DEJA VU

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska, ZSRR
• Rok produkcji:
  1989
• Premiera:
  1990. 04. 18
• Gatunek:
  Komedia, Film kryminalny
• Język:
  rosyjski, angielski
• Barwny, 108 min
  
  Lokacje: Odessa, Łódź (ul. Moniuszki, pałac Schweikertów przy ul. Piotrkowskiej 262/264).

Dla wielbicieli talentu Juliusza Machulskiego film "Deja vu" był pewnym zaskoczeniem. Niby znowu komedia (wydaje się, że w tym gatunku reżyser czuje się najlepiej), niby znowu wątek sensacyjny, niby znowu udana próba połączenia kina popularnego z ambitniejszym, a jednak..."Deja vu" to po pierwsze utwór zrealizowany niemal całkowicie w języku angielskim i rosyjskim. Po drugie zaś jest to niezwykle wysmakowany pastisz najważniejszych nurtów w kinematografii radzieckiej i amerykańskiej. Już nazwiska niektórych bohaterów dają wiele do myślenia: de Niro, Cimino, Coppola, Scorsese, Pacino, Stallone... Wnikliwsze oko dostrzeże wszakże w komedii Machulskiego przewrotne cytaty z takich filmów, jak "Niezwykłe przygody Mr. Westa w kraju bolszewików", "Czapajew", "Pancernik Potiomkin", "My z Kronsztadu", "Tragedia optymistyczna", "Dawno temu w Ameryce" i wielu innych. Nie bez przyczyny komedia Machulskiego nosi tytuł "Deja vu", czyli: "już widziane". Ów niezwykły stan świadomości prześladuje nie tylko głównego bohatera filmu. Zamysłem reżysera było także, by prześladował widza, zwłaszcza znającego i lubiącego kino. W "Deja vu" Machulski ujawnił też po raz kolejny swe inklinacje polityczne. Film ten daje się bowiem interpretować również jako zapis konfrontacji dwu kultur i cywilizacji. Zachód spotyka się tu ze Wschodem, kapitalizm z komunizmem (w złagodzonej wersji "Nepowskiej"), mentalność uformowana przez demokrację z mentalnością uformowaną w dyktaturze. Wynika z tego niejedna zabawna sytuacja, ale i niejedna refleksja.

Akcja filmu toczy się w 1925 roku. Chicago, podobnie jak całe Stany Zjednoczone, przeżywa okres prohibicji. Mafioso Mick Nitsch zdradza swą "rodzinę", dając policji "cynk" o planowanym nielegalnym transporcie alkoholu, a następnie ucieka do ZSRR - ziemi swych przodków. Mafia dowiaduje się o tym i wydaje na renegata wyrok śmierci. Zadanie "uciszenia" Nitscha powierza Johnny'emu Pollackowi - znakomitemu fachowcowi polskiego pochodzenia.
W jakiś czas później Pollack, zaopatrzony w fałszywe papiery profesora entomologii, przypływa do Odessy. Pech chce, że jego statek jest pierwszą amerykańską jednostką od czasu rewolucji, która zawinęła do odeskiego portu. Na domiar złego Pollack wychodzi na ląd jako pierwszy. W mgnieniu oka zostaje "osaczony" przez specjalną ekipę powitalną, która otrzymała "prikaz" oprowadzenia gościa po "nowym, wspaniałym świecie". Niedbała obsługa hotelu niszczy jego składany wózek, który w rzeczywistości jest karabinem. Johnny próbuje uwolnić się od ekipy powitalnej i wpada w ręce nadmiernie serdecznych Ormian. Na skutek szoku traci pamięć.
Tymczasem Mick Nitsch, który wrócił do swego pierwotnego nazwiska Nikita Niczyporuk, staje na czele podziemnego syndykatu bimbrowego transportującego alkohol do Ameryki. Radzieccy lekarze próbują przywrócić Pollackowi pamięć. Na podstawie dokumentów wmawiają mu, że jest amerykańskim entomologiem. Na skutek kolejnego silnego wstrząsu Johnny odzyskuje pamięć. W tym czasie ludzie Niczyporuka transportujący do Ameryki alkohol wypijają lwią część ładunku. Pollack zdobywa broń i dociera do Niczyporuka; próbuje go zabić, ale gangsterowi udaje się zbiec. Następny silny wstrząs i Pollack znowu traci pamięć. Wraca do hotelu. Teraz Niczyporuk organizuje na niego zamach bombowy, ale ładunek eksploduje, gdy Pollacka nie ma w pokoju. Ludzie Niczyporuka chwytają Johnny'ego i przesłuchują go. Podczas przesłuchania następuje kolejnych kilka wstrząsów. Bohater odzyskuje pamięć, uwalnia się z więzów, ucieka, znów dopada Niczyporuka. Kiedy ma go zabić, do akcji wkracza radziecka milicja, gratulując Pollackowi ujęcia groźnego przestępcy. Mafia z Chicago deleguje jednego ze swych członków, aby zabił Pollacka, człowieka, który zawarł umowę z "rodziną" i nie dotrzymał słowa. Wysłany mafioso wpada w Odessie w ręce specjalnej ekipy powitalnej, która organizuje mu zwiedzanie Związku Radzieckiego... [TVP]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 1990
  Nagroda Szefa Kinematografii (Przewodniczącego Komitetu Kinematografii) za twórczość filmową-w dziedzinie filmu fabularnego
  Juliusz Machulski