KAMIEŃ NA KAMIENIU

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1995
• Premiera:
  1995. 10. 20
• Gatunek:
  Film psychologiczny, Film obyczajowy
• Barwny (negatyw: Kodak), 98 min
  
  Lokacje: Sulejów.

Jeszcze przed publikacją powieść "Kamień na kamieniu" (1984) Wiesława Myśliwskiego okrzyknięto arcydziełem. W opinii krytyki utwór autora "Pałacu" nawiązywał do najlepszych tradycji polskiej literatury "wiejskiej". Mało tego, epicki rozmach i ranga artystyczna sprawiły, że stawiano ją w jednym rzędzie z "Chłopami" Reymonta. Saga Myśliwskiego, barwnie kreśląc burzliwe dzieje Szymona Pietruszki, opowiada bowiem również o skomplikowanych losach polskiej wsi powojennej. Szkicuje wnikliwą i szeroką panoramę przemian społecznych oraz zmian w chłopskiej mentalności. Sugestywnie ukazuje odchodzenie w przeszłość dawnych tradycji i obyczajów wypieranych przez industrialną cywilizację. Demaskuje wreszcie meandry uwikłania wsi w politykę, dramaty związane z "awansem społecznym", konsekwencje zaangażowania w budowanie nowej, socjalistycznej rzeczywistości.
Główny bohater filmu Szymon Pietruszka traktuje życie jak wielką przygodę - z jednej strony jest cyniczny, z drugiej zaś kieruje się swoiście pojętym poczuciem honoru. W młodości zabijaka i uwodziciel, w czasie wojny jest przypadkowym bohaterem. Po wojnie zostaje urzędnikiem, traci radość życia i zaprzepaszcza ostatnią szansę swojego życia, jaką jest spóźniona, ale chyba po raz pierwszy prawdziwa miłość. Okaleczony w wypadku samochodowym postanawia dokonać czegoś sensownego: decyduje się zbudować grobowiec dla całej swojej, rozproszonej po świecie rodziny. Los Szymona podporządkowany jest Michałowi, jego starszemu bratu. Michał, najzdolniejszy z czterech braci Pietruszków, jeszcze przed wojną wyjechał do miasta, gdzie najpierw terminował u krawca, by w końcu zetknąć się w jakiejś fabryce z lewicową ideologią. Do rodzinnej wsi powrócił dopiero po wojnie w luksusowym, dygnitarskim samochodzie, przywożąc mnóstwo prezentów. Wkrótce jednak znowu wyjechał, by pojawić się po kilku latach - tym razem bez pieniędzy, pogrążony w apatii, niemal obłędzie. Milczenie Michała, którego nikt nie jest w stanie przełamać, jest znakiem dramatu człowieka skrzywdzonego przez świat i ludzi. Jedynym człowiekiem, który domyśla się tajemnicy Michała, jest Szymon, który jednak także nie potrafi, a może i nie chce, zburzyć muru dzielącego go od brata. Pragnie jedynie przywołać obrazy brata, którego cierpienie w zaskakujący sposób wzbogaca los Szymona, który tak naprawdę nigdy w życiu prawdziwego cierpienia nie doznał. Losy braci opowiedziane są poprzez obraz jednego dnia: Szymon powraca do wsi ze szpitala i poszukuje Michała, którego nie zastał w domu. Wędrówka Szymka po wsi, spotkania z ludźmi, wspomnienia o Michale układają się w dramatyczny obraz człowieka zdradzonego przez ideę.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Nagrody

schowaj

• 1996
  Słupca k. Konina (Przegląd Filmowy "Prowincjonalia")-nagroda aktorska
  nagroda organizatorów
  Bożena Adamek