LA BALLATA DEI LAVAVETRI

• Tytuł polski: BALLADA O CZYŚCICIELACH SZYB

• Film fabularny
• Produkcja:
  Włochy
• Rok produkcji:
  1998
• Język:
  włoski
• Barwny, 89 min

Dramat Petera del Monte, pokazany poza konkursem na festiwalu filmowym w Wenecji w 1998 r., został życzliwie przyjęty przez publiczność i krytykę, a jeden z największych włoskich dzienników, "La Stampa" określił go jako "interesujący i bardzo dobrze zagrany przez polskich aktorów". W obsadzie faktycznie dominują polskie nazwiska (wśród nich Agaty Buzek, wówczas studentki III roku warszawskiej szkoły teatralnej), dla reklamy dodano włoską gwiazdę młodego pokolenia - przystojnego Kim Rossi Stuarta, znanego polskim widzom m.in. z dramatu "Bez skóry". "Ballada..." jest dwujęzyczna: dialogi polskie (autorstwa Dominika Wieczorkowskiego) przeplatają się z włoskimi, ale trzeba przyznać, że grający rolę Polaka Stuart nieźle sobie poradził z napisanymi dla niego polskimi kwestiami. Luźno zainspirowany powieścią Edoarda Albinatiego film przekazuje sugestywny obraz szarego, pozbawionego perspektyw bytowania przybyszów ze Wschodu, jakże daleki od ich wyobrażeń, przesycony tęsknotą za tym, od czego niedawno uciekali, rozpaczliwym poszukiwaniem wsparcia i autorytetu. Wbrew naiwnym oczekiwaniom przyjezdnych włoska ziemia obiecana nie spełni ich nadziei, przyniesie im tylko rozpacz i tragedię.
Pod koniec lat 80. do Rzymu przybywa zorganizowana siłami parafii polska wycieczka z Radomia. Na miejscu okazuje się, że większość uczestników chce zostać we Włoszech na stałe albo udać się stamtąd za ocean - do USA czy Kanady. Takie plany ma właśnie Janusz i jego rodzina: żona Helena, lekko upośledzony umysłowo brat Zygmunt oraz dwoje dorosłych już dzieci - Justyna i Rafał. Janusz był kiedyś działaczem "Solidarności", poddany weryfikacji w czasie stanu wojennego stracił pracę. Helena, z którą ożenił się po śmierci pierwszej żony, wiernie mu towarzyszy. Justyna marzy o studiowaniu historii sztuki i jako jedyna mówi po włosku. Rafał, który był przeciwny wyjazdowi, tęskni za pozostawioną w Polsce ukochaną i z rzadka odzywa się do bliskich, rozżalony, że zadecydowali za niego. Cała familia zatrzymuje się u Pawła, szwagra Janusza, obrotnego cwaniaczka, który zapewniał krewnych, że już urządził się we Włoszech. W rzeczywistości może im zaoferować tylko nędzne lokum. By zarobić na bilety do upragnionej Kanady, mężczyźni pracują z nim na ruchliwym skrzyżowaniu, myjąc szyby samochodów, a kobiety najmują się do sprzątania mieszkań. Wszyscy szybko sobie uświadamiają, że nieprędko (jeśli w ogóle) zobaczą Kanadę. Pewnego dnia Janusz znika bez śladu. Rafał jest przekonany, że ojciec nie żyje, pozostali szukają go po całym mieście, ale bez skutku. Paweł nie ośmiela się zgłosić zaginięcia policji w obawie, że zostaną wydaleni z Włoch. Zygmunt, który i w Polsce nie wylewał za kołnierz, teraz pije jeszcze więcej, zrozpaczony po odejściu brata. Pewnej nocy snującemu się po uliczkach pijaczynie ukazuje się papież Jan Paweł II. Dodaje mu otuchy i prosi, by zerwał ze zgubnym nałogiem. Justyna zostaje służącą w zamożnej rodzinie, opiekuje się chorą, kilkuletnią dziewczynką, z którą się zaprzyjaźnia. Wracając deszczowego wieczoru do domu, przyjmuje od dwóch młodych ludzi propozycję podwiezienia jej do domu. Ale zamiast do domu młodzieńcy wywożą ją na odludzie i próbują zgwałcić. Dziewczynie udaje się wyrwać napastnikom. Podczas ucieczki upada jednak i uderza głową o kamień. Rafał często widzi na skrzyżowaniu samochód młodej Bułgarki, Iriny, która zagaduje go życzliwie. Któregoś dnia prosi, by pomógł jej zmontować kupione właśnie meble. Chłopak się zgadza. Irina proponuje mu, by u niej zamieszkał. Rafałowi podoba się zarówno gospodyni, jak i jej przytulne mieszkanie, lecz nadal myśli o powrocie do Polski. Wuj Paweł namawia go do wspólnej kradzieży ... świni, którą mają dostarczyć rosyjskiemu "biznesmenowi", Borysowi. Zwierzę nie podoba się jednak Rosjaninowi, odmawia zapłaty. Między nim i Pawłem dochodzi do bójki, Borys wyciąga pistolet. Broń przechwytuje Rafał. Niemal bezwiednie strzela. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj