LUXUS. PROSTA HISTORIA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2017
• Barwny, 67 min

Barwna, dynamiczna opowieść o legendarnym Luxusie - grupie artystów, którzy rozpoczęli swoją działalność w głębokich latach 80-tych poprzedniego stulecia we Wrocławiu i działają, jako jedyna, powstała w tamtych czasach formacja, do dziś.
Bohaterów filmu poznajemy współcześnie, w 2013 roku w trakcie towarzyskiego spotkania i wspólnej dyskusji na temat właśnie zorganizowanej wystawy w Muzeum Współczesnym we Wrocławiu - wystawy podsumowującej ich ponad 30-letnią działalność. To kluczowy moment na zadanie kilku istotnych pytań, na spojrzenie wstecz… Na ile ostatnia wystawa integruje na nowo ich idee, czy nowe prace mają moc podobną do tej z lat 80-tych i 90-tych? To również pytanie, co dziś tak naprawdę wolno, w porównaniu, do czasów, kiedy podobno nie wolno było nic? Trudna refleksja doświadczonych również wiekiem artystów, czy to, co robią ma jeszcze sens i wykracza poza czysto muzealny charakter? Jakie są ich oczekiwania wobec siebie i wobec sztuki, w kompletnie innej, wciąż zmieniającej się rzeczywistości? Co stanowi o ich sile i o tym, ze wciąż są razem?
Narracja w filmie obejmuje ponad 30 lat - od roku 1980 do 2016 i jest nielinearna, zaskakuje brawurowymi podróżami w czasie i przestrzeni. Współcześnie prowadzona rozmowa bohaterów miesza się z anegdotami dawnych członków grupy czy osób towarzyszących ich akcjom artystycznym. Skoki w czasie to tez moment, żeby przyjrzeć się przeszłości oczami bohaterów, poczuć klimat awangardowych akcji ulicznych, charakterystycznych dla ówczesnego Wrocławia, posłuchać tamtej muzyki, zachwycić się wolnością i otwartością mimo ogólnej cenzury i zniewolenia. Znakomite materiały archiwalne - zdjęcia i skrawki filmów kręconych na wszelkich dostępnych nośnikach idealnie oddają klimat i energię lat 80-tych i 90-tych we Wrocławiu.
Historia opowiedziana w filmie nie zamyka się na opowiedzeniu przeszłości. Kamera towarzyszy bohaterom w różnych sytuacjach, w trakcie akcji artystycznych, ale również w zupełnie naturalnych życiowych sytuacjach, rysując i odkrywając coraz bardziej intymnie fenomen współpracy i wspólnego spędzania czasu przez bohaterów. Krok po kroku odsłania ponadczasowy i całkowicie unikalny wymiar ich wspólnej relacji, w której jest miejsce na dyskusje, żart, dystans do siebie i rzeczywistości, ironię, skłonność do dziecięcych psikusów, odmienność zdań, postaw i wrażliwości, szalone pomysły, kłótnię, przyjaźń i miłość.

Skład LUXUSU zmieniał się, był demokratyczny i niejednorodny. Do najbardziej aktywnych członków grupy należeli: Paweł Jarodzki (lider i twórca nazwy), Ewa Ciepielewska, Bożena Grzyb-Jarodzka, Jerzy Kosałka, Marek Czechowski, Artur Gołacki, Małgorzata Plata, Stanisław Sielicki, Jacek Jankowski, Szymon Lubiński, Andrzej Jarodzki, Krzysztof Kłosowicz (Kaman). Twórcy postrzegali siebie jako grupę działającą na nieco odmiennych zasadach niż inne ugrupowania artystyczne. Żartobliwie deklarowali, że LUXUS uprawia przede wszystkim działalność "towarzyską". W ironicznym tonie twierdzili, że na usprawiedliwienie swojego istnienia grupa wydaje magazyn "Luxus", organizuje wystawy i "wdaje się w dyskusje".
Twórczość grupy jest przez wielu krytyków uznawana za jedno z najważniejszych zjawisk artystycznych w polskiej sztuce przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Historia Luxusu to także historia wrocławskiej kontrkultury przełomu lat 80-tych i 90-tych.
Nazwa "Luxus" związana była z chęcią odcięcia się twórców grupy od szarości i siermięgi stanu wojennego. Dla artystów inspirujący był kontrast brudnej, komunistycznej rzeczywistości z importowaną kulturą amerykańską rodem Pewexów. Prawdziwy luksus był w tamtym czasie niedostępnym przedmiotem pożądania, przeradzającym się w zbiorową fantazję, bez szans na realizację inną niż zdystansowanie się od ponurej codzienności, ideologii i historii. Artyści "luxusowcy" przerabiali tę nieatrakcyjną rzeczywistość, uciekali od "typowo polskich" problemów w ludyczną ekspresję, odrzucając przy tym rygor formy.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj