KRÓLOWA BONA
- Serial fabularny
- Produkcja:Polska
- Rok produkcji:1980
- Premiera:1982. 01. 10
- Gatunek:Film historyczny, Film biograficzny
- Barwny, 12 odcinków x ok. 50 min
Lokacje: Malbork, Lidzbark Warmiński (zamek), Gołuchów (zamek), Pieskowa Skała (zamek).
"Królowa Bona" to rozpisany na odcinki wielki fresk historyczny, przedstawiający dzieje I Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVI wieku. Był to czas dynamicznego wzrostu znaczenia i potęgi Polski na arenie międzynarodowej. Siła polityczna, gospodarcza i militarna państwa Jagiellonów szła w parze z rozwojem kulturalnym. Wiek XVI to przecież szczyt polskiego renesansu, określanego częstokroć mianem "złotego wieku". Tworzą wtedy Jan Kochanowski, Mikołaj Sęp - Szarzyński, Łukasz Górnicki, Andrzej Frycz - Modrzewski, Mikołaj Kopernik, ks. Piotr Skarga. Ojczyzną ówczesnych mód kulturalnych i obyczajowych są Włochy - kolebka renesansu, kraj uznawany za spadkobiercę tradycji greckiego i rzymskiego antyku.
Bona Sforza d'Aragona (1494 - 1557) wywodziła się z jednego ze znamienitszych rodów włoskich. Jako córka tytularnego księcia Mediolanu i Bari wyrosła w atmosferze wielkiej polityki, rywalizacji rodów o poszczególne księstwa, przemyślnych forteli i intryg dworskich. Odebrała niezwykle staranne wykształcenie. Biegle władała hiszpańskim i klasyczną łaciną, której znajomość wywołała ponoć podziw profesorów Akademii Krakowskiej. Królową Polski została w 1518 roku. Szybko zyskała duży wpływ na swojego męża - Zygmunta Starego. Była postacią kontrowersyjną. Miała zagorzałych zwolenników i zaciekłych wrogów. Pierwsi cenili ją za mądrość, przenikliwość i dalekowzroczność w sprawach politycznych. Drudzy zarzucali jej zuchwałość, despotyzm, żądzę władzy i mieszanie się do polityki. Serial Janusza Majewskiego ukazuje ją jako kobietę twardą, rozsądną władczynię, która wszakże nie zdołała osiągnąć zamierzonych celów. [PAT]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Reżyseria
- Reżyser II
- Współpraca reżyserska
- Scenariusz
- Dialogiwspółpraca
- Lektorczyta streszczenia poprzednich odcinków; nie występuje w napisach
- Zdjęcia
- Operator kamery
- Współpraca operatorskaTadeusz Piotrowski
- Oświetlenie
- Laboratorium
- Scenografia
- Współpraca scenograficzna
- Dekoracja wnętrz
- Rekwizyty
- Kierownictwo budowy dekoracji
- Atelier
- Kostiumy
- Kostiumograf II
- Współpraca kostiumograficzna
- Wykonanie kostiumów
- Muzyka
- Wykonanie muzykiorkiestra
- Dyrygent
- Wykonanie muzykimuzyka z XVI w.
- Instrumentacjamuzyka z XVI w.
- Konsultacja muzyczna
- Choreografiaodcinki: 5
- Tanieczespoły baletowe teatrów muzycznych (Łódź)odcinki: 5
- Dźwięk
- Współpraca dźwiękowa
- Imitator dźwięku
- Montaż
- Współpraca montażowa
- Charakteryzacja
- Współpraca charakteryzatorska
- KonsultacjaAndrzej Wyczańskihistorycznawnętrza wawelskieBarbara Fischingerwnętrza wawelskieuroczystości koronacyjneAlina Wołowskaszkło renesansowekaskaderska; nie występuje w napisachkaskaderska; nie występuje w napisach
- Ewolucje kaskaderskienie występuje w napisachnie występuje w napisachnie występuje w napisach
- Opracowanie graficzne
- Kierownictwo produkcji
- Kierownictwo produkcji II
- Współpraca produkcyjna
- Kierownictwo planu
- Script (Sekretariat planu)
- Sekretariat grupy zdjęciowej
- Produkcja
- Obsada aktorska
Nagrodyschowaj
- 1982Nagroda Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji
Patrz także:schowaj
- 1982Film fabularny / Janusz Majewski
1
- Odcinek serialu
- Premiera:1980. 12. 24
- 53 min
Akcja cyklu zaczyna się w chwili, gdy Bona przybywa do Polski. Już kilka tygodni po koronacji okazuje się, że nie będzie "malowaną" królową. Pełna werwy, południowego temperamentu i inicjatywy stara się wywierać wpływ na życie polityczne swej nowej ojczyzny. Naczelnym celem jej działań jest walka z Habsburgami - odwiecznymi wrogami Sforzów, a przy tym głównymi konkurentami Jagiellonów w Europie. Nowa królowa pragnie też dać mężowi następcę tronu, który umocniłby ciągłość dynastii. Pierwszym dzieckiem jest jednak dziewczynka. Otrzymuje imię babki Izabelli. Gdy kilka miesięcy później Zygmunt Stary wyrusza na wojnę z Krzyżakami, młoda królowa oczekuje już kolejnego dziecka. Bona ma nadzieję, że tym razem będzie to upragniony dziedzic polskiej korony.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyStańczykJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyWolski, ochmistrz dworu królewskiegobiskup Maciej DrzewickiIzabella Sforza, księżna Mediolanu, matka BonyFerdynand I, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, król Czech i WęgierJan Marsupin, poseł habsburski w Krakowieastrolog na WaweluAnna Zarembianka, dwórka BonyDiana, dwórka BonyBeatrice, dwórka BonyZygmunt II August; nie występuje w napisachastrolog na dworze Sforzów; nie występuje w napisach
2
- Odcinek serialu
- 51 min
Zygmunt Stary, powróciwszy z nie rozstrzygniętej wojny z Krzyżakami, zastaje już upragnionego syna - Zygmunta Augusta. Dwa lata później królowa uzyskuje zgodę Tajnej Rady Wielkiego Księstwa Litewskiego na wyniesienie królewicza na litewski tron wielkoksiążęcy. W 1524 roku dwór wawelski okrywa się żałobą po śmierci księżnej Izabelli Sforza. Cesarz Karol V, nie uznając praw spadkowych polskiej królowej, zajmuje jej dziedziczne królestwo Bari i Rossano. Bona ponosi więc w walce z Habsburgami pierwszą klęskę. Aby powetować straty, próbuje przyłączyć piastowską dzielnicę Mazowsze do Korony. W tym celu chce wydać córkę Zygmunta z pierwszego małżeństwa, Jadwigę, za księcia mazowieckiego Janusza.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnybiskup przemyski Andrzej Krzycki, sekretarz królabiskup Maciej Drzewickibiskup Wawrzyniec MiędzyleskiWolski, ochmistrz dworu królewskiegoJan Zaremba, wojewoda kaliski, ojciec AnnyOlbracht Gasztołd, wojewoda trockiJerzy Radziwiłł, kasztelan wileński, hetman wielki litewski, ojciec Barbary Radziwiłłównyksiążę Konstanty Ostrogski, hetman wielki litewskiAnna Zarembianka, dwórka BonyDiana, dwórka BonyBeatrice, dwórka BonyJan, biskup wileński, nieślubny syn Zygmunta I Starego, przyrodni brat Zygmunta II AugustaPaweł CanoZygmunt II August w wieku 2 lat; nie występuje w napisachStańczyk; nie występuje w napisach
3
- Odcinek serialu
- 54 min
W 1525 roku, po wieloletnich wojnach, królowi Zygmuntowi udaje się zmusić Albrechta Hohenzollerna do złożenia hołdu. Zakon krzyżacki przestaje istnieć, a Wielki Mistrz staje się lennikiem Korony. Albrecht jako świecki książę daje początek dynastii Hohenzollernów w Prusach. Wkrótce na dom Jagiellonów spadają ciężkie ciosy: ginie pod Mohaczem Ludwik - bratanek Zygmunta, król Czech i Węgier. Pretensje do obu tronów natychmiast zgłaszają Habsburgowie. Ferdynand opanowuje Pragę, ale Sejm Węgierski ogłasza królem Jana Zapolyę, spokrewnionego z Zygmuntem. Królowa Bona rodzi swemu mężowi już czwarte dziecko.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyStańczykArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyWolski, ochmistrz dworu królewskiegobiskup przemyski Andrzej Krzycki, sekretarz królabiskup Wawrzyniec MiędzyleskiJan Łaski, prymas PolskiAndrzej Frycz-ModrzewskiKrzysztof Szydłowiecki, kanclerz wielki koronny, wojewoda krakowskiksiążę Konstanty Ostrogski, hetman wielki litewskiSeweryn Boner, bankier królewski, wielkorządca krakowskiAnna Zarembianka, dwórka BonyDiana, dwórka BonyBeatrice, dwórka Bonykrólewna Jadwiga, córka Zygmunta I Starego z pierwszego małżeństwadworzanin księżnej Anny Mazowieckiej skłądający zeznania w sprawie śmierci księcia Janusza Mazowieckiegobiskup Maciej Drzewicki; nie występuje w napisachAlbrecht Hohenzollern, książę Prus; nie występuje w napisach
4
- Odcinek serialu
- 58 min
Podczas polowania w Puszczy Niepołomickiej Bona spada z konia. W piątym miesiącu ciąży wskutek wypadku królowej przedwcześnie rodzi się i wkrótce umiera drugi syn królewski, Olbracht. Zrozpaczona królowa dowiaduje się, że już nigdy nie będzie mogła mieć dziecka. Teraz wszystkie nadzieje na utrzymanie dynastii Jagiellonów wiążą się z jej jedynym synem, Augustem. Bona postanawia złamać prawo Rzeczypospolitej i doprowadzić do elekcji syna jeszcze za życia Zygmunta Starego. Aby zrealizować ten projekt, zmusza Sejm Litewski do uznania królewicza Wielkim Księciem Litwy. Cztery miesiące później, 20 lutego 1530 roku, 10-letni Zygmunt zostaje koronowany na króla Polski. Teraz Bona przystępuje do uporządkowania skarbca królewskiego.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyStańczykPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyWolski, ochmistrz dworu królewskiegoAlbrecht Hohenzollern, książę Prusksiążę Konstanty Ostrogski, hetman wielki litewskiOlbracht Gasztołd, wojewoda trockiJerzy Radziwiłł, kasztelan wileński, hetman wielki litewski, ojciec Barbary Radziwiłłównybiskup przemyski Andrzej Krzycki, sekretarz królabiskup Wawrzyniec MiędzyleskiAnna Zarembianka, dworka Bonydworzanin MorawiecZygmunt II August w wieku 10 latJan, biskup wileński, nieślubny syn Zygmunta I Starego, przyrodni brat Zygmunta II AugustaKrzysztof Szydłowiecki, kanclerz wielki koronny, wojewoda krakowski; nie występuje w napisachBarbara Radziwiłłówna w młodości na uroczystościach elekcyjnych Zygmunta Augusta; nie występuje w napisach
5
- Odcinek serialu
- 56 min
Królowa Bona rozpoczyna porządkowanie spraw skarbca królewskiego - odbiera bezprawnie zagarnięte królewskie dobra i podejmuje akcję zagospodarowania królewszczyzny. W tych działaniach przejawia się wielka mądrość królowej, jej zmysł organizacyjny, a przede wszystkim wola stworzenia postaw silnej państwowości. Powróciwszy na Wawel, Bona jest świadkiem ślubu swej pasierbicy Jadwigi z elektorem brandenburskim. Taka była bowiem wola jej męża, króla Zygmunta Starego. Aby umocnić własną pozycję polityczną w kraju i móc skuteczniej walczyć z licznymi wrogami, królowa organizuje silne stronnictwo dworskie.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyStańczykPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyWolski, ochmistrz dworu królewskiegobiskup przemyski Andrzej Krzycki, sekretarz królaDiana di Cordona, dworka Bony, kochanka Zygmunta Augustabiskup Wawrzyniec MiędzyleskiJan Chojeński, kanclerz wielki koronnykrólewna Jadwiga, córka Zygmunta I Starego z pierwszego małżeństwaJoachim Hohenzollern, mąż królewny Jadwigibiskup przemyski Piotr GamratAnna Zarembianka, dwórka BonyZygmunt II August w wieku 10 latastrolog na Waweluchłop, nowomianowany burmistrz Baruszlachcic u królowej w sprawie Puszczy Knyszyńskiejdworzanin; nie występuje w napisach
6
- Odcinek serialu
- 58 min
W styczniu 1539 roku odbywają się na Wawelu zaślubiny najstarszej córki królewskiej Izabelli z Janem Zapolyą, królem Węgier. W ten sposób, choć na krótko, Jagiellonowie odzyskują wpływy na Węgrzech. Rok później Jan umiera, do tronu węgierskiego znów zgłaszają pretensje Habsburgowie. Żądają, aby Izabella wraz z nowo narodzonym synem opuściła stolicę. Wbrew opinii małżonki, Zygmunt Stary postanawia załagodzić konflikt z Habsburgami i ożenić Zygmunta Augusta z córką Ferdynanda, Elżbietą. 7 maja 1543 roku w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Austriaczki na królową Polski. [PAT]
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyStańczykWolski, ochmistrz dworu królewskiegoElżbieta Habsburżanka, pierwsza żona Zygmunta Augustabiskup przemyski Piotr Gamratbiskup chełmski Samuel Maciejowski, sekretarz Zygmunta StaregoMikołaj Dzierzgowski, prymas PolskiAndrzej Frycz-ModrzewskiDiana di Cordona, dworka Bony, kochanka Zygmunta AugustaAnna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta Staregokrólewna Zofia, córka Bony i Zygmunta StaregoKatarzyna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta StaregoAnna Zarembianka, dwórka BonyKatarzyna Helzelin, dwórka Elżbiety HabsburżankiZuzanna Myszkowska, dwórka Bonypodsędek krakowski Mikołaj Taszycki, przywódca rokoszu z 1537 r.Piotr Zborowski, uczestnik rokoszu z 1537 r.; w napisach informacja, że Gendera gra Marcina Zborowskiego (kasztelana krakowskiego), jednak z biografii Bony wynika, ze chodzi o Piotra Zborowskiegokasztelan Piotr Opalińskikarzeł, trefniś królowej; nie występuje w napisach
7
- Odcinek serialu
- 59 min
Nad pierwszymi krokami młodej królowej na polskim dworze czuwa Marsupin, agent Ferdynanda, i dwórka Katarzyna Holzelin. Pierwsza próba zbliżenia między małżonkami wywołuje u Elżbiety atak epilepsji. Zygmunt nie mogąc pokonać fizycznego wstrętu do żony, wyjeżdża na Litwę. Na zamku w Gieranonach spotyka młodą wdowę po wojewodzie trockim. Jest zafascynowany urodą i osobowością Barbary Radziwiłłówny. Związek tej pary z niepokojem, a zarazem z nadzieją, obserwują bracia Radziwiłłowie: Rudy i Czarny.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryElżbieta Habsburżanka, pierwsza żona Zygmunta AugustaLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyWolski, ochmistrz dworu królewskiegoStańczykbiskup przemyski Piotr GamratBarbara Radziwiłłówna, druga żona Zygmunta AugustaMikołaj Radziwiłł "Czarny", brat Barbary RadziwiłłównyMikołaj Radziwiłł "Rudy", brat Barbary RadziwiłłównyJan Marsupin, poseł habsburski w KrakowieAndrzej Frycz-ModrzewskiAnna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta Staregokrólewna Zofia, córka Bony i Zygmunta StaregoKatarzyna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta StaregoJan Hlebowicz, wojewoda wileńskidworzanin MorawiecOstoja, dworzanin Zygmunta AugustaZuzanna Myszkowska, dwórka BonyKatarzyna Helzelin, dwórka Elżbiety HabsburżankiBogna, dwórka Barbary Radziwiłłównykarzeł, trefniś królowej; w napisach nazwisko: Stermiński
8
- Odcinek serialu
- 57 min
15 czerwca 1545 roku na zamku w Wilnie umiera Elżbieta, żona Zygmunta Augusta. Młody król już niemal jawnie odwiedza Barbarę w zamku Radziwiłłów. W czasie nocnego spotkania, zaskoczony przez braci Barbary, składa obietnicę małżeństwa. 1 kwietnia 1548 roku umiera Zygmunt Stary. Zygmunt August, niepodzielny już władca Rzeczypospolitej, przed wyruszeniem na uroczystości żałobne do Krakowa ogłasza na Litwie swoje zaślubiny z Barbarą Radziwiłłówną.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryLudwik Alifio, burgrabia krakowski, doradca BonyArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyWolski, ochmistrz dworu królewskiegoStańczykJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnybiskup chełmski Samuel Maciejowski, sekretarz Zygmunta StaregoBarbara Radziwiłłówna, druga żona Zygmunta AugustaMikołaj Radziwiłł "Czarny", brat Barbary RadziwiłłównyMikołaj Radziwiłł "Rudy", brat Barbary RadziwiłłównyElżbieta Habsburżanka, pierwsza żona Zygmunta AugustaAndrzej Frycz-ModrzewskiJan Hlebowicz, wojewoda wileńskiAndrzej Górka, kasztelan kaliskiAnna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta Staregokrólewna Zofia, córka Bony i Zygmunta StaregoKatarzyna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta StaregoOstoja, dworzanin Zygmunta AugustaKatarzyna Helzelin, dwórka Elżbiety HabsburżankiBogna, dwórka Barbary RadziwiłłównyZuzanna Myszkowska, dwórka Bonykarzeł, trefniś królowej; w napisach nazwisko: Stermiński
9
- Odcinek serialu
- 57 min
Po śmierci Zygmunta Starego na uroczystości żałobne przyjeżdża jedyny już władca Rzeczypospolitej - Zygmunt August. Wobec oczekującej go z całym dworem Bony ogłasza swoje małżeństwo z Barbarą Radziwiłłówną. Oburzona postępowaniem syna królowa opuszcza Wawel i udaje się na Mazowsze, by stamtąd obserwować jego walkę o uznanie przez Sejm małżeństwa z Barbarą. Zebranych w Piotrkowie Trybunalskim posłów Zygmunt stawia przed dramatycznym wyborem: albo uznają małżeństwo z Barbarą, albo on zrzeknie się korony.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskakról Zygmunt I StaryArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyStańczykbiskup chełmski Samuel Maciejowski, sekretarz Zygmunta StaregoMikołaj Dzierzgowski, prymas PolskiBarbara Radziwiłłówna, druga żona Zygmunta AugustaMikołaj Radziwiłł "Czarny", brat Barbary RadziwiłłównyMikołaj Radziwiłł "Rudy", brat Barbary RadziwiłłównyAndrzej Frycz-ModrzewskiAndrzej Górka, kasztelan kaliskiPiotr Boratyński, poseł na SejmAnna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta Staregokrólewna Zofia, córka Bony i Zygmunta StaregoKatarzyna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta StaregoOstoja, dworzanin Zygmunta AugustaZuzanna Myszkowska, dwórka Bonyastrolog na Waweludworzaninsenator; nie występuje w napisach
10
- Odcinek serialu
- 60 min
Długa i dramatyczna walka Zygmunta Augusta o uznanie jego małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną zostaje uwieńczona pełnym sukcesem. Przestraszeni groźbą abdykacji posłowie poddają się woli króla. 7 grudnia 1550 r. w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Barbary na królową Polski. Szczęście królewskiej pary nie trwa długo. Pół roku później Barbara umiera. Po raz drugi trzydziestoletni monarcha zostaje sam, skłócony z matką i nadal bezdzietny. Kierując się dobrem dynastii, Zygmunt August decyduje się na kolejne małżeństwo. Pragnąc rozbić koalicję cara Iwana z Ferdynandem Habsburgiem planuje ślub z Katarzyną Austriaczką.
Ekipa
pełna
|
skrócona
|
schowaj
- Obsada aktorskaBarbara Radziwiłłówna, druga żona Zygmunta AugustaArturo Pappacoda, dworzanin BonyMarina, dwórka BonyPiotr Kmita, marszałek wielki koronnyJan Tarnowski, kasztelan krakowski, hetman wielki koronnyStańczykMikołaj Radziwiłł "Czarny", brat Barbary RadziwiłłównyMikołaj Radziwiłł "Rudy", brat Barbary RadziwiłłównyAndrzej Frycz-ModrzewskiMikołaj Dzierzgowski, prymas PolskiAndrzej Zebrzydowski, biskup krakowskiJan Radziwiłł, krajczy litewski, brat RadziwiłłówJan Hlebowicz, wojewoda wileńskiAnna Jagiellonka, córka Bony i Zygmunta StaregoOstoja, dworzanin Zygmunta AugustaZuzanna Myszkowska, dwórka BonyBogna, dwórka Barbary RadziwiłłównyChwalczewski, urzędnik BonyJan Lang, poseł habsburskiJan Marsupin, poseł habsburski w Krakowie; nie występuje w napisachFerdynand I, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, król Czech i Węgier; nie występuje w napisach