Z MARMURU, ŻELAZA, NADZIEI...

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  2013
• Barwny, 24 min

Jak to się zaczęło? Wejście do kin w roku 1977 "Człowieka z marmuru" Andrzeja Wajdy jest sensacją - swego rodzaju prefiguracją papieskich słów z pierwszej pielgrzymki i buntu Polaków w sierpniu 1980 roku. Ten film zmieni polską świadomość. Rządzący komuniści oraz tajne służby dochodzą więc do wniosku, że Wajda jest zagrożeniem - zakładają mu teczkę, którą zamkną dopiero w lipcu 1989 roku, gdy reżyser będzie już senatorem wybranym w pierwszych wolnych wyborach.
I przez ten czas, choć o tym nie wie, Wajda jest zawsze na oku i podsłuchu tajniaków. Tajniak w pierwszym raporcie pisze o nim: "…reprezentuje antysocjalistyczną postawę w środowisku twórczym. Ma niechętny, zabarwiony emocją, stosunek do ZSRR". Generał Kiszczak naciska, żeby zniszczyć "Kamarylę Wajdy". Nawet Jurij Andropow, szef radzieckiego KGB, zauważa, że reżyser odsłonił swe antysocjalistyczne poglądy. A premier Jaroszewicz pointuje: "Wajda? Jak chce, to niech wyjedzie z Polski. Będzie o jednego wroga mniej". Mają rację - kolejne filmy to potwierdzają. A triada "Człowiek z marmuru", "Człowiek z żelaza" i nakręcony już w wolnej Polsce "Wałęsa. Człowiek z nadziei" układa się w niezwykły opis walki twórcy z systemem o wolną Polskę.
I o tym opowiada ten film. Został on oparty o książkę Witolda Beresia i Krzysztofa Burnetki, autorów takich hitów jak "Ryszard Kapuściński: nie ogarniam świata" i "Marek Edelman. Życie. Do końca". Tym razem jest to opowieść o tym jak władze i tajne służby rozpracowywały reżysera i nadały mu kryptonim "Luminarz" - czyli o tym jak nakręcić ważny film i nie dać się złamać. Autorzy o swej książce: Nasza książka pokazuje nieznanego Wajdę, ale stara się zrozumieć czasy, a przede wszystkim - je opisuje. To swego rodzaju polityczna biografia reżysera, pełna anegdot i nieznanych historii odnalezionych w archiwach IPN. Ale to również opis relacji na styku artysta-władza - i po prostu zwycięstwa prawdziwej Sztuki.

Ekipa

pełna | skrócona | schowaj