ZOSTANIE LEGENDA

• Film dokumentalny
• Rok produkcji:
  1998
• Barwny, 28 min
  Film powstał w cyklu "Małe ojczyzny".

Grupa Polaków 300 lat temu opuściła ojczyste okolice Spisza i Orawy i w poszukiwaniu lepszego bytu ruszyła na Węgry. W miejscu nowego osiedlenia zbudowała wieś Derenk, nazwaną tak - jak głosi ustny przekaz - od rosnącego tam pięknego derenia. Przez kilkaset lat Polacy żyli we własnej społeczności, zachowując gwarę, tradycje i świadomość odrębności, mimo węgierskich nacisków. W 1943 roku właściciel terenów, na których znajdowała się ich wieś, sprzedał je. Derenk zburzono, a Polaków wysiedlono. Odchodząc rozdzielili między siebie trzy dzwony z derenkowskiego kościoła. Wkrótce jednak jeden z wysiedlonych powróciłdo swego ocalałego domu z jednym z dzwonów i odtąd bił weń codziennie, aż do swojej śmierci. Około 50 wysiedlonych rodzin dotarło do wsi Istvanmajor. Zamieszkali w niej, ciągle jednak wspominali - i czynią to do dziś - swój Derenk, który stał się dla nich rodzajem raju utraconego. Od 1990 roku wszyscy wysiedleni Polacy zaczęli spotykać się na dorocznym odpuście na ruinach rodzinnej wsi. Stale ich jednak ubywa, czego najlepszym przykładem jest Istvanmajor, gdzie coraz więcej polskich domów zieje już pustką po śmierci właścicieli. Młodzież uciekła stąd do miast. Dzieci nie znają już gwary ojców. Starcy ze smutkiem myślą, że wraz z ich odejściem bezpowrotnie zniknie też ich mowa, którą pielęgnowali przez tyle lat, na przekór wyśmiewającym ich Węgrom.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj