OKO PROROKA

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska, Bułgaria
• Rok produkcji:
  1982
• Premiera:
  1984. 01. 09
• Gatunek:
  Film przygodowy, Film kostiumowy
• Barwny, 3010 m, 115 min
  Lokacje: Sandomierz (Brama Opatowska), Sanok (skansen)

Rok 1621. Dzierżawca wiejskiego zajazdu Marek Bystry wybiera się z karawaną kupiecką do Turcji, by zdobyć pieniądze konieczne do spłacenia długu dzierżawnego. W kraju zostają żona i syn - kilkunastoletni Hanusz.
Pewnego dnia spacerujący po lesie Hanusz jest świadkiem zbójeckiej napaści na wóz tarnowskich kupców. Chłopiec usiłuje pomóc napadniętym, gdy tajemniczy jeździec celnymi strzałami z łuku zabija zbójców. Wybawca znika nie ujawniwszy swego nazwiska. Hanusz natomiast dowiaduje się od kupców, że karawana, z którą wyruszył jego ojciec, znajduje się w tureckiej niewoli.
Mija termin spłaty długu dzierżawnego - zajazd przejmuje Węgier Kajdasz, dotychczasowy parobek Bystrych. Wypędza on matkę Hanusza i chłopca do szopy. Do wsi przybywa Kozak Semen Bedryszko (ów tajemniczy wybawca kupców) i kwateruje w zajeździe. Semen darzy chłopca szczególną sympatią - broni go przed Kajdaszem, spędza z nim wiele czasu, a gdy musi uciekać po napadzie na ormiańskiego kupca Karę Mordacha - powierza mu swoją tajemnicę. Oto w pobliskiej kapliczce został ukryty skarb, którego Hanusz będzie strzegł do czasu, gdy pojawi się człowiek znający umówione hasło.
Umiera matka Hanusza. Kajdasz zmusza chłopca do posług w zajeździe. Do wsi przybywa Kozak Midopak, który zna hasło. W nocy Hanusz i przybysz odnajdują ukryte w kapliczce zawiniątko. Zastaje ich przy tym Kajdasz. Wywiązuje się bójka, Węgier zostaje ranny, co umożliwia chłopcu ucieczkę do Tarnowa. Zmarznięty i osłabiony mdleje przed domem znajomych kupców. Odnajduje go tam Woroba, żołnierz-niemowa, służący uratowanych przez Semena podróżnych.
Nastają szczęśliwsze dni. Hanusz uczy się i pracuje u kupca. Niestety, na jego ślad trafiają Kajdasz i Kara Mordach. Skarbem z kapliczki interesuje się również kupiec Fok. Zwabia on Hanusza do swego domu. Okazuje się, że chłopiec stał się mimowolnym posiadaczem bezcennego diamentu zwanego "okiem proroka". Klejnot ten złupili Turkom Kozacy (wśród których był ojciec Semena), a od Kozaków wykradł go Kara Mordach. Fok usiłuje nakłonić chłopca do sprzedaży diamentu, gdy nadchodzą Kajdasz i Ormianin. Hanuszowi udaje się uciec przed zemstą Węgra.
Kajdasz oskarżył chłopca przed władzami Tarnowa o kradzież i pobicie. Straż miejska poszukuje Hanusza, który tymczasem - ukryty wśród towarów - zostaje przemycony za bramy miasta w karawanie jadącej do Turcji. "Oko proroka" zostało powierzone Worobie, który serdecznie opiekował się chłopcem.
Karawana przybywa do znajdującej się pod panowaniem tureckim Bułgarii. Hanusz spotyka polskiego księdza Benignusa, który powiadamia go o losie jego ojca. Marek Bystry pracuje w kopalni koło Tymowa. Wyznaczony za niego okup wynosi 300 sztuk złota, a chłopiec posiada jedynie dziesiątą część tej sumy. Na jednym z postojów Hanusz pomaga uciec z rąk tureckich żołnierzowi Draganowi. Bułgar obiecuje odwdzięczyć się za okazaną pomoc.
Kupcy prowadzący karawanę kontaktują Hanusza z handlarzem niewolników Murtazą Bejem. Przebrany za kalekę chłopiec otrzymuje prawo zobaczenia ojca. W kopalni okazuje się, że Marek Bystry stracił wzrok. Złoto, które posiada Hanusz, wystarczy na przekupienie strażników, którzy umieścili Marka na wozie wywożącym z kopalni zmarłych niewolników.
W kilka chwil po uwolnieniu ojca Hanusz wraz ze ślepcem wpada w ręce Kary Mordacha żądającego wydania "oka proroka" pod groźbą śmierci chłopca. Pod wpływem wstrząsu spowodowanego wiadomością o losie czekającym syna, Marek odzyskuje wzrok. Hanusz natomiast oświadcza, że klejnot został przekazany zakonnikom z pobliskiego monastyru - w rzeczywistości będącego siedzibą Dragana i ludzi buntujących się przeciw tureckiemu panowaniu w Bułgarii. Dragan aranżuje przekazanie diamentu w zamian za zakładników Ormianina. Jest to zasadzka - chciwy kupiec ginie w pojedynku. Odgłosy strzałów przyciągają tureckich żołnierzy. Uwolnieni i wybawiciele uciekają nad morze, gdzie spotykają Kozaków łupiących wybrzeże. Wśród nich są Semen i Midopak. Przed turecką pogonią wszyscy uciekają na kozackich czajkach.
Po powrocie do Tarnowa okazuje się, że opiekujący się skarbem Woroba został zamordowany. Niemowa ukrył jednak klejnot, a miejsce schowka oznaczył na zaszyfrowanym planie. Odzyskane przez Kozaków "oko proroka" zostaje sprzedane - za pośrednictwem władz Tarnowa - wysłannikom tureckim. Uzyskane pieniądze zostają podzielone między właścicieli. Kozacy ofiarowują Hanuszowi część zapłaty - i za tę kwotę będzie on mógł spłacić dług dzierżawny i przejąć zajazd na własność.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 1984
  Poznań (Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza "Ale Kino!")-Nagroda Jury Dziecięcego "Marcinek"
  Paweł Komorowski

Patrz także:

schowaj

• 1984
  PRZEKLĘTE OKO PROROKA
  Film fabularny / Paweł Komorowski
• 1985
  OKO PROROKA CZYLI HANUSZ BYSTRY I JEGO PRZYGODY
  Serial fabularny / Paweł Komorowski