RIP VAN WINKEL

• Spektakl telewizyjny
• Rok produkcji:
  1996
• Premiera:
  1996. 03. 18
• 86 min

Ekranizacja sztuki najwybitniejszego, oprócz Friedricha Dürrenmatta, dramaturga XX wieku w niemieckim obszarze językowym. Max Frisch (1911-91), był z wykształcenia architektem. Zanim w wieku 40 lat całkowicie poświęcił się literaturze, parał się dziennikarstwem, dużo podróżował, ogłaszał pierwsze, dziś już zapomniane utwory. Rozgłos zdobył po II wojnie światowej jako bezkompromisowy krytyk faszyzmu i spustoszeń, jakie spowodował on w świadomości społeczeństw europejskich. Swoim ówczesnym poglądom dał wyraz w "Dzienniku 1946-1949" i głośnej sztuce "Biedermann i podpalacze". Polityczne pasje Frischa znalazły też wyraz w znanej sztuce "Andorra", w której dotknął problemu antysemityzmu. Drugi i bodaj najważniejszy nurt twórczości szwajcarskiego pisarza dotyczył tożsamości jednostki we współczesnym świecie. W powieściach "Stiller", "Homo faber", "Powiedzmy Gantenbein" i dramacie "Biografia" Frisch drążył obsesyjnie nękające go kwestie zachowania i utraty własnej osobowości, możliwości i ograniczeń związanych z kreacją własnego "ja". Pełen wątpliwości wobec siebie samego, rozpisywał własne życie na role, przetwarzał literacko swoją egzystencję na niezliczone maski i pozy. Ostatnie utwory Frischa są jednak świadectwem rezygnacji z eksperymentów na własnej tożsamości i pogodzenia się z faktem, że starość i śmierć nadają ostateczny kształt każdemu życiu (opowiadanie "Montauk", sztuka "Tryptyk").
"Rip van Winkel" należy do drugiego nurtu artystycznych zainteresowań autora "Andorry". Spektakl w reżyserii Janusza Kijowskiego jest paraboliczną opowieścią o kryzysie tożsamości, wywołanym egzystencjalną pustką i triumfie rygorów społecznych nad indywidualizmem i wolnością jednostki. Akcja sztuki dzieje się w jednym z europejskich miast. Na dworcu kolejowym zostaje zatrzymany mężczyzna bez dokumentów. Jeden ze świadków zdarzenia rozpoznaje w nim Anatola Wadela - znanego przed laty rzeźbiarza. Nieznajomy jednak zaprzecza. Ku zaskoczeniu wszystkich wyjawia, że jest wielokrotnym mordercą nazwiskiem Rip van Winkel. Jako człowiek o niejasnej tożsamości zostaje osadzony w więzieniu. Wymiar sprawiedliwości nie chce jednak dać wiary aresztantowi i usiłuje mu udowodnić, że jest sławnym rzeźbiarzem. [PAT]

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj

Pierwowzory

schowaj