IRONIJA SUDBY, ILI S LEGKIM PAROM!

• Tytuł polski: SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU
• Tytuł polski: IRONIA LOSU

• Film fabularny
• Produkcja:
  ZSRR
• Rok produkcji:
  1975
• Gatunek:
  Komedia
• Język:
  rosyjski
• Barwny, 84 min

Eldar Riazanow zawsze marzył o realizowaniu poważnych utworów dramatycznych. Jednak już "Noc sylwestrowa" (1956), jego błyskotliwy debiut nagrodzony na MFF w Moskwie, postawił młodego reżysera w rzędzie czołowych twórców radzieckiej komedii filmowej. Ten właśnie gatunek - komedia satyryczna wywodząca się z ducha utworów Gogola i Czechowa, stała się dla Riazanowa doskonałym sposobem na obchodzenie licznych w owych czasach odgórnych zaleceń dla twórców. Akcję swych filmów umiejscawia bowiem z pozoru na marginesie wielkich wydarzeń. Pokazując sytuacje groteskowe i absurdalne, nieco odrealnione, odsłania mimochodem mechanizmy i normy rządzące życiem społecznym. Krytycy nazwali nawet ten jego indywidualny styl "realnością nieprawdopodobieństwa". W wielu dziełach Riazanowa pojawiają się podobne wątki i postacie, a nawet rekwizyty, odarte jednak z filmowej niezwykłości. Miejscem akcji są bowiem dobrze znane współczesne ulice, wnętrza mieszkań, łaźnie i restauracje, lotniska i dworce kolejowe. Z wprawą kronikarza dokumentalisty reżyser wydobywa z nich te detale, obok których inni już od dawna przechodzą obojętnie. W tej codziennej, szarej rzeczywistości żyją "straszni mieszczanie", zadowoleni ze swej małej stabilizacji i szczęśliwi, że nie docierają do nich problemy sąsiadów. Śmiejąc się z ich poczynań i sytuacji, w jakie się uwikłali, reżyser jednak nigdy nie drwi z ich uczuć. Im silniej uwypukla paradoksy rzeczywistości, tym mocniej chroni tych, którzy nie chcą lub nagle przestają się im poddawać. Z biegiem lat komedie Riazanowa stają się coraz bardziej refleksyjne, a nawet - choć brzmi to jak paradoks - smutne. Humor przepojony jest ciepłem i wyrozumiałością, a stosunek reżysera do bohaterów - pełen życzliwości i serdecznego współczucia. Tonacja ta dominuje w takich utworach, jak "Złodziej samochodów", "Romans biurowy", a szczególnie w "Dworcu dla dwojga", "Gorzkim romansie" czy "Zapomnianej melodii na flet". Oglądając te filmy aż trudno uwierzyć, że Riazanow ma w swoim dorobku zwariowaną komedię slapstickową pt. "Niezwykłe przygody Włochów w Rosji". Zrealizowane dla telewizji "Szczęśliwego Nowego Roku" można najkrócej określić jako romantyczną komedię omyłek okraszoną dyskretną satyrą na radziecką wielkomiejską architekturę. Akcja filmu toczy się w sylwestra. Żenia Łukaszyn - trochę nierozgarnięty chirurg i stary kawaler ma powitać nowy rok wspólnie z narzeczoną Galą. Jest święcie przeświadczony, że po wielu latach wreszcie znalazł kobietę swego życia. Dlatego też oświadcza się dziewczynie, która daje mu do zrozumienia, że został przyjęty. I wszystko byłoby dobrze, gdyby nie starokawalerskie przyzwyczajenie - wspólna sylwestrowa kąpiel w łaźni, na którą rokrocznie Żenia umawia się z przyjaciółmi. Los zrządził, że tym razem kąpiel połączyła się z pożegnaniem jednego z kumpli, jeszcze tego samego dnia wylatującego do Leningradu. A jak tu pożegnać druha bez kilku stakanczyków? W rezultacie do samolotu, miast Pawełka, wsadzono Żenię. Ten zaś nie zaprotestował, gdyż nie bardzo zdawał sobie sprawę, co się z nim dzieje. Podobnie zresztą, jak jego koledzy. Nie ma jednak tego złego, co by na dobre nie wyszło. Gdy zawiódł człowiek, na wysokości zadania stanęła socjalistyczna architektura. Okazało się bowiem, że osiedla w Leningradzie są niemal identyczne jak w Moskwie. Dlatego nawet zamroczony Żenia nie miał wielkiego problemu ze znalezieniem takiego samego adresu jak swój. Nawet klucz pasował do zamka. Ledwie przekroczywszy próg, pijany chirurg zwalił się na łóżko i smacznie zasnął. Nie mógł jeszcze wówczas wiedzieć, że "wprowadził się" do lokalu, zajętego przez młodą i niezwykle atrakcyjną nauczycielkę. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Nagrody

schowaj

• 1977
  Nagroda Państwowa im. Braci Wasiliewów (ZSRR)
  Barbara Brylska
• 1975
  Tbilisi (Wszechzwiązkowy Festiwal Filmów Telewizyjnych)-nagroda dla najlepszej aktorki
  Barbara Brylska

Patrz także:

schowaj

• 2007
  SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU. KONTYNUACJA
  Film fabularny / Timur Bekmambetow