BLOK.

• Serial dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2018
• Barwny, 6 części x ok. 48 min

Część 1: Street art jest gałęzią sztuki organicznie związaną z pejzażem blokowisk. Na tym jednak nie kończą się bliskie związki tych dwóch światów. Widz może prześledzić mniej oczywiste przykłady tego, jak sztuki wizualne odnajdują się w blokowej scenerii od lat 70. do dnia dzisiejszego – od szablonów, graffiti, tagowania, writingu, tworzenia murali, street artu po sztukę w przestrzeni publicznej i angażowanie mieszkańców oraz lokalnych społeczności w działania artystyczne.
W odcinku poświęconym sztukom wizualnym przewodnikami są m. in. kuratorzy i krytycy sztuki – Stach Szabłowski, Sebastian Cichocki, Ewa Gorządek, Iwo Zmyślony oraz Bogna Świątkowska, a także sami artyści, którzy opowiadają o wybranych pracach i swoich działaniach na blokowiskach – Tomasz Sikorski – artysta intermedialny, jeden z pionierów polskiego graffiti artystycznego, Egon Fietke – twórca szablonów, Krik v twórca graffiti, Michał Linow (Pikaso) – artysta multimedialny, Piotr Szwabe – malarz, twórca murali, Stach Szumski – malarz, artysta wizualny, Iza Rutkowska – artystka sztuk wizualnych, aktywistka oraz Wojciech Bąkowski – artysta sztuk wizualnych, muzyk i poeta.

Część 2: Blokowiska są istotnym elementem polskiej rzeczywistości - budziły i nadal budzą w nas intensywne, często skrajne uczucia.
Polskie kino, zwłaszcza fabularne, jak w soczewce odzwierciedla emocje mieszkańca bloku. Mówi o rzeczywistości oraz zmieniających się nastrojach społecznych od okresu odbudowy Polski ze zniszczeń wojennych i związanych z tym czasem nadziejach w latach 40. i 50., poprzez tęsknotę i wyczekiwanie na własne M3 lat 60., późniejsze niespełnienie, rozczarowanie, alienację, bezsilność, ale także uchwyconą przez kamerę ironię i surrealistyczny humor związane z latami 70. i 80., po paradoksy lat 90., nową nadzieję zderzoną z poczuciem wyobcowania, i wreszcie dzisiejszy sentyment do blokowisk.
Bohaterami-przewodnikami odcinka są twórcy: Maja Komorowska, Krzysztof Zanussi, Robert Gliński, Jerzy Gruza, Bodo Kox, Jerzy Bończak, Teresa Czepiec oraz krytycy filmowi: Dorota Chrobak, Kaja Klimek, Łukasz Maciejewski, Jakub Majmurek i Michał Oleszczyk.

Część 3: Opowieść o marzeniach i ideach awangardowych twórców, którzy projektowali wielkopłytowe blokowiska w Polsce. Poprzez przybliżenie dziedzictwa modernizmu w architekturze tej części Europy, film dotyka istoty tego, czym było i jest dziś budownictwo mieszkaniowe w Polsce. Film przyjmuje punkt widzenia architektów i urbanistów - pokolenia mistrzów - autorów osiedli mieszkaniowych takich jak warszawski Ursynów czy wrocławski Plac Grunwaldzki, a także ich uczniów, kontynuatorów i kolejnych generacji młodych architektów zajmujących się tematem bloków. Bohaterami filmu są m.in.: Marek Budzyński, Jacek Damięcki, Tomasz Fudala, Dariusz Gawin, Jadwiga Grabowska - Hawrylak, Małgorzata Kuciewicz, Lidia Pańków, Grzegorz Piątek, Jakub Snopek.
Film pokazuje często niedoceniany dziś rewolucyjny przełom wynalazku bloku; rozmaitość gatunkową poszczególnych budynków; subtelny język, jakim posługiwali się modernistyczni architekci przy projektowaniu kolejnych osiedli w Polsce. Jednocześnie mówi o konfrontacji architektonicznych idei i często utopijnych wizji z polską rzeczywistością polityczną, ekonomiczną, technologiczną czasów PRL - u oraz z oczekiwaniami mieszkańców. Film stawia też pytania o przyszłość blokowisk w Polsce i o możliwości, jakie daje dziś mieszkańcom wielkopłytowa architektura mieszkaniowa.

Część 4: Filmowa opowieść o punku i hip - hopie, dwóch gatunkach muzycznych, które wyrosły lub rozwinęły się na polskim blokowisku w latach 70. , 80. i 90. Zrealizowany w oryginalnej artystycznej konwencji film przybliża widzowi fenomen, jakim dla polskiej kultury są oba filary polskiej muzyki alternatywnej i ich blokowy rodowód. Bohaterami filmu są sami muzycy: Robert Brylewski, współtwórca m.in. Brygady Kryzys, Muniek Staszczyk (T. LOVE), Jakub Wandachowicz, (Cool Kids of Death), Piotr Górny DonGURALesko, Wojciech Alszer Focus (Paktofonika), Wojciech Sosnowski Sokół, Piotr Więcławski Vienio oraz Konstanty Usenko (Super Girl Romantic Boys). W filmie pojawiają się także ważne postaci dla polskiej sceny alternatywnej: reżyser Cezary Ciszewski i autorka pierwszej hip - hopowej audycji "Kolorszok" Bogna Świątkowska oraz antropolog kultury Waldemar Kuligowski. Twórcy filmu szukają odpowiedzi na pytanie, co łączy te dwa gatunki muzyczne oraz jak bardzo muzyka alternatywna jest zależna od blokowiska.
Część 5: Film o literackim fenomenie blokowiska. Przewodnikiem widza jest sama literatura - wybrane utwory literackie, których bohaterem/tematem/tłem akcji jest blok (m. in. "Ja stróż latarnik nadaję z mrówkowca", "Blok, ja w nim" Mirona Białoszewskiego, "Domofon" Zygmunta Miłoszewskiego,: "Betonowy pałac" Gai Grzegorzewskiej, "Święty Wrocław" Łukasza Orbitowskiego, "Jolanta" Sylwii Chutnik, "Cukier w normie" Sławomira Shutego, "Raport północny" Cezarego Domarusa). Widz wspólnie z wybranymi autorkami/autorami przemierza labirynty budynku - korytarze, schody, windy, przejścia, piwnice, strychy, dachy i podwórka. Obok powieści i prozy, w filmie nie zabrakło polskiego komiksu, którego scenerią jest polskie blokowisko, oraz nowych gatunków literackich takich jak: slam poetycki ("X99", "Przypadkowy dzień roku 2006" Wojtka Cichonia), poezja facebookowa ("Elizje" Elizy Kąckiej) oraz twórczości duetu Estragon & Palmer Eldritch. "BLOK - literatura" staje się najbardziej intymną spośród 6 - odcinkowej serii BLOK opowieścią o człowieku i jego doświadczeniu życia na blokowisku.
Część 6: Film opowiadający o osiedlach mieszkaniowych z perspektywy polskiego społeczeństwa. To próba uchwycenia doświadczenia różnych pokoleń wychowanych i mieszkających na osiedlach od lat 40. do dnia dzisiejszego. "BLOK - generacje" to wielogłosowa opowieść antropologów, architektów, artystów, dziennikarzy, historyków, krytyków, muzyków, publicystów, reżyserów, socjologów oraz aktywistów miejskich i samych mieszkańców. O własnych doświadczeniach mieszkania na blokowisku, a także kulturotwórczej roli osiedli mieszkaniowych opowiadają m.in. Maciej Chmiel, Cezary Ciszewski, Waldemar Kuligowski, Michał Mioduszewski, Maciej Nowak, Michał Ogórek, Weronika Parfianowicz, Mirosław Pęczak, Agnieszka Szydłowska, Jan Wiśniewski, Numer Raz. Ta zbiorcza opowieść, poprowadzona z punktu widzenia użytkownika - mieszkańca osiedla, jest jednocześnie rodzajem diagnozy życia społecznego na wielkopłytowym osiedlu. Film stawia też fundamentalne pytania o to, jak dziś żyje się nam na blokowiskach, jakie są potrzeby ich mieszkańców i co mieszkający na osiedlach ludzie mogą zrobić, by wspólnie żyło im się lepiej.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj