DOTKNIĘCI

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1988
• Premiera:
  1989. 04. 03
• Gatunek:
  Film psychologiczny
• Barwny (negatyw: Agfa-Gevaert), 3262 m, 114 min
  
  Warszawa (Uniwersytet, Al. Ujazdowskie),

Kameralny dramat prowokujący dyskusję na temat relacji między ludźmi "normalnymi" a chorymi psychicznie, stawiający wiele pytań - o sens cierpienia, poczucie obowiązku i odpowiedzialności za drugiego człowieka, wierność podstawowym zasadom moralnym; podnoszący problem osaczenia w sytuacji na pozór beznadziejnej. "Dotkniętych" niezwykle gorąco przyjęła publiczność festiwalu w Gdyni, krytycy nazwali film polskim "Lotem nad kukułczym gniazdem". Obraz Wiesława Saniewskiego na motywach opowiadania Andrzeja Kijowskiego "Oskarżony" otrzymał Lwy Gdańskie za zdjęcia oraz Nagrodę Dziennikarzy na XIII FPFF w Gdyni w 1988 r.

Ulegając usilnym prośbom Joanny, chorej psychicznie żony, Jan zabiera ją ze szpitala. Ich syn, Piotr jest już dorosły, pracuje, ma swoją dziewczynę. Córka, Wanda, studiuje. Choroba matki sprawia, że żyją w warunkach nienormalnych. Oboje marzą o innym życiu, o wyrwaniu się z domu dotkniętego nieuleczalną chorobą matki. Chorobę Joanny łagodzą środki uspokajające i psychotropowe. Poza przepisanymi przez lekarza, Jan, a także syn dostarczają jej dodatkowe ilości tabletek. W ich zdobywaniu uczestniczy także Maria, przyjaciółka Jana. Konflikt z mę-żem i z dziećmi, a także podejrzenie istnienia w życiu męża innej kobiety sprawiają, że Joanna czując się niepotrzebna zażywa dużą ilość środków odurzających. Dawka okazuje się śmiertelna.
Mimo że okoliczności przemawiają za samobójstwem, doktor Kramer, jeden z lekarzy opiekujących się chorą, oskarża Jana o zabójstwo. Jan początkowo bagatelizuje oskarżenie. Nie czuje się winny. Inną postawę zajmuje Maria, która obawia się wykrycia swej roli w dostarczaniu chorej narkotyków. Jest związana z Janem od lat, walczy o niego dla siebie, a także pragnie przerwania tej nienormalnej sytuacji. Jan, mimo ostrzeżeń Marii, pozostaje bierny nawet wtedy, kiedy Kramer oddaje sprawę w ręce prokuratora. Inny lekarz, doktor Czerwiński utwierdza Jana w przekonaniu, że śmierć Joanny nastąpiła na skutek nieumyślnego przedawkowania środków, a być może także z powodu zaniedbania środków leczenia. Doktor Czerwiński, który leczył Joannę od dwudziestu lat, jest przekonany, że sprawa zostanie umorzona. Maria zachowuje się aktywnie: żeby zmusić Jana do samoobrony, informuje o wszystkim Piotra i Wandę i decyduje się na rozstanie z Janem.
Jan czuje się osaczony: śmierć Joanny, oskarżenie o zabójstwo, kłopoty zawodowe na uczelni, odejście Marii powodują załamanie. Postanawia, wbrew faktom i własnemu przekonaniu, przyznać się do winy. Podczas procesu doktor Czerwiński uświadamia mu bezsens jego zachowania. Jan w "ostatnim słowie" odwołuje swoje zeznania. Ku zaskoczeniu wszystkich obecnych, sąd na wniosek prokuratora postanawia poddać Jana badaniom psychiatrycznym.
Tymczasem dziewczynie Piotra, Oleńce, grozi poronienie. Załamana boi się dziedziczności choroby. Piotr wie, że tylko wyjście ojca ze szpitala może zmienić sytuację.
W trakcie kilkutygodniowej obserwacji, prowadzonej pod kierunkiem doktora Kramera, sprawa sądowa zostaje umorzona. Ale Jan przebywa w dalszym ciągu w klinice na własne życzenie. Popadł w depresję. Ma w tym zbrodniczy udział dr Kramer, który poddał Jana kuracji elektrowstrząsowej. Jan odmawia także widzeń z najbliższymi. Dopiero perswazje Czerwińskiego sprawiają, że godzi się na spotkanie z synem. Piotr informuje go o swoich kłopotach, o niepokoju Oleńki o przyszłe dziecko oraz o porzuceniu domu przez Wandę. Po tej rozmowie Jan decyduje się opuścić szpital. Wraca do domu podczas kąpieli wnuka.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż

Nagrody

schowaj

• 1988
  Gdańsk - Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za zdjęcia
  Witold Adamek
• 1988
  Gdańsk - Gdynia (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda Dziennikarzy
• 1989
  Nagroda Szefa Kinematografii (Przewodniczącego Komitetu Kinematografii) za twórczość filmową-w dziedzinie filmu fabularnego
  Wiesław Saniewski
  Witold Adamek
• 1990
  Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa)-Nagroda Specjalna Jury