CZWARTKI UBOGICH

• Film fabularny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1981
• Premiera:
  1982. 10. 18
• Gatunek:
  Film obyczajowy
• Barwny, 2303 m, 92 min
  
  Lokacje: Kętrzyn, Giżycko (szpital, ulice:Konarskiego, Wyzwolenia, Kolejowa), Wydminy.

Do Puszczańska, miasteczka położonego w głębi mazurskich lasów, przyjeżdża Jerzy, świeżo upieczony chirurg, by podjąć pracę w miejscowym szpitalu. Już pierwszy nocny dyżur nie szczędzi mu "atrakcji" - zostaje wezwany do tragicznego wypadku samochodowego. Rankiem, po rozmowach z funkcjonariuszami milicji i personelem szpitala nabiera podejrzeń, że wokół wypadku dokonuje się pewnych manipulacji. Kategorycznie odmawia podpisania protokołu stwierdzającego, że mężczyzna, który poniósł śmierć, prowadził samochód. Kierowca bowiem, niejaki Grzyb, żyje. W momencie wypadku był kompletnie pijany. Młody lekarz nie zwraca uwagi na sugestie wielu osób, że jednak powinien podpisać protokół - Grzyb jest miejscową "szarą eminencją''.
Chcąc dowiedzieć się czegoś więcej o stosunkach panujących w miasteczku, Jerzy spotyka się wieczorem z jedną z pielęgniarek, siostrą Daglezją, której wyraźnie się podoba. Rozmowa zostaje zakłócona przybyciem do lokalu, gdzie się spotkali, atrakcyjnej dziewczyny. "Indianka" - tak mówi o niej Daglezja - jest żoną tutejszego naczelnika, który swój przydomek "Indianin" zawdzięcza temu, iż "doskonale skalpuje". Jerzy pamięta dziewczynę sprzed kilku lat, kiedy przyjeżdżał w te okolice na obozy żeglarskie. Następnego dnia umawiają się na basenie, który "Indianka" - Krystyna ma zarezerwowany na godzinę wyłącznie dla siebie. Wieczorem mają się spotkać w wynajętym pokoju Jerzego. Niespodziewanie jednak przyjeżdża brat Jurka - Zbyszek. Kłopoty z noclegiem szybko zostają rozwiązane. Dzięki protekcji Krystyny Zbyszek przenocuje w położonym na uboczu ekskluzywnym hoteliku. Jerzy i Krystyna spędzają noc w samochodzie Zbyszka, nie mogąc dostać się do domu.
"Indianka" w burzliwej rozmowie oznajmia mężowi, że w jej życiu pojawił się inny, ważny mężczyzna.
Tymczasem ranny Grzyb wraca do zdrowia. To właśnie on jest inicjatorem i fundatorem przyjęcia nad jeziorem, na które zostaje zaproszony również Jerzy. Przedstawiciele puszczańskiej elity chcą ułagodzić i zmiękczyć młodego lekarza - przyjęcie może stać się dobrą po temu okazją. Podczas tego spotkania chirurg rozmawia z zastępcą naczelnika, starszym panem który alegoryczną przypowiastką o szczurach doświadczalnych chce wytłumaczyć mu sytuację i postawy wielu tubylców - w tym także swoją. Wynika z niej jednoznacznie, że tylko konformizm pozwala zachować stanowisko, pozostać w układach. W trakcie przyjęcia pojawia się nowy gość. "Ktoś z daleka" - tak się go tu nazywa - jest przyjmowany entuzjastycznie i poddańczo. Najwyraźniej ma jakiś wpływ na życie tutejszych notabli. Jego przyjazdy - a bywa w Puszczańska na polowaniach - wiążą się niedwuznacznie z obecnością Krystyny. Tym razem jednak dziewczyna odmawia swego towarzystwa ważnej osobie, urządza Jerzemu scenę zazdrości z powodu Daglezji, a niekonwencjonalnym zachowaniem udaje się jej zbulwersować zblazowane towarzystwo. Jej mąż obiecuje Jerzemu mieszkanie w dzielnicy willowej.
Lekarz dowiaduje się o istnieniu "czwartków ubogich". W te dni naczelnik wyjeżdża do wojewody, a jego zastępca, wrażliwy na ludzkie bolączki, przyjmuje interesantów - wtedy usiłują dochodzić swych praw ci najbardziej pokrzywdzeni.
Po nocnym przyjęciu Jerzy dowiaduje się o śmierci mężczyzny, który zmarł na serce nie doczekawszy karetki, wożącej w tym czasie węgorze na bankiet. Ordynator delikatnie przypomina, że stało się to podczas dyżuru Jurka, który był nieobecny w szpitalu.
Wyjeżdżając, Zbyszek ostrzega brata przed miejscową władzą - kilkunastogodzinna obserwacja środowiska wzbudziła w nim wiele podejrzeń.
Szpitalna sprzątaczka opowiada lekarzowi o swej tragedii. Jej mąż został zraniony na polowaniu. Winę wziął na siebie Grzyb - sprawa się "rozmyła", a o ofierze wypadku zapomniano. Od wielu lat kobieta czeka na mieszkanie, ale ciągle jest ktoś - zdaniem władz - bardziej potrzebujący.
Jerzy, niezrażony krążącymi opowieściami i otrzymanym anonimem szkalującym Krystynę, coraz częściej spotyka się z dziewczyną. "Indianka" chce wyjechać, obawiając się "nagonki", on postanawia zostać i walczyć z kliką. Niezadowolony ordynator usiłuje wytłumaczyć mu konieczność układów i płynące z nich korzyści - dzięki temu mają wspaniale wyposażony szpital.
Jedno ze spotkań Krystyny i Jerzego omal nie kończy się tragicznie. Dziewczyna, przygnębiona niezłomną decyzją partnera, przebija sobie rękę w przegubie. Dzięki natychmiastowej pomocy Jurka zostaje uratowana. Sprowadza się do sublokatorskiego pokoiku lekarza. Postanawiają opuścić Puszczańsk, lecz wkrótce zmieniają decyzję. Zostaną, będą czekać na mieszkanie w normalnym terminie - Jerzy rezygnuje z przywileju, jakim chciał go obdarzyć mąż Krystyny.
W czwartek wybierają się do zastępcy naczelnika. Podchodzą do drzwi w tłumie ludzi niosących na rękach kalekiego męża sprzątaczki.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj

Varia

pokaż