SKAZANY

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1975
• Premiera:
  1976. 02. 02
• Gatunek:
  Film psychologiczny
• Barwny, 2385 m, 84 min
  
  Lokacje: Warszawa (gmach sądu przy Alei Solidarności 127), Gdynia (Skwer Kościuszki, restauracja "Panorama" na Kamiennej Górze, Orłowo, ulice: Świętojańska i Starowiejska).

"Skazany" jest trzecim po "Trądzie" i "Zapisie zbrodni" pełnometrażowym filmem Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego. Dowodzi też stałych zainteresowań reżysera, który preferuje tematykę kontrowersyjną, moralnie niejednoznaczną. W "Skazanym" jest to problem życia i śmierci, a właściwie etycznej oceny samobójstwa. Czy pozbawienie się życia zawsze jest złem? Czy w imię wyższych celów można je niekiedy tolerować?
W "Skazanym" Trzos-Rastawiecki doprowadził do perfekcji swoją metodę narracji. Charakteryzuje się ona maksymalną, werystyczną wręcz wiernością wobec rzeczywistości. Akcja filmu toczy się w autentycznej scenerii, aktorzy wtopieni są w tłum, zaludniający ulice, domy, kawiarnie, hale sportowe. Paradokumentalna forma opowieści sprawia, że widz traci poczucie wyjątkowości, które towarzyszy mu w odbiorze wielu innych filmów. W "Skazanym" wszystko jest znajome, sprawdzalne. Skrajny realizm reżysera najlepiej unaocznia metoda, którą posłużył się pracując nad scenariuszem: "Pisząc scenariusz opracowałem szczegółowo przebieg wydarzeń i biografie obu bohaterów, ich wzajemne związki, konflikty i więzy uczuciowe. Następnie przedstawiłem cały materiał prokuratorowi Edwardowi Saneckiemu z Generalnej Prokuratury i zapytałem, co by w tej sprawie zrobił. Odpowiedział: sporządziłbym akt oskarżenia. Poprosiłem więc, aby to uczynił. Gotowy akt oskarżenia i ten sam materiał faktograficzny przedstawiłem następnie mecenasowi Tadeuszowi de Virion z pytaniem, czy podjąłby się obrony. Zgodził się bez wahania. Z kolei akt oskarżenia otrzymał sędzia Michał Kulczycki, który przygotował i poprowadził rozprawę. Odbyła się ona z zachowaniem całej procedury postępowania karnego, z tym, że jako świadkowie wystąpili ludzie podstawieni przeze mnie i dokładnie poinstruowani, co mają zeznawać; ja sam byłem oskarżonym. Stenogram rozprawy posłużył następnie - po skrótach - do napisania dialogu filmowego; w rolach sędziego, prokuratora i obrońcy wystąpili tym razem aktorzy, ale mówili to i tylko to, co w rzeczywistości powiedziano na sali sądowej."
Głównym bohaterem "Skazanego" jest trzydziestoparoletni Ryszard Bielczyk - organizator imprez artystycznych. W swym nieustabilizowanym życiu nie ma właściwie żadnego punktu zaczepienia z wyjątkiem dużo starszego brata - trenera bokserskiego. Ale i z nim nie czuje bliskiej więzi. Wszystko zmienia się, gdy otrzymuje informację o jego nieuleczalnej chorobie. Postanawia zrobić jak najwięcej, by pomóc bratu, stojącemu na progu śmierci. Nie sprzeciwia się też, gdy starszy Bielczyk złamany fizycznym i duchowym cierpieniem postanawia odebrać sobie życie. Prokuratura, ustaliwszy okoliczności zgonu byłego trenera, wszczyna proces przeciwko Ryszardowi Bielczykowi... [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 1976
  Gdańsk (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za scenariusz
  Andrzej Trzos-Rastawiecki
• 1976
  Gdańsk (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Nagroda za rolę męską
  Zdzisław Kozień
• 1976
  Łagów (Lubuskie Lato Filmowe)-Nagroda Koordynacyjnej Rady Artystycznej Kin Studyjnych
  za szczególne walory moralne i dojrzałość artystyczną
• 1976
  Nagroda "Kultury" (tygodnik,Warszawa)
  za "wysokie walory artystyczne oraz treści humanistyczne, ideowo-moralne i intelektualne jego dzieła"
  Andrzej Trzos-Rastawiecki
• 1976
  San Sebastian (MFF)-nagroda aktorska
  Zdzisław Kozień
• 1977
  Warna (Międzynarodowy Festiwal Filmów Czerwonego Krzyża i Ochrony Zdrowia)-Grand Prix