SOKOLIAR TOMAS

• Tytuł polski: KRÓL SOKOŁÓW

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska, Francja, Węgry, Czechy, Słowacja
• Rok produkcji:
  2000
• Premiera:
  2000. 05. 26
• Gatunek:
  Film kostiumowy, Baśń
• Barwny (Eastman Kodak), kaszeta, Dźwięk: Dolby Stereo. 96 min

XVI stulecie. Dwunastoletni Tomasz mieszka w lesie wraz z ojcem, siostrą Agatą i dziadkiem Metodym. Rodzina opiekuje się końmi Baladora, pana na pobliskim zamku. Tomasz świetnie zna obyczaje zwierząt i ptaków. Okoliczni ludzie powiadają, że rozumie ich język. Tymczasem nie ma żadnych nadprzyrodzonych zdolności, swój dar zawdzięcza mądrości i talentowi obserwatora. Kiedy umiera ojciec Tomasza, dziadek Metody zabiera chłopca ze sobą do zamku i prosi Baladora, by pozwolił im nadal pracować i zostawił dach nad głową. Tomasz po raz pierwszy w życiu styka się z niesprawiedliwością i przemocą. Zamkowy sokolnik Iwer oszukuje i bije starego Metodego. Owładnięty żądzą władzy i bogactwa Iwer uknuł intrygę, dzięki której pozbył się swego największego rywala - Wagana, męża tajemniczego i dumnego, wytrawnego sokolnika. Metody zna wartość Wagana, czym sprowadza na siebie gniew Iwera. Iwer ma niepohamowane ambicje. Jeśli schwyta królewskiego sokoła ze złotą odznaką, który krąży gdzieś nad lasami, zostanie największym i najważniejszym sokolnikiem w kraju. O tym sokole marzy bowiem Balador. Na zamku wielkie poruszenie: młodsza z dwóch córek Baladora, piętnastoletnia Formina, ma poślubić młodego wojewodzica Ostrika, syna władcy zaprzyjaźnionego państwa. Balador pragnie, aby Formina wyszła za prawdziwego mężczyznę. Ukochany mąż jej siostry Zofii uchodzi w oczach Baladora za słabeusza i jest przedmiotem kpin swego teścia. Jednakże kiedy Ostrik przybędzie wraz z rodzicami do zamku, nie zachowa się wobec Forminy tak, jak życzyłyby sobie tego obie rodziny. Forminie wprawdzie bardzo podoba się jej narzeczony, ale i ona czuje się trochę zawiedziona jego nieśmiałością. A Formina chce tańczyć i bawić się! Tomasz bardzo chciałby zobaczyć piękną Forminę; dowiedział się, że oboje urodzili się tego samego dnia. Kiedy, pokonując rozliczne przeszkody, w dowcipnych okolicznościach pojawi się na zamku, znużona zaręczynami Formina obdarzy go sympatią. A nawet zatańczy z nim podczas uczty. O królewskim sokole marzy nie tylko Iwer, ale również Wagan. Kiedy sekundy dzielą go od schwytania ptaka w siatkę, Tomasz krzyżuje jego plany. Pewnego dnia, wędrując po lesie, Tomasz ratuje skórę rudemu Winckowi, uciekającemu przed Iwerem i jego pachołkami. Prześladowcy Wincka szczują go ulubionym psem Baladora. Tomaszowi udaje się zaczarować czworonoga. Najgroźniejszy obrońca pana na zamku zamienia się w potulnego szczeniaka. Balador wpada we wściekłość. Każe odnaleźć niesfornego chłopca i przyprowadzić go do siebie. Na próżno, po dwunastoletnim "czarodzieju" ślad zaginął. Tomasz włóczy się po lasach, myśląc o Forminie... Drogi przywodzą go do chaty Wagana, który sądzi początkowo, że chłopiec jest sługą Baladora i łapie go w sidła. Później jednakże między chłopcem a sokolnikiem zaczyna zawiązywać się przyjaźń. Tomasz dowiaduje się o intrydze, przez którą oczerniony Wagan musiał opuścić zamek.Tomasz spotyka Forminę. Dziewczyna obdarza go szczerą przyjaźnią. Ale o jej serce zabiega także Ostrik. W tajemnicy przed rodzicami pokonuje góry i lasy, by spotkać swą narzeczoną. Tomasz, choć zazdrosny, rozumie i szanuje rodzące się pomiędzy Forminą a Ostrikiem uczucie. Wagan postanawia raz jeszcze zawalczyć o należne mu miejsce. Stawia się w zamku ze swoim sokołem, gdzie chce go wypróbować na oczach Baladora. Iwer jest jednak szybszy - truje ptaka, przez co Wagan zostaje ponownie ośmieszony i popada w ostateczną niełaskę. Iwer triumfuje. Tomasz uważnie obserwuje królewskiego sokoła, wydaje mu się, że to dumne, wspaniałe ptaszysko rozumie go i lubi. Z czasem chłopcu udaje się "namówić" sokoła na szkolenie. Wie, że za tego sokoła Balador darowałby Waganowi wszystko. Stary sokolnik coraz bardziej ceni swego niezwykłego ucznia. Iwer także nie ustaje w poszukiwaniu królewskiego ptaka. Któregoś razu Tomasz przyłapuje nikczemnika na wykradaniu sokolego gniazda. Dochodzi do bójki, w której Tomaszowi przychodzi z pomocą Wagan. Ale Iwera nie zniechęcają drobne przeszkody, w jego umyśle rodzi się szatański plan. Kiedy Ostrik jedzie z rodzicami do zamku Baladora na swoje wesele, Iwer porywa go i więzi w skalnej pieczarze. Zakłada, że kiedy w stosownym momencie uwolni go i przyprowadzi na zamek, Balador z wdzięczności mianuje go głównym sokolnikiem. Iwer, chcąc odegrać się na Tomaszu i Waganie, podrzuca rzekomy dowód ich winy. Sokolnik i chłopiec trafiają do więzienia, zostają poddani torturom, ich życie wisi na włosku. Ale po wielu jeszcze perypetiach wszystko skończy się szczęśliwie...
W tej historii są postaci szlachetne i nikczemnicy, zaś intrygi i bójki przeplatają się z wystawnymi ucztami i hucznymi zabawami. A pod błękitnym niebem, na którym za dnia niemal zawsze świeci słońce, ponad malowniczymi lasami i górskimi szczytami szybuje wspaniały ptak ze złotym herbem - niemal mityczny sokół królewski. Niejeden sokolnik, nie wyłączając Wagana i jego wroga numer jeden - chciwego, żądnego władzy Iwera, chciałby go schwytać i oswoić. Lecz nie jest to łatwe - ten sokół kocha wolność! Baśń? Tak! I to - mimo użycia w realizacji technik komputerowych - baśń tradycyjna, która mogłaby zaczynać się od słów: "Za górami, za lasami..." albo: "Dawno, dawno temu..." Baśń osadzona w XVI wieku, kiedy nawet mały chłopiec stykał się oko w oko z niesprawiedliwością i musiał dowieść swej odwagi stawiając czoła prawdziwym zagrożeniom, ale za to oddychał czystym, nieskażonym powietrzem. Baśń łącząca w sobie atrakcyjną, awanturniczo-przygodową fabułę z charakterystycznym dla tego gatunku nieprawdopodobieństwem pewnych zdarzeń, z grą fantazji.
"Król sokołów" - ekranizacja powieści słowackiego pisarza Jozefa Cigera Hronsky'ego (1896-1960) "Sokolnik Tomasz" -powstał w koprodukcji sześciu państw europejskich: Polski, Słowacji, Czech, Węgier, Francji i Niemiec. Ze strony polskiej czołowym producentem było Studio Filmowe "Oko". Udział w przedsięwzięciu wzięły także: firma Vision Film Production oraz Komitet Kinematografii.
Reżyser "Króla sokołów", Vaclav Vorliček, jest jednym z najsłynniejszych filmowców czeskich. Uchodzi za specjalistę od komedii i baśni. W pamięci widzów kinowych zapisał się m.in. takimi filmami jak "Trzy orzeszki dla kopciuszka", "Dziewczyna na miotle", "Jak się budzi królewny" i "Rumburak". Ten ostatni miał także postać serialu telewizyjnego. Telewidzowie są wdzięczni Vorličkowi również za inne seriale, przede wszystkim za cieszącą się zawrotnym powodzeniem "Arabelę" i "Latającego Czestimira". Scenariusz napisał Słowak Ondrej Sulaj, scenarzysta m.in. dwóch filmów wybitnego słowackiego reżysera Martina Sulika - "Czułości" i "Wszystkiego, co kocham". "Król sokołów" jest ostatnim filmem, do którego zdjęcia zrobił Emil Sirotek. Artysta zmarł w kilka tygodni po zakończeniu realizacji. (na podstawie materiałów dystrybutora)

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Nagrody

schowaj

• 2001
  Warszawa (TP SA Music and Film Festival)-nominacja do nagrody "Philip Award"
  w kategorii: muzyka oryginalna w polskim filmie
  Krzesimir Dębski