DOM WARIATÓW

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1984
• Premiera:
  1985. 09. 10
• Gatunek:
  Film psychologiczny, Film obyczajowy
• Barwny, 2961 m, 93 min

Adaś, mężczyzna trzydziestotrzyletni, odwiedza dom swoich rodziców po dłuższej nieobecności. Wizyta jest, co prawda, niespodziewana, lecz mimo to otwieranie zabarykadowanych drzwi trwa niepokojąco długo. W końcu na progu staje matka - bez zbytnich czułości wita syna i prowadzi go do jadalni.
Adaś siada za stołem i, oczekując na zaproponowaną kolację, obserwuje rodziców. Matka krząta się między kuchnią a pokojem, co pewien czas poprawiając ustawienie różnych bibelotów. Ojciec szykuje się do snu - starannie składa spodnie, czyści je, wędrując między sypialnią a kuchnią przestawia sprzęty z takim pietyzmem ustawiane przez matkę. Oboje starają się nie wchodzić sobie w drogę, ale co chwila dochodzi do krótkiej wymiany zdań. Otrzymawszy szklankę pełną herbaty, Adaś dołącza do krążących po pokoju rodziców, lecz żadne z nich jakby nie zauważało jego obecności.
Matka wychodzi do kuchni, Adaś rozlewa herbatę na stole - resztę wylewa do stojącej obok doniczki z kwiatkiem. Korzystając z chwilowej nieobecności żony, ojciec zbliża się do syna - nie by porozmawiać, lecz by skorzystać z jego widelca przy rozsupływaniu węzła sznurowadeł. Nadejście matki przywraca sytuację sprzed chwili. Ojciec chyłkiem wychodzi do piwnicy - węzeł zostaje odcięty siekierą. Widząc rozlany napój, matka udaje się po nową szklankę. Adaś odbiera jej pełne naczynie i zanosi do stołu przy pełnych troskliwości uwagach. Matka zauważa cieknącą z doniczki wodę, indagowany o to mąż zbywa ją półsłówkami.
Ojciec dosiada się do Adasia, rozkłada na stole wymięte bilety tramwajowe i skrupulatnie je liczy. Na pytanie syna o cel tego zajęcia opowiada anegdotę o oszczędnym milionerze. Do rozmowy włącza się matka, zakłócając i tok opowieści, i dalsze liczenie. Po kilku nieudanych próbach ojciec rezygnuje z rachowania i wraca do sypialni.
Adaś sięga po papierosa, co budzi zdziwienie matki. Kobieta nie szczędzi kąśliwych uwag - także pod adresem ojca, który układa się do snu. Ktoś stuka do drzwi. Do mieszkania rodziców zagląda Gigi, starszy brat Adasia. Widząc gościa bezskutecznie usiłuje zwrócić na siebie jego uwagę, ten jednak nie reaguje na zaczepki udając, że ogląda telewizję. Matka proponuje Gigiemu rybkę z puszki, chcąc swą troskliwością wynagrodzić brak zainteresowania ze strony młodszego brata. Nieoczekiwanie do rozmowy włącza się ojciec, snując rozważania na temat konwojów atlantyckich z czasów wojny. Prowokuje tym uszczypliwą uwagę starszego syna i wybuch hałaśliwego śmiechu całej trójki, co sprowadza żonę i córkę Gigiego.
Rodzice i Adaś zostają sami. Matka z rozrzewnieniem wspomina syna sąsiadów, dawnego kolegę Adasia. Wywołuje to falę wspomnień - czas zweryfikował już ocenę osób, z którymi Adaś spędzał dzieciństwo, w pamięci utkwiły natomiast podobnie puste rozmowy przy stole, jak ta, która właśnie dobiega końca. Rodzice kładą się spać, przed zaśnięciem jeszcze raz sprawdzają dokładnie zaryglowane drzwi. Także Adaś udaje się na spoczynek.
Rankiem Adaś znajduje w swoim pokoju omdlałą bratową, podejrzewa zatrucie gazem. Alarmuje matkę, która z ociąganiem godzi się zadzwonić po pogotowie. Rozbudzony przez Adasia sąsiad proponuje zawieźć chorą swoim samochodem. Gigi znosi żonę do auta. Tuż przed odjazdem dochodzi do ostrej wymiany zdań między chorą i jej teściową.
Przed opustoszałym domem Adaś dowiaduje się od matki o śmierci ojca. Czyżby więc wczorajszy koszmarny wieczór był Jedynie projekcją jego wyobraźni? Gdy przyjeżdża spóźniona karetka pogotowia, Adaś prosi lekarza o odwiezienie go do szpitala psychiatrycznego.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 1985
  Koszalin (Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film")-Nagroda za debiut reżyserski
  za debiut pełnometrażowy
  Marek Koterski
• 1985
  Koszalin (Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film")-Nagroda Dziennikarzy
  nagroda im. Wojciecha Wiszniewskiego; dla najciekawiej zapowiadającej się indywidualności twórczej
  Marek Koterski
• 1985
  Wawrzyn "Radaru" (przyznawany przez tygodnik "Radar")
  Marek Koterski
• 1985
  Gdańsk (Festiwal Polskich Filmów Fabularnych)-Wyróżnienie Dziennikarzy