KUKUŁKA W CIEMNYM LESIE

• Tytuł alternatywny: KUKACKA V TEMNEM LESE

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska, Czechosłowacja
• Rok produkcji:
  1985
• Premiera:
  1986. 05. 09
• Język:
  czeski, niemiecki, polski
• Barwny, 2689 m, 94 min

Metaforyczny tytuł dobrze oddaje przesłanie filmu. "Kukułka w ciemnym lesie" to opowieść o dziecku boleśnie skonfrontowanym z rzeczywistością wojny. Droga małej Emilki przez złowrogi las śmierci i cierpienia rozpoczyna się w chwili, gdy hitlerowcy zabijają jej ojca, a matkę wywożą w nieznanym kierunku. Następnie dziewczynka trafia do Łodzi. Tu, w Głównym Urzędzie Badania Ras i ds. Przesiedleń dziękuje Opatrzności, że dała jej jasne włosy i błękitne oczy. Zakwalifikowana jako typ nordycki unika brutalnego traktowania, któremu poddawane są inne dzieci. Zamiast bólu fizycznego czeka ją jednak inny - związany z niszczeniem rodzinnej i narodowej tożsamości. Emilka przechodzi proces germanizacji w paramilitarnym zakładzie wychowawczym. Następnie trafia do rodziny komendanta obozu pracy. Tu ma być ostatecznie przygotowana do funkcji wzorowej niemieckiej dziewczyny, mającej w przyszłości rodzić III Rzeszy nieustraszonych niemieckich żołnierzy. Jego żona, Frida, przykuta do wózka inwalidzkiego, znęca się nad dziewczynką. Ostra interwencja Kukucka przerywa te praktyki. Kukuck ma nadzieję, że zdobywa miłość dziecka . . . Gdy wojska niemieckie zaczynają się wycofywać, Kukuck zostawia żonę. Zabiera Emilkę i w cywilnym ubraniu, z cudzymi dokumentami, ucieka. Jako były więzień otrzymuje zezwolenie na pobyt w strefie angielskiej. Rozpoznany ginie z rąk goniącego go tłumu. Emilka odnajduje matkę w praskim mieszkaniu.
Twórcy filmu sugestywnie pokazali "krzyżową drogę" dziecka sukcesywnie odrywanego nie tylko od własnych korzeni, ale i od dzieciństwa. Na duszy naiwnej i niewinnej Emilki wojna odciska mroczne piętno. Uczy ją nie tylko hartu ducha i wprawy w znoszeniu cierpień. Zapoznaje także z elementarzem obłudy. Wszczepia toksyny zimnej, wykalkulowanej nienawiści. Wyposaża w cyniczną świadomość, że bez tych cech przetrwanie i końcowe zwycięstwo jest niemożliwe. Dostrzega to jej niemiecki opiekun, mówiąc: "Ona jest o wiele bardziej niemiecka niż my". Dlatego chociaż kukułka opuści pewnego dnia ciemny las, jego cień być może nie opuści jej już nigdy.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj