Serial fabularny / Filip Bajon