PAN MAJOR "ŁUPASZKA"

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2016
• Barwny, 25 min

Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka, major kawalerii Wojska Polskiego i Armii Krajowej, dowódca V Wileńskiej Brygady AK. Uczestniczył w II wojnie światowej, po zakończeniu działań wojennych włączył się do pracy konspiracyjnej w Wilnie w ramach ZWZ - AK. Potem zaangażował się w konspirację. Pseudonim Łupaszka przyjął po słynnym zagończyku z okresu walk z bolszewikami w latach 1919 - 1920, ppłk. Jerzym Dąbrowskim.
30 czerwca 1948 roku w Osielcu pod Jordanowem Szendzielarz został aresztowany. Obława była ściśle utajniona, UB pozornie szukało niezidentyfikowanego góralskiego rozbójnika. Gdy niczego niepodejrzewający Szendzielarz wyszedł przed swoją chatę, został natychmiast otoczony przez funkcjonariuszy bezpieki i aresztowany. Zaraz po aresztowaniu, Łupaszka został przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej. Jego proces rozpoczął się 23 października 1950 roku. Szendzielarz nie zaprzeczył swojemu udziałowi w podziemiu antykomunistycznym, ani nie poprosił o łaskę. 2 listopada 1950 r. został skazany przez sędziego Mieczysława Widaja na osiemnastokrotną karę śmierci. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku w więzieniu na Mokotowie. Ciało zostało pochowane w tajemnicy w nieznanym przez lata miejscu.
Osią filmu są poszukiwania szczątków majora na warszawskiej Łączce na Cmentarzu Powązkowskim, a także przygotowania do pogrzebu, który odbędzie się 24 kwietnia 2016 roku. Kamera towarzyszy pracom poszukiwawczym ofiar terroru komunistycznego, prowadzonym przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka, wzruszającym chwilom, kiedy zostaje ogłoszone odnalezienie ciała majora, a także więziennym wspomnieniom Lidii Lwow Eberle, która wraz z ekipą filmową wraca do więzienia na Rakowieckiej. Ponadto zostaną pokazane wzruszające momenty przygotowań do pogrzebu, złożenia ciała majora do trumny wraz z mundurem oraz szablą oficerską, ryngrafem i obrazkiem św. Antoniego z Padwy, który dała Lidia Lwow Eberle, kobieta życia majora Łupaszki.
W filmie zawarto również wspomnienia bliskich Łupaszki, m.in. Mikołaja Sprudina, żołnierza V Wileńskiej Brygady AK, Józefa Bandzo ps. Jastrząb, żołnierza III i V Wileńskiej Brygady AK, Lidii Lwow Eberle, sanitariuszki V Wileńskiej Brygady AK, rodziny oraz krewnych, a także prof. Krzysztofa Szwagrzyka, który przewodził pracom poszukiwawczym na warszawskiej Łączce, Jacka Pawłowicza, pracownika Instytutu Pamięci Narodowej i dyrektora Muzeum Żołnierzy Wyklętych przy Rakowieckiej w Warszawie oraz dr Kazimierza Krajewskiego z Instytutu Pamięci Narodowej.
Film przedstawia majora Szendzielarza poprzez pryzmat ostatnich lat jego życia oraz walki innych o godną pamięć o nim. [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj