DYBUK. RZECZ O WĘDRÓWCE DUSZ

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska, Szwecja, Ukraina
• Rok produkcji:
  2015
• Barwny, 86 min (wersja pełnometrażowa), 52 min (wersja telewizyjna)

Cadyk Nachman - założyciel ruchu bracławskich chasydów, nauczał swoich zwolenników w dwóch ukraińskich miastach - Humaniu i Bracławiu. Nachman urodził się cztery lata po 1768 roku, kiedy to zbuntowani chłopi i Kozacy pod przywództwem Gonty i Żeleźniaka, obecnie uważanych na Ukrainie za bohaterów narodowych, wymordowali tysiące mieszkańców Humania - głównie Żydów i Polaków.
Jak co roku, w przededniu wydarzeń na Majdanie tysiące chasydów z 70 krajów odwiedzają grób rebego Nachmana w Humaniu. Cadyk obiecał zbawienie każdemu Żydowi, który na Rosz Haszana - żydowski Nowy Rok - pomodli się, zatańczy i zaśpiewa przy jego grobie. Nachman zachęcał także uczniów do rozmawiania z Bogiem jak z przyjacielem, do radosnej i szczerej modlitwy. Chasydzi chętnie podporządkowują się nakazom ukochanego cadyka i odprawiają swoje obrzędy żywiołowo i z entuzjazmem.
Tłumy chasydów przybywających do Humania są podporą lokalnej gospodarki, jednak nie wszyscy są z tego zadowoleni. Prawicowo nastawieni mieszkańcy występują przeciwko obcokrajowcom i oskarżają miejscowe władze o korupcję i zaprzedanie się chasydom. Potężny krucyfiks, widzialny znak ich niezadowolenia, staje na skarpie nad stawem, przy którym najliczniejsza grupa chasydów odbywa co roku rytualne oczyszczenie. Narasta konflikt wokół ustawienia w Humaniu pomnika Gonty i Żeleźniaka, planowanego już od 40 lat. Chasydzi są rozzłoszczeni pomysłem upamiętniania odpowiedzialnych za rzeź.
Wygląda na to, że tylko jeden człowiek nie jest zainteresowany sporami na tle religijnym, narodowym czy ekonomicznym. W Bracławiu stary Wołodia, opiekun cmentarza żydowskiego, prowadzi proste i ubogie życie w domu zbudowanym na starych piwnicach, w których rebe Nachman dyktował swoje dzieła ulubionemu uczniowi, Natanowi.
W tych podziemiach, w opuszczonej synagodze, na cmentarzach i w przestworzach dryfują niezliczone dusze zmarłych. Dybuki - ukarane duchy, próbują wydostać się z tego świata. Gdyby mogły mówić poprzez żywych, co chciałyby przekazać?

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 2015
  Kraków (Krakowski Festiwal Filmowy - Konkurs Polski; do roku 2000 Ogólnopolski Festiwal Filmów Krótkometrażowych)-Srebrny Lajkonik
  dla najlepszego filmu dokumentalnego; za "odwagę i bezkompromisowość ukazania wyjątkowo skomplikowanego, uniwersalnego problemu wzajemnej nietolerancji w obliczu zagrożeń współczesnego świata"
• 2015
  Odessa (Międzynarodowy Festiwal Filmowy)-Nagroda FIPRESCI dla najlepszego filmu dokumentalnego
• 2015
  Lipsk (Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Animowanych DOK Leipzig)-Nominacja do nagrody "Leipziger Ring"
• 2016
  Warszawa (Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Żydowskie Motywy")-Nagroda im. Antoniego Marianowicza dla najlepszego filmu polskiego
• 2016
  Moskwa (Moskiewski Żydowski Festiwal Filmowy)-Nagroda w kategorii: Konflikt
• 2017
  Warszawa (Festiwal Filmów Dokumentalnych "Kino z duszą")-Wyróżnienie
  Wyróżnienie Dyrektora Festiwalu; za "niezwykle uczciwy, bardzo barwny, epicki o przejmującej tematyce, wspaniale obrazowo ukazanej"