PASTORALE HEROICA

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1983
• Premiera:
  1984. 01. 16
• Gatunek:
  Film wojenny
• Barwny, 2358 m, 79 min

Marzec 1945 roku. Po sforsowaniu Odry jeden z oddziałów Wojska Polskiego kierując się na Berlin napotyka na opór niemieckich formacji obronnych. Po ostrej wymianie ognia lekarz operuje ciężko rannych żołnierzy. Szeregowiec Józef Łopuch pomaga mu w lazarecie, pełni też funkcję fryzjera. Łopuch, który mimo wysłania dwudziestu paru listów nie otrzymał od żony Sabiny żadnej odpowiedzi, układa treść ko-lejnej korespondencji zapewniając żonę, iż co prawda wojna to rzecz paskudna, jemu jednak nic stać się nie może, jako że przyszedł na świat w kuźni...
Goląc generała Łopuch pyta go, kiedy wojna się skończy, bo pilno mu wracać na gospodarkę, do zasiewów. Wyraźnie przy tym nadużywa okazji do pogwarzenia, generał jest zniecierpliwiony, a w tym czasie punkt dowodzenia dostaje się pod silny ostrzał artylerii wroga. Generał, który zawdzięcza życie gadatliwości Łopucha, daje mu w nagrodę sześć dni urlopu.
Łopuch dociera do swojej wsi w Kieleckiem. Żona pierze dziecięcą bieliznę i przyjmuje go dziwnie chłodno. Oświadcza mężowi, że już dawno otrzymała informację o jego śmierci na froncie. Na pytanie, czyją pierze bieliznę, kobieta odpowiada, że dziecka Wiktora Muchy. Przez rok opłakiwała męża, chodziła w żałobie, a potem wyszła za Wiktora. Dziecku, chcąc uczcić pamięć Łopucha, nadała imię Józik. Zdenerwowany Łopuch zastanawia się, jaki nadział ziemi otrzyma z reformy rolnej. Wypytuje też Sabinę o sprawy majątkowe. Porusza problem własności... swego domu. Zgadza się spożyć ugotowaną przez Sabinę grochówkę tylko dlatego, że groch wyrósł na należącej do niego ziemi. Gdy jednak Sabina nalewa zupę do garnka, by zanieść ją Wiktorowi do lasu, Łopuch protestuje, bowiem garnki są jego własnością...
Łopuch obchodzi wieś. W ogołoconym dworku rozmawia ze stajennym o rewolucji. Zjawia się pełnomocnik zawiadujący wprowadzaniem reformy rolnej. W kościele Łopuch dowiaduje się, że ksiądz Witkowski został zamordowany w Oświęcimiu, a gdy młody duchowny pyta żołnierza, czy mógłby mu w czymś pomóc, Łopuch mówi, że ksiądz jest za mało doświadczony jak na jego zmartwienia...
Łopuch idzie do lasu i spoza drzew obserwuje grupę mężczyzn wycinających paliki do pomiaru ziemi. Jeden z chłopów, Karaś, przegania batem synów, którzy chcieliby otrzymać ziemię z reformy.
Kiedy Wiktor wraca po pracy do chaty, Łopuch wypoczywa na kuchennej leżance. Widząc jak Wiktor sięga po coś do kredensu, zabrania mu dotykania nie swojej własności. Wiktor zaprasza go na rozmowę i wyciąga butelkę gorzałki. Wychodzą do komórki, sprzeczają się krótko o prawo do Sabiny, lecz szybko kierują rozmowę na prawo do ziemi. Kiedy Wiktor dobywa ze schowka listy Łopucha do Sabiny oświadczając, iż nadeszły dopiero wtedy, kiedy się pobrali, Łopuch wrzuca całą korespondencję do paleniska...
Wiktor otrzymuje wiadomość, że do wsi przybyła ekipa geometrów. Tymczasem przy wieży triangulacyjnej grupa "leśnych" buntuje zebranych wieśniaków przeciw przyjmowaniu ziemi z reformy. Cywilny przywódca tej grupy ostrzega chłopów, że wziąć cudzą ziemię nie sztuka, lecz w razie powrotu właścicieli i prawowitej władzy lepiej mieć czyste ręce. Ostrzega też przed grożącymi wieśniakom kołchozami, wspólnym dobytkiem i groźbą wspólnych... kobiet. Zjawia się Sabina. Dowiaduje się, że Wiktorowi udało się uciec. Cywilny przywódca "leśnych" każe pełnomocnika do spraw reformy zawlec na szczyt wieży, by stamtąd odwołał dekret Krajowej Rady Narodowej. Pełnomocnik stanowczo odmawia. "Leśni" podpalają wieżę. Zebrani w popłochu rozbiegają się do lasu.
Gdy zbliża się termin powrotu Łopucha na front, do domu wdzierają się "leśni", którzy przyszli po męża Sabiny. Wzięty za Wiktora Łopuch nie zaprzecza ku przerażeniu Sabiny. Wyprowadzany z chaty usiłuje znienacka chwycić za broń, ale w tym momencie dosięga go śmiertelny strzał.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 1983
  Moskwa (Międzynarodowy Festiwal Filmowy)-Nagroda Komitetu Obrońców Pokoju
  przyznana przez Jury festiwalu
• 1983
  Moskwa (MFF)-nagroda za rolę męską
  Wirgiliusz Gryń
• 1984
  Nagroda Ministra Obrony Narodowej
  I stopnia
  Henryk Bielski
• 1984
  Nagroda Ministra Obrony Narodowej
  I stopnia
  Krystyna Królówna
• 1984
  Nagroda Ministra Obrony Narodowej
  I stopnia
  Wirgiliusz Gryń